Ambities

Zoals ook aangegeven in de aanbiedingsbrief, is de nieuwe begroting 2020 de eerste concrete vertaling van de notitie Trefzeker Meebewegen. In deze begroting laten we zien dat we op een andere manier willen sturen. Dit willen we doen op een wijze die past bij de nieuwe rol die we als gemeente hebben, die past bij de wensen van de raad en die past bij de samenleving.

Aangezien de begroting 2020 een instrument in ontwikkeling is, vraagt dit  in deze fase nog om het weergeven apart van onze ambities en de concrete vertaling naar de beleidsvoornemens. Uiteindelijk willen we dit per pijler inzichtelijk maken. Centraal staan dan de effecten in de samenleving met de hierbij behorende ambities (doelen) en activiteiten (beleidsvoornemens).

In dit onderdeel leggen wij de nieuwe beleidsvoornemens aan u voor. De beleidsvoornemens zijn gerubriceerd per pijler en gekoppeld aan de belangrijke onderwerpen die zijn genoemd in de aanbiedingsbrief.

De inhoudelijke onderbouwing van de beleidsvoornemens treft u aan bij het onderdeel Hoofdlijnen – meerjarenbegroting 2020 – 2023.

We zetten ons in voor een vitaal, leefbaar en duurzaam Aa en Hunze. Inwoners nemen steeds vaker het voortouw om initiatieven te ontwikkelen die bij hun dorp passen.

Inwoners zijn aan zet en dat kan alleen als zij kunnen vertrouwen op een gemeente die consistent, transparant en betrouwbaar is en dus onder andere de gestelde regels handhaaft.

Vergunningverlening, toezicht en handhaving

We zetten in op toezicht en handhaving op de verleende vergunningen. Zo treden we actief op tegen verrommeling van het buitengebied, illegale bouw en reclame. Ook houden we actief toezicht bij risicovolle evenementen. Daarnaast gaan we buiten bouwcontroles ook steekproefsgewijs andere Wabo-vergunningen controleren en pakken we het actief toezicht op permanente bewoning van recreatieparken zelf op. We willen samen met inwoners en bedrijven werken aan het ontwikkelen van de woon- en werkomgeving en we willen een gemeente zijn die kijkt naar mogelijkheden. Dit is ook de basis voor de manier van werken die aansluit bij de Omgevingswet waarin het initiatief centraal staat. In 2019 zijn hiervoor door uw raad structurele middelen beschikbaar gesteld die ertoe moeten leiden dat we onze ambities op dit punt kunnen uitvoeren.

Bestuur

We zijn veelvuldig in contact en gesprek met onze inwoners en doen dat op een andere manier. De succesvolle bijeenkomsten van het “college bie ’t pad” krijgen in 2020 een vervolg. Daarnaast hebben we nog diverse activiteiten op de agenda staan, waaronder het organiseren van de “zomersessie” (congres) voor de P10 . De P10  is het samenwerkingsverband van grote plattelandsgemeenten.

We hebben met elkaar afgesproken, na vaststelling van de notitie Trefzeker Meebewegen medio 2019, om te gaan experimenteren met elkaar om zo te kunnen ontdekken hoe we kunnen sturen op effecten in de samenleving. We starten in 2020 met experimenteren op proces en thema met het onderwerp Biodiversiteit. Vervolgens werken we het effect Duurzaamheid uit en gaan we verder met experimenteren. Deze stappen stappen vormen een mooie opmaat naar de actualisatie van de huidige Strategische Toekomstvisie in 2022 (na de verkiezingen). In deze fase willen we experimenteren met het ontwikkelen van een samenlevingsagenda van en voor de gemeente Aa en Hunze.

Regio Deal

De regio heeft veel potentie en kansen. We hebben samen met de provincie Drenthe en vijf andere deelnemende gemeenten de ambitie de komende jaren de brede welvaart in het gebied te versterken. Het gezamenlijk streefbeeld bestaat uit een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor innovatieve economische ontwikkelingen, met passend onderwijs afgestemd op de economische structuur, een bloeiende vrijetijdseconomie, goede bereikbaarheid en een toekomstbestendig, aantrekkelijk en aantrekkend woonklimaat.Voor onze huidige en toekomstige inwoners zijn toekomstbestendige en bereikbare zorg-, onderwijs- en welzijnsvoorzieningen van groot belang.  De partners in Zuid en Oost Drenthe hebben een vitale, veerkrachtige en gezonde gemeenschap voor ogen, waar iedereen ertoe doet en meedoet.

In de Regio Deal (gesloten tussen het Rijk, de provincie Drenthe en de gemeenten Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Coevorden, Emmen, Hardenberg en Hoogeveen) worden op basis van drie pijlers Wonen, Welzijn en Werk projecten ontwikkeld, waarvoor (met het principe van cofinanciering) subsidie kan worden aangevraagd.

Voor deze cofinancieringsopgave hebben we meerjarig budgetten opgenomen

Hieronder treft u alle structurele en incidentele beleidsvoornemens aan uit de pijler Bestuur en Participatie die aansluiten bij onze ambities.

Transformatie Sociaal  Domein

Preventie, versterking voorliggend veld en impuls leefbaarheid & mobiliteit en doorontwikkeling van de toegang bij Attenta.

Onze aandacht en stevige inzet is gericht op de transformatie in het sociaal domein. Daarbij sluiten we aan op de leefwereld van onze inwoners. Onze inzet is erop gericht dat zoveel mogelijk mensen mee kunnen doen in de samenleving. We organiseren samen met de inwoners wat ze nodig hebben en geven daarmee invulling aan de notitie ‘Samen maak je de route’. We willen daarmee niet regels en geld leidend laten zijn, maar zetten juist verder in op het echt oplossen van het probleem. Dat betekent anders werken en anders doen voor o.a. (zorg)aanbieders, stichting Attenta en onszelf.

Om de gewenste en benodigde stappen te zetten voor de transformatie van duurdere naar goedkopere zorg en dus de effectieve gemiddelde zorgkosten per inwoner omlaag brengen, zetten we onder andere in op preventie, versterking van het voorliggend veld, leefbaarheid en mobiliteit. Zo willen we ondersteuning bieden aan huisartsen voor jeugd, de vrijwilligersondersteuning versterken, de sociale huiskamer(s) doorontwikkelen, bieden we ondersteuning aan mobiliteit bevorderende instrumenten zoals “automaatje”. Ook zijn voor de autonome ontwikkeling bij Attenta structurele middelen nodig en willen we incidenteel inzetten op onder andere het toepassen van het regisseursmodel en het vergroten van de bekendheid/bereikbaarheid bij Stichting Attenta.

Voor deze ontwikkelingen zijn budgetten opgenomen in de begroting 2020.

Armoede en schuldhulpverlening

Op het gebied van armoede en schuldhulpverlening doen we al veel, maar toch leven er in onze gemeente nog steeds inwoners onder de armoedegrens. Meedoen-beleid en schuldhulpverlening is voor alle inwoners van de gemeente toegankelijk. We willen samen met betrokken partijen, waaronder bijvoorbeeld het Armoedepact, invulling geven aan een vernieuwde aanpak in onze gemeente. Deze aanpak geeft een duidelijke stip op de horizon, waartegen alle afzonderlijke acties op armoede en schuldhulpverlening afgezet kunnen worden. Dit zorgt ervoor dat het aanbod minder gefragmenteerd en met meer samenhang zal zijn. Hierbij denken we onder andere aan de mogelijkheid om taken op het gebied van participatie en schuldhulpverlening te integreren, vroegsignalering en zoeken naar mogelijkheden om de van generatie op generatie terugkerende armoede te doorbreken. We willen armoede niet alleen benaderen vanuit geld, maar vooral ook vanuit het maatschappelijke effect voor onze inwoners. We verwachten met onze aanpak ook een beter oog te hebben voor de onderliggende problematiek conform de aanpak “Samen maak je de route”. Voor de ontwikkelingen op dit gebied hebben wij middelen in de begroting opgenomen.

Hieronder treft u alle structurele en incidentele beleidsvoornemens aan uit de pijler Zorg die aansluiten bij onze ambities.

Recreatie en toerisme

De recreatie- en toerismesector is voor onze gemeente erg belangrijk. Samen met de provincie, buurgemeenten en onze recreatieondernemers willen we ons mooie natuurlijke landschap zorgvuldig beleven, beschermen en benutten. We zetten in op onderstaande speerpunten:

Toekomst vakantieparken Aa en Hunze

We hebben een forse opgave ten aanzien van de vakantieparken in onze gemeente. In de eerste helft van 2019 is er een analyse uitgevoerd van alle parken in onze gemeente en is er een concept-strategienota opgesteld. De strategienota wordt in december 2019 door uw raad vastgesteld.

De strategienota geeft een stevige basis om de komende jaren verder aan de slag te gaan met dit onderwerp. Hiermee leveren we ook een bijdrage aan het Drentse programma Vitale Vakantieparken. De vakantieparken zijn hierbij in eerste instantie zelf aan zet en kunnen de Drentse Taskforce waar nodig inschakelen. Een eerste analyse per park ligt er. Uitgangspunt is één toekomstplan per park. Het is aan ons om samen met het park verdere stappen te zetten. Daarbij kan niet alles tegelijk, prioriteiten stellen is noodzaak. De ‘pilot-parken’ hebben daarbij de hoogste prioriteit. Om uitvoering te kunnen geven aan onze ambities zijn middelen nodig. Voor de uitvoering van het beleid vragen we in de komende jaren budget, onder andere voor onze bijdrage (€ 31.187) aan het provinciale programma.

Kwaliteitsimpuls Fietsinfrastructuur Drenthe

We willen met de provincie Drenthe weer de fietsprovincie van Nederland worden. We zetten dan ook in op in stand houding en kwaliteitsverbetering van het fietsnetwerk in Drenthe en specifiek in Aa en Hunze. De kwaliteitsverbetering is gericht op het in stand houden en versterken van de kwaliteit van het fietsnetwerk (voor zowel utilitair, recreatief en sportief gebruik). De inzet is verder om met fietsen meer bestedingen en werkgelegenheid te creëren en meer fietsmobiliteit te realiseren, ook voor onze eigen inwoners. Daar waar de provincie zich hoofdzakelijk richt op fietspaden met een recreatieve karakter zien wij het breder en richten ons ook op utilitaire fietspaden en fietspaden ten behoeve van schoolroutes.

De hiervoor noodzakelijke investeringen zijn opgenomen onder pijler 4 Voorzieningen, leefbaarheid en wonen. 

De Provincie heeft, om de doelstelling te realiseren, een bedrag van € 6,75 miljoen gereserveerd. Uit dit budget worden financiële bijdragen verstrekt. We hopen de komende periode wel verdere voortgang te kunnen boeken. Voor de tracés Amen-Grolloo (Amerweg) en Eexterveen-Eexterveenschekanaal (Menweg) wordt gewerkt aan de grondverwerving. 

Naast deze concrete projecten wordt geïnventariseerd op welke trajecten de kwaliteit van de infrastructuur kan worden verbeterd en welke ontbrekende schakels met prioriteit moeten worden aangebracht. De fietsbeleving kan verder worden verhoogd door het uitbreiden van voorzieningen, services en producten voor de fietsers. In het verleden zijn er meerdere wensen geuit om ontbrekende schakels aan te brengen, onder andere het trace Nijlande-Ekehaar. In 2020 wordt een wensenlijst opgesteld waar prioriteiten worden aangegeven.

Fietspad langs de Hunze:

Er is gestart met een onderzoek naar een fietsverbinding door het stroomdal van de Hunze van de bron tot aan het Zuidlaardermeer. De gemeenten Tynaarlo, Borger Odoorn, Aa en Hunze en het Recreatieschap Drenthe hebben inmiddels aan een extern bureau opdracht gegeven voor dit onderzoek.

Grevelingskanaal:

Volgens het meerjarenonderhoudsplan van het Grevelingskanaal moeten we de beschoeiing vervangen in 2023. Hiervoor hebben we de benodigde middelen opgenomen.

Bedrijventerreinen:

De uitgifte van kavels op bedrijventerrein Bloemakkers in Gieten is de afgelopen periode voorspoedig verlopen. We hebben verdere uitbreiding van dit bedrijventerrein in onderzoek.
Hieronder treft u alle structurele en incidentele beleidsvoornemens aan uit de pijler Economie, werk en recreatie die aansluiten bij onze ambities.

 

We hechten belang aan initiatieven vanuit de samenleving die de leefbaarheid in de dorpen vergroten. We stimuleren, faciliteren en initiëren deze initiatieven en hebben de verwachting dat dit als smeerolie gaat dienen, waardoor particulieren en ondernemers ook eerder bereid zijn om initiatief te nemen. We vinden een duurzame samenleving belangrijk. Samen met bedrijven, sectoren en inwoners hebben we als gemeente een rol in de energietransitie.

Leefomgeving

Samen met de inwoners en ondernemers gaan we aan de slag om de leefbaarheid in onze gemeente verder te vergroten en de woonkwaliteit nog beter te maken. We stimuleren, faciliteren en initiëren initiatieven vanuit onze inwoners die hier aan bijdrage aan leveren.  

Hiervoor is het o.a. noodzakelijk om een actuele woonvisie te hebben. Hierin is het gemeentelijk beleid beschreven op het gebied van wensen en volkshuisvesting met daarin aandacht voor (woon) behoefte, woningbouw en herstructureringsprogramma’s . Omdat de woningmarkt voortdurend veranderd verandert, moet de woonvisie uit 2015 worden geactualiseerd. Hiermee maken we in 2020 een start.

We hebben hiervoor middelen opgenomen in onze begroting voor verschillende concrete beleidsvoornemens, waaronder het op verantwoorde wijze uitvoeren van het bomenonderhoud, het voortzetten van de proef van ecologisch bermbeheer, het revitaliseren van de fietspaden en verschillende aanpassingen in de openbare ruimte en vervanging openbare verlichting met aandacht voor duurzaamheid.

Bomenonderhoud:

Om de individueel te beheren bomen van de gemeente op een verantwoorde wijze te onderhouden is naast de inzet van de eigen organisatie de inzet van een aannemer noodzakelijk. Om dit te bekostigen is een verruiming van het huidige beschikbare budget noodzakelijk. Hiervoor vragen we aanvullende middelen in deze begroting.

Omgevingswet (en doorontwikkeling op programma AndersOmDoen)

De invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2021 is de eerste belangrijke stap in de complete stelselherziening omgevingsrecht die rond 2030 zal zijn voltooid. Er is sprake van een grote veranderopgave in het fysieke domein. Vanaf de start van de nieuwe bestuursperiode (2018-2022) zetten wij in op de gedragsverandering, taak- en rolopvatting. Het programma AndersOmDoen (gericht op de doorontwikkeling van de Planning en Control cyclus), waar we begin 2019 mee zijn gestart, sluit hier goed op aan.     

In 2020 gaan we ons richten op twee belangrijke onderdelen van de implementatie van de Omgevingswet: het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en het toepasbaar maken van beleid en regelgeving. Wij zullen uw raad hier nader over informeren en zullen een en ander in overleg met uw raad verder vormgeven.

In het kader van het implementatieproces zullen ongetwijfeld nog keuzes moeten worden gemaakt over versnelling of intensivering van de wijze van aanpak. We laten ons hierbij leiden door de bedoeling van de Omgevingswet: integraal en met onze inwoners. Voorop staat dat we het doen op onze Aa en Hunze manier: solide, realistisch en pragmatisch. Waar zich kansen voordoen gaan we alvast experimenteren met de nieuwe manier van werken. Een goed voorbeeld daarvan is de pilot 'ontwikkelvisie  Avebe,"(collegeprogramma pijler4). Hierin gaan we samen met Avebe, inwoners, provincie, RudD en waterschap aan de slag om een ontwikkelvisie voor de omgeving van  Avebe op te stellen.

Energietransitie en duurzaamheid

Energietransitie

Omdat de energietransitie een groot maatschappelijk, ruimtelijk en financieel effect zal hebben, willen we al onze inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties, daar van onderop bij betrekken en in samenspraak met hen de energietransitie verder vormgeven. We komen hiervoor met voorstellen richting uw raad.

Wij maken ons hierbij zorgen over de insteek van rijk en provincie die van een top-down benadering lijken uit te gaan. Voor ons is draagvlak en aansluiten bij initiatieven en ideeën die er zijn het uitgangspunt.

Duurzaamheid

Tot zover het strategische beleid; op tactisch en operationeel niveau zijn er ook ontwikkelingen gaande waarmee we uitvoering geven aan het gemeentelijk duurzaamheidsbeleid. Zo is het beleidskader Zonne-energie inmiddels vastgesteld door het college en brengen we deze richting uw raad en hebben we een subsidieregeling energiebesparing succesvol uitgerold in de gemeente en verkennen we de mogelijkheden voor het aardgasloos maken van het gemeentehuis.

Voor duurzaamheid en energiebesparing zijn meerjarig budgetten opgenomen in de begroting 2020.

Windpark Oostermoer

Er wordt een Gebiedsfonds ingesteld als financiële tegemoetkoming voor de gevolgen van het windpark voor de omgeving. De OmgevingsAdviesRaad gaat adviseren over de besteding van dit fonds. Op dit moment werken we in samenwerking met de provincie Drenthe en de initiatiefnemers van het windpark Oostermoer aan het opzetten van het gebiedsfonds. Een raadsvoorstel hierover komt binnenkort naar uw raad toe. 

Hieronder treft u alle structurele en incidentele beleidsvoornemens aan uit de pijler Voorzieningen, leefbaarheid en wonen die aansluiten bij onze ambities.

Voortzetten andere wijze van werken

We bevinden ons in een periode waarin de samenleving verandert. Het ooit overzichtelijke speelveld breidt zich steeds verder uit en neemt complexere vormen aan. Inwoners willen meer betrokken zijn bij het oplossen van samenlevingsvraagstukken en starten eigen initiatieven. Dit vraagt van ons dat we meebewegen: van controle naar trefzeker meebewegen. Dat vraagt van ons een andere rol en een andere manier van werken. In dit licht vragen we onder andere budget voor de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2021. Bij deze andere wijze van werken hoort ook een andere informatievoorziening en (sturings)instrumentarium, waar we eveneens in willen blijven investeren de komende jaren.

Verdere digitalisering

De ingeslagen weg ten aanzien van digitalisering gaan we ook in 2020 verder vervolgen. Zo worden onze inwoners steeds meer in de gelegenheid gesteld om hun zaken zelf te regelen op een voor de klant passend moment en door doorontwikkeling van moderne dienstverleningskanalen.

Ook werken we aan de doorontwikkeling van het Planning en Control (sturings)instrumentarium, zoals ook hiervoor beschreven, waarvan de begroting 2020 een concreet voorbeeld is.

Salarisontwikkeling

Als gevolg van de recent afgesloten Cao en de stijging van met name de pensioenpremies, is de werkelijk verwachte loonsom fors hoger dan het beschikbare budget. Deze ontwikkeling geldt ook voor onze verbonden partijen. Een autonome ontwikkeling, waarvoor we middelen vragen in deze begroting.

Nieuwe berekening WOZ waarde

Als gevolg van rijksregelgeving zijn we genoodzaakt om onze systematiek van WOZ waarde berekening te wijzigen. Voor deze wijziging hebben wij middelen opgenomen in de begroting.

Hieronder treft u alle structurele en incidentele beleidsvoornemens aan uit het onderdeel Middelen en ondersteuning die aansluiten bij onze ambities.