Jaarverslag 2023

Inleiding
Deze paragraaf staat vooral in het teken van de financiële terugblik op 2023(op hoofdlijnen), de rechtmatigheidsverantwoording en het accountantsoordeel.

Resultaat
Over 2023 is het rekeningresultaat 2,3 miljoen positief.  Dit resultaat krijgt als bestemming dat er  
€ 0,7miljoen wordt onttrokken uit de Vrije Algemene Reserve (VAR) en dat er € 0,9 miljoen gaat naar de Algemene Reserve van het Grondbedrijf. Het resterende saldo van € 2,1 miljoen wordt toegevoegd aan verschillende bestemmingsreserves. In de paragraaf Rekeningresultaat 2023 gaan we uitgebreid in op het resultaat en de resultaatbestemming over het jaar 2023.

Rechtmatigheidsverantwoording en accountantsoordeel

Rechtmatigheidsverantwoording
Vanaf het boekjaar 2023 is het college verantwoordelijk voor de rechtmatigheidsverantwoording bij de Jaarstukken. In de rechtmatigheidsverantwoording licht het college van burgemeester en wethouders toe in hoeverre in de jaarrekening bij de verantwoorde baten en lasten, alsmede bij de balansmutaties, het begrotings-, voorwaarden-, misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium zijn nageleefd.

Dit houdt in dat de verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties in overeenstemming zijn met door de raad vastgestelde kaders zoals de begroting en gemeentelijke verordeningen en met bepalingen in de relevante wet- en regelgeving. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het controleprotocol en normenkader dat door de raad op 7 december 2023 vastgesteld is.

De verantwoordingsgrens voor de rechtmatigheidsverantwoording is vastgesteld op 3% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan de reserves en de rapportagegrens is vastgesteld op € 100.000.  Het totaal van de geconstateerde bevindingen valt binnen de verantwoordingsgrens.

De rechtmatigheidsverantwoording vindt u in de Jaarrekening als een apart onderdeel.

Accountantsoordeel
Het accountantsoordeel over de jaarrekening bestaat uit een beoordeling van de vraag of sprake is van een getrouw beeld (geen materiële fouten of onzekerheden in de jaarrekening).

De jaarrekening 2023 is door Eshuis Registeraccountants gecontroleerd. Eshuis heeft een controle-verklaring verstrekt met een goedkeuring voor getrouwheid van de jaarrekening als geheel, alsmede voor de rechtmatigheid inzake de besteding van de specifieke uitkeringen. De verklaring is in de jaarstukken opgenomen onder de ‘Bijlagen’.

Behandeling
De Auditcommissie heeft de jaarstukken 2023 op 17 juni 2024  behandeld. De jaarstukken 2023 worden in de raadsvergadering van 27 juni 2024 ter vaststelling aan uw raad voorgelegd.

Besluitvorming
Uw raad is bevoegd de jaarstukken vast te stellen en een bestemming aan het resultaat te geven. Voor het voorstel tot bestemming van het resultaat wordt verwezen naar het onderdeel 'Voorstel tot bestemming van het resultaat' en voor het besluit naar het onderdeel  'Besluit tot vaststelling'.

Wij stellen u voor de jaarstukken 2023 vast te stellen en daarmee décharge aan het college te verlenen omtrent het gevoerde financieel beheer.

Inleiding
Zoals we u in het onderdeel Financiële terugblik al hebben gemeld, is het resultaat dat aan de VAR wordt onttrokken € 0,7 miljoen.

In 2023 is een aantal budgetten geraamd die nog niet ingezet zijn maar waar nog wel werk of een verplichting tegenover staat en dus wordt  voorgesteld om het bedrag  van €1,7  miljoen toe te voegen aan de reserve Incidentele dekkingsmiddelen, daarnaast kan een bedrag van € 0,2 miljoen voor verplichtingen tot en met 2022  vrijvallen van de reserve incidentele dekkingsmiddelen omdat  deze activiteiten zijn afgerond.
Hieronder het rekeningresultaat en een toelichting hierop op hoofdlijnen. Voor uitgebreide informatie op pijlerniveau verwijzen wij u naar de toelichting op baten en lasten per pijler.

Verklaring verschil rekening/begroting
In onderstaande tabel zijn de belangrijkste verschillen tussen de actuele begroting en de jaarrekening weergegeven. 

Van het positief rekeningresultaat ad € 2.296.000 zal aan de raad worden voorgesteld:
• in verband met de opvang Oekraïners een bedrag van € 673.000 toe te voegen aan de Bestemmingsreserve risico’s opvang en vastgoed
• in verband met incidentele budgetten per saldo een bedrag van € 1.470.000 toe te voegen aan de Reserve incidentele dekkingsmiddelen (bestemmingsreserve);
• een bedrag van € 900.000 toe te voegen aan de algemene reserve van het grondbedrijf (voor een specificatie zie paragraaf van het jaarverslag);  
•  de reserves bovenwijkse voorzieningen, actualisatie digitalisering en harmonisatie bestemmingsplannen (ADHB) en de reserve investeringsregeling landelijk gebied vrij laten vallen; totaal € 95.000;
• een bedrag van € 24.000 toe te voegen aan de Egalisatiereserve Groot onderhoud schoolgebouwen. Per saldo wordt er door het rekeningresultaat 2023 een bedrag van € 676.000 onttrokken aan de Vrije Algemene Reserve (VAR). Per saldo wordt er door het rekeningresultaat 2023 een bedrag van € 275.000 onttrokken aan de Vrije Algemene Reserve (VAR).

Ad.1 Pensioenen (voormalige) wethouders voordeel € 100.000
Jaarlijks wordt berekend hoe hoog de pensioenvoorziening voormalige wethouders dient te zijn. Door een forse stijging van de rente van 0,7% in 2023, naar bijna 3,2% eind 2023, kan een gedeelte van de aanwezige voorziening vrij vallen. Er is ten gunste van de exploitatie een vrijval van de voorziening geboekt van € 100.000.                                                        

Ad.2 Energietoeslag minima nadeel € 875.000, gecompenseerd door het rijk
De extra uitgaven voor de energietoeslag minima worden gecompenseerd door het Rijk. Gelden voor deze energietoeslag vanuit het Rijk zijn bij de decembercirculaire uitbetaald. Dit kon administratief technisch niet meer worden verwerkt in 2023. Zie ook overschot op de algemene uitkering in pijler 5.

Ad.3 Sociaal Domein nadeel € 1.054.000, bij najaarsnota reeds voordeel meegenomen € 1,3 miljoen
Op het sociaal domein zien we in 2023 een tekort. Al een aantal jaren komen wij structureel tekort op het sociaal domein. Dit is steeds opgevangen met incidentele gelden, de laatste jaren voornamelijk door middelen vanuit beschermd wonen. Een deel van het geld dat we in 2023 hebben teruggekregen vanuit beschermd wonen, is in verband met de rechtmatigheid, in de najaarsnota verwerkt. Dit betrof € 1,3 miljoen. Wanneer dit niet in de najaarsnota verwerkt was dan was er nu sprake van een voordeel van € 250.000
Daarnaast zien we dat het totaal aan uitgaven in het sociaal domein redelijk stabiel is, maar dat er wel sprake is van een sterke kostenstijging als gevolg van de hoge inflatie (CAO-stijgingen) en stijgende kosten door kleinschaligere zorg. Daarnaast neemt de complexiteit van problematiek bij jeugdigen toe, met als gevolg een intensievere (duurdere) vorm van zorg.

Ad.4 WPDA Sociale zaken nadeel € 162.000
De WPDA is een gemeenschappelijke regeling, zij voert voor de gemeente de Participatiewet, de Wet sociale werkvoorziening, de bijzondere bijstand en een gedeelte van het minimabeleid uit. Het nadeel van € 162.0000 bestaat uit een nadeel op de Participatiewet van € 222.000 een nadeel op de re-integratiekosten van € 117.000 en daarnaast een voordeel op de bedrijfsvoeringskosten van 
€ 177.000.

Ad. 5 Toeristenbelasting voordeel € 122.000          
Het voordeel is ontstaan door correcties uit voorgaande jaren.

Ad. 6 Spuk aanpak energiearmoede voordeel € 178.000
In de bestuursrapportage 2023 is voor de derde tranche van de SPUK (Specifieke Uitkering) aanpak energiearmoede een budget ad € 178.000 opgenomen. Daarbij is verzuimd om de inkomst te ramen zodat het budget ten laste van de algemene middelen is gebracht. Omdat de inkomst wel binnen is gekomen, ontstaat hier een voordeel en kan het bedrag ad € 178.000 weer terug naar de algemene middelen. Dit heeft geen effect op het kunnen uitvoeren van maatregelen. Omdat er nog geen uitgaven zijn geweest in 2023 is dit nog gewoon in 2024 beschikbaar.

Ad. 7 Wegen voordeel  € 196.000
Op de exploitatie van wegen is er een voordeel van € 196.000. Hiervan is € 96.000 een voordeel op kapitaallasten. Dit komt door uitstel van investeringen. Klein onderhoud hebben we minder hoeven uitvoeren. Het gevolg is een incidenteel voordeel van € 40.000. Daarnaast was er onderhoud aan onverharde wegen en aan wegmarkeringen gepland voor het najaar 2023. Door de slechte weersomstandigheden heeft dit onderhoud nog niet plaatsgevonden. Hierdoor is ook op deze budgetten een voordeel ontstaan van respectievelijk €17.000 en €23.000. Verder nog kleine verschillen.  Het gaat om incidentele voordelen.

Ad. 8 WABO voordeel € 231.000     
Sinds corona ontvangen we substantieel meer vergunningaanvragen dan in de periode daarvoor. Daarnaast zijn er extra aanvragen ingediend voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Om deze aanvragen te kunnen verwerken is extra personeel ingezet. Per saldo heeft dit een voordeel opgeleverd van € 231.000.Dit is een netto bedrag, na aftrek van de extra personele lasten die hiervoor zijn gemaakt.                                         

Ad. 9 Ruimtelijke ordening nadeel € 233.000
Dit nadeel wordt voornamelijk veroorzaakt door het achterblijven van de inkomsten uit kostenverhaal (anterieure overeenkomsten). Een(groot) aantal procedures was al opgestart of aangevraagd voor het van kracht worden van het beleid omtrent kostenverhaal zodat hiervoor geen inkomsten konden worden verkregen.

Ad.10 Zwembaden en sporthallen nadeel € 241.000
Het nadeel van € 71.000 bij de zwembaden heeft verschillende oorzaken. De kosten voor het inhuren van personeel zijn gestegen door strengere eisen voor toezicht en kwaliteit, en de loonkosten zijn verhoogd door de CAO, wat een nadeel van € 42.000 oplevert. Daarnaast zijn de energiekosten gestegen door een relatief koud zwemseizoen, wat leidde tot een hoger verbruik van houtpellets, resulterend in een nadeel van € 25.000.
Verder zijn de overige uitgaven gestegen, voornamelijk door hogere kosten voor waterkwaliteit en de benodigde zuiveringsmiddelen, wat een nadeel van € 20.000 betekent. De onderhoudskosten voor het zwembad en groenonderhoud zijn hoger dan begroot, deels door het oplossen van diverse storingen, wat een nadeel van € 14.000 veroorzaakt.
De opbrengsten zijn echter hoger dan verwacht, met een voordeel van € 22.000, ondanks het koude zwemseizoen. Een aanzienlijk deel van deze hogere opbrengst, namelijk € 17.000, komt door bijdragen van zwemlessen die worden gegeven in Nooitgedacht. Over het algemeen zijn de kosten mede gestegen door inflatie.
Het nadeel van € 170.000 bij de sporthallen komt voornamelijk door hogere kosten voor energie en schoonmaak. Daarnaast sluiten de huurinkomsten niet aan bij de raming, omdat het verwachte herstel van huurinkomsten na corona zich niet heeft voorgedaan is de raming structureel te hoog is. In april 2024 ontvingen we een afrekening van de energiekosten van de sporthallen over het jaar 2023, wat een teruggave van € 50.000 inhield. Deze afrekening wordt vanwege het late tijdstip in 2024 verwerkt

Ad.11 Openbaar Groen nadeel € 110.000 
Het groenonderhoud in onze wijken wordt uitgevoerd door onze  Kernteams van de buitendienst. Om het groen netjes en verzorgd te houden, hebben we genoeg medewerkers nodig. Elk jaar proberen we nieuwe collega's aan te nemen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben (afspraakbaners). Dit helpt ons niet alleen om het werk gedaan te krijgen, maar geeft ook mensen een kans om weer aan de slag te gaan. Helaas waren er in 2023 minder mogelijkheden om afspraakbaners in te zetten. Hierdoor moesten we vaker een beroep doen op uitzendkrachten. Uitzendkrachten zijn echter duurder, wat ertoe heeft geleid dat ons personeelsbudget flink is overschreden en het groenonderhoud duurder uitviel dan gepland.

Ad. 12 Algemene uitkering voordeel € 1.393.000
In de decembercirculaire 2023 hebben we op een aantal onderwerpen nog extra middelen ontvangen. Vanwege het late tijdstip van bekendmaking was het niet mogelijk om deze inkomsten middels een begrotingswijziging op de juiste plek te verwerken. Hierdoor is op bepaalde posten een nadeel ontstaan of kon niet beschikt worden over een budget. Het gaat om de volgende onderwerpen en bedragen:

Energietoeslag                                                                                            € 874.000
Uitvoeringskosten gebiedsgerichte aanpak                             €    80.000
Invoeringskosten omgevingswet                                                    €  348.000
Soc. Domein: meerkosten Oekraïne                                             €     45.000
Maatschappelijke begeleiding (statushouders)                     €     12.000
Algemeen: herrekening uitkeringsfactor en maatstaven €     34.000

Hierbij compenseert de bijdrage voor de energietoeslag het nadeel hierop dat in pijler 2 zichtbaar is zie ook ad. 2.
Voor zover nodig wordt in 2024 nog een beroep gedaan op bovenstaande (incidentele) budgetten. Voorstellen hiertoe worden opgenomen in de bestuursrapportage 2024.

Ad. 13 Stelposten AU voordeel € 244.000
In de meicirculaire 2023 zijn extra middelen ontvangen ten aanzien van een aantal verschillende onderwerpen. Deze zijn apart gezet op een stelpost in afwachting van planvorming. Nu deze er (nog) niet zijn vallen deze vrij en leveren daarmee een incidenteel voordeel op. Mochten in een later stadium deze middelen nog nodig zijn dan kunnen deze middelen via één van de P&C documenten weer aan de VAR (Vrije algemene reserve) worden onttrokken. Voor de omgevingswet is dat in ieder geval wel het geval. Gevraagd zal worden extra budget beschikbaar te stellen voor personele inzet bij het opstellen van de omgevingsvisie en voor extra ondersteuning ten behoeve van de vergunningverlening.

Ad.14 Huisvestingskosten nadeel € 161.000
Het afgelopen jaar is er sprake van hogere lasten met betrekking tot de huisvesting van de organisatie, een deel is te verklaren door de (hoge) inflatie. De grootste posten worden hier genoemd. Hoewel er lopende het jaar een bijstelling heeft plaatsgevonden van de energiekosten is er toch nog sprake van een overschrijding met ruim € 26.000. Ook is er sprake van hogere onderhoudslasten van het gemeentehuis o.a. vanwege aanpassingen in het verwarmingssysteem en vervanging van lekke ramen voor een bedrag van circa € 50.000. Daarnaast zijn er extra kosten van beveiliging  € 17.000 en is de schoonmaak veel duurder geworden als gevolg van CAO stijgingen € 50.000. Een deel van de hogere lasten is structureel van aard.

Ad. 15 Samenwerkingsverband Drentse Aa (SDA) nadeel € 280.000     
In 2017 is een samenwerking gestart (SDA)  met de gemeente Assen en Tynaarlo op het gebied van personeel- en salarisadministratie(PSA), inkoop en belastingen. Het resultaat van SDA belastingen ten opzichte van de begroting bedraagt € 115.000 nadelig. Dit wordt met name veroorzaakt door hogere bezwaar en beroep kosten nadeel € 195.000. Hier tegenover staat dat er geen kosten zijn gemaakt voor dwangvordering € 64.000 voordeel. De overige verschillen bedragen € 16.000 voordeel. Het aantal WOZ bezwaren in 2023 is gestegen van 1900 naar 3700.

Het resultaat van SDA inkoop bedraagt € 91.000 nadelig De afgelopen jaren is de complexiteit rond aanbestedingsprocedures en rechtmatigheid toegenomen. Dit heeft ertoe bijgedragen dat de formatie op inkoop is uitgebreid. Samen met de verhoging van fors gestegen loonkosten heeft dit ertoe geleid dat de bijdrage voor de samenwerking op inkoop met een bedrag van € 59.000 is toegenomen. In 2023 is ook de afrekening over 2022 verantwoord waardoor het tekort op de samenwerking inkoop in 2023 uitkomt op in totaal € 91.000.

Ad. 16 Vrijval incidentele budgetten tm 2022 voordeel € 243.000
Een aantal incidentele budgetten betreffende voorgaande jaren kunnen vrijvallen waarvan de activiteiten gereed zijn of niet meer tot uitvoering komen . Dit betreft o.a. samen maak je de route leerbudget en experimenteren in het sociaal domein € 25.000, opvang asielzoekers € 82.000, achterstallig onderhoud bomen € 28.000, wegenbeheersprogramma DG Dialog € 20.000, IBP 2019-2022 € 25.000 en overige kleine budgetten € 63.000. Voor een overzicht zie de bijlage overzicht reserve incidentele dekkingsmiddelen.

Ad.17  Tractie en doelgroepen uitvoering groen nadeel € 132.000 
Het betreft een administratief nadeel vanuit de kostenverdeelsystematiek. Dit nadeel wordt op andere taakvelden in de jaarrekening gecompenseerd. Het geheel is budgettair neutraal.

Ad. 18 Overige verschillen (nadeel € 135.000)
De overige verschillen tussen begroting en rekening bedragen per saldo € 135.000 nadelig, dit bestaat uit meerdere kleine posten en wordt hier niet verder verklaard.

Ad.19  Incidentele budgetten (voordeel € 1.470.000)
Door de raad zijn voor 2023 een aantal incidentele budgetten (voordeel € 1.714.000) geraamd die nog niet ingezet zijn, maar waar nog wel werk of een verplichting tegenover staat. Daarnaast kunnen er budgetten vrijvallen (€ 243.000) waarvan de activiteiten zijn afgerond, zie punt 17.
Voor een overzicht verwijzen wij u naar de bijlage overzicht reserve incidentele dekkingsmiddelen.      

Ad.20 Resultaat grondexploitatie (voordeel € 900.000)
Voor een specificatie van het resultaat wordt verwezen naar het onderdeel Grondbedrijf. Het 
voordelige saldo kan worden toegevoegd aan de Algemene reserve van het grondbedrijf. We verwachten wel een claim te moeten leggen op deze middelen t.b.v. de uitvoering van het woningbouwprogramma. We komen hier in de begroting 2025 bij uw raad op terug.

Ad 21 Opvang Oekrainers (voordeel € 673.000)
Eind 2022 hebben we de opvanglocatie in Papenvoort aangekocht. Deze is (wordt) verbouwd en aangepast voor de opvang van de doelgroep. De gemaakte kosten voor de opvang zijn lager geweest dan de vergoeding van het Rijk, waardoor een voordeel is ontstaan. We voegen een bedrag ad € 673.000 toe aan de hiervoor bedoelde reserve, reserve risico's opvang en vastgoed.                                                                                                               

Ad. 22 Vrijval overige reserves € 95.000     
Bij de jaarrekening wordt voorgesteld om de reserve bovenwijkse voorzieningen € 65.000, reserve ADHB € 25.000 en de reserve investeringsregeling landelijk gebied vrij te laten vallen € 5.000.

Ad.23 Egalisatiereserve groot onderhoud schoolgebouwen € 24.000
Het betreft de toevoeging aan de egalisatiereserve groot onderhoud schoolgebouwen voor een bedrag van € 24.000.

Algemeen
Het resultaat van het grondbedrijf maakt onderdeel uit van het totale rekeningresultaat. Zie tevens de in deze jaarrekening opgenomen paragraaf Grondbeleid.

Resultaat grondbedrijf
In het verslagjaar dient volgens het BBV gebruik gemaakt te worden van de percentage of completion methode, de zgn. POC-methode: dat wil zeggen dat voor winstneming geldt: voor zover gronden zijn verkocht en opbrengsten zijn gerealiseerd kan tussentijds naar rato van de voortgang van de grondexploitatie winst worden genomen. Hiervoor moet het resultaat op de grondexploitatie wel op betrouwbare wijze kunnen worden ingeschat. Dit is mogelijk wanneer het waarschijnlijk is dat de economische voordelen die aan het project zijn verbonden naar de gemeente zullen toevloeien. Indien aan de volgende voorwaarden is voldaan, bestaat er voldoende zekerheid om winst te kunnen nemen:
1. het resultaat op de grondexploitatie kan betrouwbaar worden ingeschat; én 
2. de grond (of het deelperceel) moet zijn verkocht; én 
3. de kosten zijn gerealiseerd (winst wordt naar rato van de realisatie gerealiseerd).

Het resultaat bij de rekening 2023 komt uit op € 900.000 voordelig (2022: € 748.000 voordelig). 
Het resultaat ontstaat door de tussentijdse winstneming volgens de percentage of completion methode voor het complex Nooitgedacht voor een bedrag van € 900.000.
Voor de verwachte resultaten en het verloop van de Algemene reserve van het grondbedrijf, wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid.

De reserves en voorzieningen zijn per saldo met € 2.089.000  toegenomen ten opzichte van de stand per 31 december 2022. Deze toename komt m.n. door de toename van de reserves.
Bij de jaarstukken is als bijlage toegevoegd een overzicht van de reserve Incidentele dekkingsmiddelen/onderhanden werk. Bij de Toelichting op baten en lasten per pijler is aan het einde van iedere pijler een overzicht opgenomen van de mutaties in de reserves.    
Door de wijziging in het BBV in 2007 zullen bij de resultaatbepaling aan de raad diverse toevoegingen/onttrekkingen aan de reserves ter goedkeuring worden voorgelegd.   
Voor een specificatie en onderbouwing wordt verwezen naar het Voorstel tot bestemming van het resultaat                                                                                                                                                                                        

Algemene reserve                                                                                                      

De algemene reserve is per saldo met €1.706.000  toegenomen. Hieronder zijn de mutaties in de algemene reserve weergegeven.

De bestemmingsreserves zijn vergeleken met de stand per ultimo 2023 met € 3.930.000 toegenomen Voor een specificatie van de mutaties in de bestemmingsreserves wordt verwezen naar de onderdelen naar de onderdelen het Voorstel tot bestemming van het resultaat en de Toelichting op de balans.

Algemene reserve van het Grondbedrijf
De Algemene reserve van het grondbedrijf is per eind 2023  €748.000 hoger. Dit wordt veroorzaakt door:
• de verwerking van het rekeningresultaat 2022 (voordeel €748.000);

Saldo baten en lasten (algemene dienst en grondbedrijf)
Hiervoor wordt verwezen naar Saldo rekening van baten en lasten.

Voorzieningen
De voorzieningen zijn per saldo met € 285.000 toegenomen. Voor een specificatie van deze toename wordt verwezen naar de Toelichting op de balans.                     

Het saldo van de rekening van baten en lasten algemene dienst 2023 (€ 1.396.000 voordelig) en het saldo van het grondbedrijf (€ 900.000 voordelig) bedraagt, na verwerking van de mutaties van de reserves,
€ 2.296.000 voordelig. Conform de voorschriften wordt het resultaat afzonderlijk op de balans opgenomen.

Van het resultaat na bestemming zal de raad worden voorgesteld de nodige toevoegingen en onttrekkingen aan de (bestemmings)reserves te doen (per saldo € 1.396.000). Voor het voorstel en een onderbouwing, wordt verwezen naar Voorstel tot bestemming van het resultaat.

Het saldo van de grondexploitatie bedraagt € 900.000 voordelig (2022: €748.000 voordelig). Aan de raad wordt voorgesteld om het bedrag toe te voegen aan de Algemene reserve van het grondbedrijf.

Medio 2022 is het wetsvoorstel voor de invoering van de rechtmatigheidsverantwoording door de Kamer aangenomen en treedt in werking per boekjaar 2023. Vanaf het jaar 2023 moet het college van Burgemeester en Wethouders dan ook een rechtmatigheidsverantwoording afgeven  in de jaarrekening. 

Voor de oordeelsvorming over het ‘getrouw beeld’ van de rechtmatigheidsverantwoording wordt specifiek gekeken naar de volgende rechtmatigheidscriteria:
1. begrotingscriterium;
2. het voorwaardencriterium; 
3. het misbruik en oneigenlijk gebruik criterium (M&O-criterium).

Op 7 december 2023 heeft de raad het controleprotocol en het normenkader vastgesteld. In het controleprotocol zijn de verantwoordings- en rapportagegrenzen vastgesteld. De verantwoordingsgrens voor de rechtmatigheid is vastgesteld op 3% en de rapportagegrens van € 100.000. In het normenkader zijn de verordeningen en de regelgeving intern en extern genoemd waarop getoetst wordt voor het voorwaardencriterium.

De rechtmatigheidsverantwoording valt nog wel onder het getrouwheidsoordeel van de accountant. De accountant controleert daarmee nog wel of de rechtmatigheidsverantwoording getrouw is.

De rechtmatigheidsverantwoording is in de Jaarrekening opgenomen.

Per 1 oktober 2012 is de Wet revitalisering generiek toezicht van kracht geworden. Uit deze nieuwe wet blijkt dat het toezicht soberder, selectiever en risicogerichter dient te worden en gaat uit van vertrouwen van de toezichthouder. Het is in eerste instantie niet aan de toezichthouder, maar aan de gemeenteraad om toezicht te houden op de uitoefening van medebewindstaken door de colleges.

Samen met de gemeenten in Drenthe zijn op basis van de gewijzigde wetgeving toezichtcriteria ontwikkeld. Uit deze criteria blijkt of er sprake is van goede, matige of slechte uitvoering van de medebewindstaken. Ook met alle gemeenten in Drenthe is afgesproken om een zelfbeoordeling te gaan doen en deze beoordeling in de jaarrekening op te nemen. Afgesproken is dat in het jaarverslag bij de jaarrekening verantwoording over de medebewindstaken wordt opgenomen.

Over het algemeen kan worden geconcludeerd dat de medebewindstaken adequaat en doelmatig worden uitgevoerd. Op enkele onderdelen zijn er verbeterpunten mogelijk en hiervoor zijn concrete actiepunten geformuleerd.

Toevoegingen aan de reserves

Incidentele Budgetten (€1.713.810)
Door de raad zijn voor 2023 nog een aantal incidentele budgetten geraamd die nog niet ingezet zijn, maar waar nog wel werk of een verplichting tegenover staat. Voor een toelichting verwijzen wij u naar de bijlage overzicht reserve incidentele dekkingsmiddelen.

Algemene reserve van het grondbedrijf (€ 900.000)
Ingaande het jaar 2017 wordt de percentage of completion methode toegepast voor de winstneming bij de grondexploitatie. Onder voorwaarden moet een winstneming gedaan worden.  Het complex Nooitgedacht voldoet aan de voorwaarden. Het betekent een winstneming van € 900.000.

Bestemmingsreserve risico's opvang en vastgoed (€ 672.817)
Eind 2022 hebben we de opvanglocatie in Papenvoort aangekocht. Deze is (wordt) verbouwd en aangepast voor de opvang van de doelgroep. De gemaakte kosten voor de opvang zijn lager geweest dan de vergoeding van het Rijk, waardoor een voordeel is ontstaan. We voegen een bedrag ad € 672.817 toe aan de hiervoor bedoelde reserve, reserve risico's opvang en vastgoed.

Egalisatiereserve Groot onderhoud schoolgebouwen (€ 24.000)
Het ontvangen bedrag voor groot onderhoud wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve.

Onttrekkingen aan de reserves

Vrije Algemene Reserve (€ 676.616)
In totaal wordt een bedrag van € 676.616 onttrokken aan de Vrije Algemene Reserve. 
Zie verder onderdeel Rekeningresultaat van het jaarverslag.

Incidentele budgetten (€ 243.036)
Als gevolg van de heroverweging van de reserves incidentele dekkingsmiddelen kunnen er incidentele budgetten vrijvallen. Dit betreft budgetten waarvan de activiteiten gereed zijn of niet meer tot uitvoering komen.

Reserve bovenwijkse voorzieningen. Reserve Actualisatie Digitalisering Harmonisatie Bestemmingsplannen en reserve investeringsregeling Landelijk Gebied totaal € 95.269
Voorgesteld wordt om de reserve bovenwijkse voorzieningen € 65.115, reserve actualisatie digitalisering en harmonisatie bestemmingsplannen € 25.083 en de reserve investeringsregeling Landelijk Gebied
€ 5.071 vrij te laten vallen.

Voorstellen Jaarstukken 2023.
Aan uw raad wordt voorgesteld:
1.    De ‘bijlage begrotingsrechtmatigheid’ in de jaarstukken vast te stellen;
2.    In te stemmen met de standen van de onderhoudsvoorzieningen per eind 2023, gebaseerd op verouderde meerjarenonderhoudsplannen;
3.    De jaarstukken over het jaar 2023 vast te stellen;
4.    In te stemmen met de voorgestelde bestemming van het gerealiseerde resultaat 2023;
5.    Het jaarverslag archief en informatiebeheer 2023 voor kennisgeving aan te nemen.

College van burgemeester en wethouders gemeente Aa en Hunze,

         
                                     
de heer R.L.H. Schoonderbeek                          de heer A.W. Hiemstra
 secretaris                                                                      burgemeester

Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Aa en Hunze in de openbare vergadering van 27 juni 2024.

Met in acht neming van aangenomen moties en amendementen.

de griffier,                                             de voorzitter,

Mr. E.P. van Corbach                      A.W. Hiemstra

Overhead en vennootschapsbelasting

Toelichting:

0.4.1. Ondersteuning organisatie algemeen.
Op dit taakveld is er een voordeel op incidentele budgetten (o.a. project omtrent dienstverlening, het informatiebeleidsplan 2023 en de duurzame inzetbaarheid) totaal € 328.000. Daarnaast wordt het verschil veroorzaakt door de incidentele personeelsbudgetten nadeel € 366.000 en overige verschillen nadeel € 10.000.

0.4.2. Huisvesting
Er ontstaat bij dit deeltaakveld een nadeel van € 161.000. Het afgelopen jaar is er sprake van hogere lasten met betrekking tot de huisvesting van de organisatie, een deel is te verklaren door de (hoge) inflatie. De grootste posten worden hier genoemd. Hoewel lopende er het jaar een bijstelling heeft plaatsgevonden van de energiekosten is er toch nog sprake van een overschrijding met ruim € 26.000. Ook is er sprake van hogere onderhoudslasten van het gemeentehuis o.a. vanwege aanpassingen in het verwarmingssysteem en vervanging van lekke ramen voor een bedrag van circa € 50.000.Daarnaast zijn er extra kosten van beveiliging ca. € 17.000 en is de schoonmaak veel duurder geworden als gevolg van CAO stijgingen € 50.000.

0.4.3. Apparaatskosten
Op dit taakveld is sprake van een nadeel van per saldo € 97.000. Onder apparaatskosten vallen de ondersteunende kosten voor de organisatie. Het nadeel wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere kosten voor vorming en opleiding en een stijging van de kosten van juridisch advies.

0.4.4. Automatisering
Er is een totale overschrijding bij dit deeltaakveld van € 42.000. Als gevolg van de toename van het aantal personeelsleden stijgt ook het aantal applicatie licenties en apparatuur. Op het gebied van informatieveiligheid investeren we meer in informatiebewustzijn en digitale beveiliging. Dit brengt extra kosten met zich mee. Daarnaast merken we dat de prijzen behoorlijk zijn gestegen (inflatie). De hogere lasten zijn (deels) structureel van aard. 

Vennootschapsbelasting

Beoordeling Vpb-plicht 2023
Uit de (voorlopige) berekening 2023 van de fiscalist komt naar voren dat in 2023 met een winst afsluiten, we hebben hiervoor een voorlopige aanslag van € 75.000 ontvangen. Op basis van een eerste inschatting valt de definitieve aanslag waarschijnlijk lager uit. 

Toelichting Onvoorzien

Beschikbaar bij begroting                                                                                                          € 16.675