Hoofdlijnen

In dit onderdeel gaan we in op het begrotingsresultaat, de actuele financiële positie 2026-2029 (op hoofdlijnen), de Vrije Algemene Reserve (VAR), gemeentelijke lastendruk, enkele belangrijke financiële ontwikkelingen, de financiële uitgangspunten en de optionele ombuigingen. Hierna volgen de raadsvoorstellen en vaststelling van de begroting 2026. En tot slot de meerjarenbegroting 2027-2029. Op basis van deze hoofdlijnen kunt u zich een goed beeld vormen van de beleidsmatige en financiële ontwikkelingen.

Begrotingsresultaat
De begroting 2026 is structureel sluitend. Dit heeft echter wel de nodige inspanning gekost in de vorm van een (groot) aantal ombuigingsvoorstellen. Ook de jaarschijf 2027 is structureel sluitend. Voor de jaren 2028 en 2029 ligt er nog een 'uitdaging' om de begroting in die jaren ook sluitend te krijgen. 
We blijven de ontwikkelingen binnen het gemeentefonds nauwlettend volgen. De Tweede Kamerverkiezingen in oktober van dit jaar en de vorming van een nieuwe kabinet zullen hier invloed op hebben. De aard en omvang hiervan is nu nog niet in te schatten. 

Actuele financiële positie 2026-2029
Hieronder is het resultaat van de actuele meerjarenbegroting weergegeven. Het overzicht geeft inzicht in het structurele verloop van de begroting en de incidentele mutaties. Voor een toelichting op de verschillende onderdelen verwijzen wij naar: ‘Meerjarenbegroting 2026-2029’. Het totaal van de incidentele ambities wordt onttrokken aan de VAR. 

Incidenteel nieuw beleid
De voorstellen zoals in deze begroting 2026 en meerjarenbegroting 2027-2029 zijn opgenomen leiden tot een totaal aan onttrekking aan de VAR van € 1,6 miljoen en een toevoeging van 0,4 miljoen. 

We komen uit op een verwachte stand van de VAR  op 31 december 2029 van afgerond  € 7 miljoen. Deze schatting houdt rekening met de cumulatieve incidentele mutaties en niet met de structurele begrotingsresultaten. Hiermee blijven we boven het overeengekomen minimum van € 3,0 miljoen, zoals vastgelegd in het coalitieakkoord.

VAR in relatie tot de WAR
In de meest recente actuele nota weerstandsvermogen en risicobeheersing, vastgesteld in het 1e kwartaal 2023, is het doel en vereiste van de algemene reserve (WAR) in relatie tot de weerstandscapaciteit inzichtelijk gemaakt. De verwachte stand van de WAR is per eind 2025 € 5,7 miljoen conform de vastgestelde financiële uitgangspunten. 

Hieronder is de prognose van het verloop van de VAR weergegeven:

Algemeen
We streven er al jaren naar om de gemeentelijke lasten voor inwoners binnen de perken te houden. We corrigeren voor de jaren 2026-2029 de onroerendezaakbelasting (OZB)  met het inflatiepercentage. De inflatiecorrectie is bedoeld om de inkomsten en uitgaven op hetzelfde niveau te houden. Voor 2026 is dit 2,1%.

Rioolrecht
De kosten voor investeringen en onderhoud aan het riool stijgen in 2025 met 4,5%. Omdat we uitgaan van 100% kostendekkendheid, stijgt de opbrengst van de rioolheffing ook met 4,5%. Door gebruik te maken van de voorziening riolering blijft de lastenstijging voor de inwoner hier relatief beperkt.

Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing stijgt met ca. 8,0% . Ondanks de voordelige aanbesteding van de inzameling van het huisvuil stijgen de overige kosten van de afvalinzameling en -verwerking zodanig dat een stijging van de afvalstoffenheffing noodzakelijk is. Het gaat daarbij om inflatiecorrectie en hogere tonnages van de  diverse afvalstomen, hogere kosten inzameling oud papier als gevolg van de lage(re) papierprijs, hogere kapitaallasten betreffende de minicontainers, hogere lasten als gevolg van afkeur PMD, lagere inkomsten uit het afvalfonds en een hogere doorbelasting van salarissen, tractie en overhead. Ook bij de afvalstoffenheffing gaan we uit van 100% kostendekkendheid.

Leges
Ook voor de (meeste) leges is 100% kostendekkendheid in principe het uitgangspunt. Dit wordt evenwel niet overal gerealiseerd. Richting de toekomst met het oog op noodzakelijke ombuigingen wordt gewerkt aan voorstellen om waar mogelijk en wenselijk de kostendekkendheid te verbeteren.

Naar aanleiding van een motie van het CDA is de mogelijkheid onderzocht om leges te heffen bij evenementen. Uit dit onderzoek komt het volgende naar voren. De evenementen die in Aa en Hunze georganiseerd worden, dragen vaak bij aan de saamhorigheid in de dorpen. Deze evenementen zijn niet winstgevend en worden vaak door louter vrijwilligers georganiseerd. Daar komt bij dat de administratieve last van het organiseren van een evenement een steeds groter bezwaar vormt voor de organisatoren en dat het invoeren van het heffen van leges een extra financiële belasting is voor veel kleinere evenementen. Dit zou mogelijk een afname van het maatschappelijk initiatief (lees minder evenementen) tot gevolg kunnen hebben. 

Verder bleek dat andere gemeenten heel verschillend omgaan met het heffen van leges. Het beeld dat hieruit ontstaat is dat, als een gemeente leges heft, het om geringe bedragen gaat. Het invoeren levert dan ook slechts een relatief geringe opbrengst aan leges op, zeker in relatie tot de administratieve werkzaamheden die dit met zich meebrengen. Op basis van deze argumenten is besloten om geen voorstel voor het heffen van leges voor evenementenvergunningen voor te leggen.

Hieronder zijn de belangrijkste ontwikkelingen weergegeven die (mogelijk) een grote impact hebben op de financiële positie van onze gemeente. 

Ontwikkelingen Gemeentefonds
De raming voor de algemene uitkering volgt de meicirculaire 2025. Het algemene beeld is iets positieve dan een jaar geleden maar de accressen zijn (nog steeds) niet voldoende om de prijsontwikkeling en onze nieuwe ambities uit te kunnen voeren. Ombuigingen zijn daarmee noodzakelijk. 

Prijsontwikkeling
Voor de doorberekening van de prijsontwikkeling zijn de inflatiepercentages uit de meicirculaire 2025 gebruikt conform onze financiële uitgangspunten. Voor 2026 is dat 2,0 % voor de salarissen en 2,1 % voor de overige onderdelen.

Financiële uitgangspunten.
Hieronder treft u de (geactualiseerde) financiële uitgangspunten op basis waarvan de begroting is vastgesteld:

1. We streven naar een structureel sluitende begroting voor de jaren 2026 en 2027. Hierbij worden structurele lasten structureel geraamd.
2. De begroting 2026 is beleidsarm.
3. We baseren de begroting op de laatst gepubliceerde meicirculaire en zorgen voor een realistische raming van de algemene uitkering waarbij structurele ruimte wordt gecreëerd voor het opvangen van onverwachte gebeurtenissen. Het weerstandsvermogen moet voldoende zijn om de onzekerheden en risico’s op te vangen.
4. Het Weerstandsdeel Algemene Reserve (WAR) behoudt een ondergrens van € 5,7 mln. De Vrije Algemene Reserve (VAR) behoudt een ondergrens van € 3,0 mln.
5. We willen Rijksregelingen uitvoeren met rijksmiddelen, zonder ‘plus’. 
6. Tijdens het proces van het opstellen van de begroting komen we tot een integrale afweging of een aanvullende bezuinigingstaakstelling noodzakelijk is.
7. Voor de noodzakelijke bezuinigingen voor de jaren 2026 en 2027 wordt gebruik gemaakt van de onderwerpen 1 t/m 26 van de door het college opgestelde lijst met mogelijke bezuinigingen.
8. Eventueel extra noodzakelijke bezuinigingen worden in samenspraak van college en raad gekozen uit de door het college opgestelde lijst met mogelijke bezuinigingen.
9. De (eventuele) taakstellende bezuinigingen in het eerstvolgende begrotingsjaar worden concreet ingevuld.
10. Bij het niet (kunnen) realiseren van een bezuinigingstaakstelling op een taakveld binnen een pijler dient bij voorkeur primair binnen dezelfde pijler een alternatief te worden gevonden. Indien dit niet mogelijk is dan dient een alternatief te worden gevonden door integrale afweging binnen alle pijlers (procesafspraak).
11. Bij het opvoeren van nieuw beleid / nieuwe wensen dient dekking te worden aangegeven voor hetzelfde begrotingsjaar. Of er dient aangegeven te worden welk oud beleid plaats maakt voor het nieuwe.
12. De toevoegingen in de algemene uitkering uit het gemeentefonds die we van de rijksoverheid ontvangen voor specifieke beleidsvelden / intensiveringen (de zogenaamde taakmutaties) worden in principe niet omgezet in ‘stelposten’ voor de bedoelde beleidsterreinen/intensiveringen.
13. Inkomstenontwikkeling: er wordt uitgegaan van een verhoging van de tarieven (niet zijnde belastingen) met het geldende prijsindexcijfer voor overheidsconsumptie, netto materieel (inflatiecorrectie) uit de meest recente circulaire. Uitzonderingen hierop zijn de tariefsverhogingen die onderdeel zijn van het bezuinigingstraject. Voor de kostenontwikkeling wordt uitgegaan van datzelfde prijsindexcijfer met uitzondering van de loonontwikkeling. Daarvoor wordt het prijsindexcijfer voor loonvoet sector overheid gebruikt zoals dat bekend is op het moment van opstellen van de (werk)begroting.
14. De onroerende zaakbelastingen, de forensenbelasting, de toeristenbelasting, het rioolrecht en de afvalstoffenheffing volgen niet de systematiek onder punt 10 genoemd. Waarbij voor rioolrecht en afvalstoffenheffing een kostendekkend tarief wordt gehanteerd en het college voor de belastingen een afzonderlijk voorstel doet.
15. Incidentele budgetten (vanuit de algemene middelen) mogen slechts één keer worden doorgeschoven naar een volgend jaar.

Aan uw raad wordt voorgesteld:

1.  De beleidsbegroting 2026 vast te stellen.
2 . De inhoud van de onderdelen ‘Actuele financiële positie 2026-2029', ‘VAR’, ‘Gemeentelijke lastendruk’ uit ‘Ontwikkelingen en financiële uitgangspunten", voor kennisgeving aan te nemen.
3.  Van de financiële begroting en de meerjarenbegroting 2026-2029 de jaarschijf 2026 inclusief ombuigingen vast stellen en de overige jaarschijven voor kennisgeving aan te nemen.
4.  De ‘Bij 1e begrotingswijziging 2026 beschikbaar te stellen budgetten’ vast te stellen.
5.  In te stemmen met de voorgestelde resultaatbestemming. Het betreft een storting van € 2.119.000 en een onttrekking van € 142.000 aan de diverse reserves ten laste en ten gunste van de exploitatie (zie van de Financiële begroting het onderdeel ‘Lasten en baten per pijler recapitulatie structureel’, pagina 80).

12 november 2025

College van burgemeester en wethouders gemeente Aa en Hunze

de secretaris,                                                             de burgemeester,              

de heer R.L.H. Schoonderbeek                        de heer A.W. Hiemstra

De raad der gemeente Aa en Hunze;

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van de gemeente Aa en Hunze;

Besluit:

1.  De beleidsbegroting 2026 vast te stellen.
2 . De inhoud van de onderdelen ‘Actuele financiële positie 2026-2029', ‘VAR’ en ‘Gemeentelijke lastendruk’ uit ‘Ontwikkelingen en financiële uitgangspunten’ voor kennisgeving aan te nemen.
3.  Van de financiële begroting en de meerjarenbegroting 2026-2029 de jaarschijf 2026 inclusief ombuigingen vast stellen en de overige jaarschijven voor kennisgeving aan te nemen.
4.  De ‘Bij 1e begrotingswijziging 2026 beschikbaar te stellen budgetten’ vast te stellen.
5.  In te stemmen met de voorgestelde resultaatbestemming. Het betreft een  storting van € 2.119.000 en een onttrekking van € 142.000 aan de diverse reserves ten laste en ten gunste van de exploitatie (zie van de Financiële begroting het onderdeel ‘Lasten en baten per pijler recapitulatie structureel’, pagina 80).

Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Aa en Hunze in de openbare vergadering van 12 november 2025.

de griffier,                                                                                de voorzitter,

mevrouw mr. E.P. van Corbach                                    de heer A.W. Hiemstra

Volgt naar aanleiding van de raadsvergadering op 12 november

De begroting 2026 en de meerjarenbegroting 2027-2029 zijn opgesteld op basis van de sturingsmonitor 2025.

Begroting 2026
De begroting 2026 sluit structureel. Voor het jaar 2026 is er een overschot van afgerond € 54.500.

We onttrekken in 2026 een bedrag aan de VAR van afgerond € 1 miljoen ter dekking van de incidentele ambities.

Meerjarig
De meerjarenbegroting heeft in 2029 een structureel saldo van € 1.044.000 negatief. Incidenteel wordt in de jaren 2027 t/m 2029 in totaal een beslag op de VAR gelegd van per saldo € 540.000.

Bij dit onderdeel zijn de structurele lasten van de nieuwe ambities opgenomen die voortvloeien uit de sturingsmonitor 2025 en de actuele ontwikkelingen.

Toelichting ambities structureel (onontkoombaar)
Ad 1.  Uitbreiding Nassau/Vincent
Op basis van de leerlingenprognoses zal aanvullende nieuwbouw moeten worden gepleegd op de locatie NassauVincent. Dit maakt onderdeel uit van de actualisatie van het IHP (Integraal Huisvesting Plan). Geschatte nieuwbouwkosten € 4,05 mln. Dit geeft dit een kapitaallast van € 162.000 per jaar (afschrijvingstermijn 40 jaar, rente 1,5%).

Ad 2.  Huisvesting school/kinderopvang Gasselte
Afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek uit 2025 en vaststelling van het nieuwe IHP in 2025 wordt in 2026 uitvoering gegeven aan ontwerp en realisatie van toekomstgerichte huisvesting in Gasselte. Het geactualiseerde IHP gaat uit van nieuwbouwkosten ad € 3,3 mln. De kapitaallast hiervan is € 132.000 (afschrijvingstermijn 40 jaar, rente 1,5%).

Ad 3.  Huisvesting OBS Jan Thies Rolde
Vanwege de staat van het gebouw is renovatie/nieuwbouw gewenst. De planning gaat uit van 2029. De geschatte nieuwbouwkosten bedragen € 5,75 mln. De bijbehorende kapitaallast is € 230.000 (afschrijvingstermijn 40 jaar, rente 1,5%).

Toelichting ambities structureel
Ad 4.  Versterking maatschappelijke weerbaarheid
Een veilige en weerbare samenleving vraagt inzet van overheden, bedrijven, kennisinstellingen, organisaties en burgers. Door het veranderde dreigingsbeeld, ook in Aa en Hunze, is versterking nodig. Het kabinet schetste op 6 december 2024 een gezamenlijke aanpak om beter voorbereid te zijn op militaire en hybride dreigingen, zoals stroomuitval, cyberaanvallen en logistieke verstoringen. Dit vereist extra inspanningen en een sterker crisisbeheersingsstelsel.
Onder regie van het Rijk en in samenwerking met veiligheidsregio’s, hulpdiensten en partners wordt gewerkt aan een samenhangende aanpak. De Veiligheidsregio Drenthe legt hiervoor een beleidsplan ter consultatie voor aan de gemeenteraad, met daarin de operationele prestaties van diensten, politie en gemeenten. Voor de gemeente gaat het vooral om Bevolkingszorg, de Nafase en de Herstelfase. De omvang van de kosten die uit dit beleidsplan voortvloeien en de eventuele financiering daarvan zijn nog niet bekend.

Ad  5.  Transitievisie warmte (uit sturingsmonitor)
Gemeenten zijn wettelijk verplicht om een warmteprogramma op te stellen (voorheen transitievisie warmte). De transitievisie warmte heeft een looptijd tot eind 2026 en wordt geëvalueerd in 2025. Afhankelijk van de uitkomsten van de evaluatie wordt het warmteprogramma herijkt. Eventuele (extra) kosten vanaf 2027 zijn nog niet bekend.

Ad 6.    Bermbeheerplan (andere scenario's)
De jaarlijkse kosten en benodigde capaciteit voor de uitvoering van het bermbeheerplan variëren per scenario. Het college heeft gekozen voor scenario 0 (huidig beheer) waarbij geen extra kosten zijn. Andere scenario's zijn mogelijk. Scenario 1 brengt een lichte stijging van kosten en uren met zich mee, terwijl scenario 2 en 3 hogere initiële kosten vereisen, maar ook structurele voordelen opleveren op lange termijn. 
Investeringen in materieel, zoals cyclomaaiers en opraapwagens, zijn onvermijdelijk bij een ecologisch beheer. Uw raad kan hier nog kiezen voor een alternatief scenario. Voor de hieraan verbonden kosten zal dan nog wel dekking moeten worden aangegeven. 

De eventuele kosten zijn in de tabel hieronder opgenomen.

Overzicht scenario’s beheer en kosten

Ad 7.  Cultuurnota
Bij de vaststelling van de laatste 3 cultuurnota's werd voor de uitvoering van die nota's steeds een incidenteel bedrag van € 50.000 beschikbaar gesteld. Met dit bedrag ondersteunen we evenementen en festivals, het muziekonderwijs, sociaal-culturele projecten, bijeenkomsten voor de cultuursector, de evenementenkalender, het Huus van de Taol en erfgoedprojecten. Deze zaken worden inmiddels structureel uitgevoerd en bekostigd uit dit budget. Hierdoor kunnen we niet meer spreken van incidenteel en ligt er de noodzaak om het benodigde budget structureel te maken. Dit is conform de financiële regelgeving. Omdat het gehele budget jaarlijks niet werd besteed is deze naar beneden bijgesteld, naar € 40.000.

Ad 8.  Herinrichting Gasselternijveen
Op dit moment loopt er een haalbaarheidsonderzoek naar de mogelijkheden voor een nieuwe dorpsinrichting en herontwikkeling van Gasselternijveen. Het doel is het versterken van de vitaliteit en de leefbaarheid in het dorp. De uitvoering is afhankelijk van uitkomsten uit het haalbaarheidsonderzoek dat in 2025 wordt afgerond. 

Ad 9/10.  Herinrichting Brink Gieten en Stationsstraat Noord Gieten
Uit het in het verleden door uw raad vastgestelde Uitvoeringsprogramma Omgevingsvisie Centrum Gieten 2018-2022 zijn nog een tweetal maatregelen/projecten nog niet uitgevoerd. Vanuit de Economische Agenda Nij Begun, het masterplan voor Gieten en de Regiodeal Noord-Drenthe verwachten we Rijksmiddelen te kunnen inzetten als co-financiering voor het uitvoeren van maatregelen.
Herinrichting Brink Gieten
De uitvoering hiervan is uitgesteld in afwachting van herontwikkeling van voormalig hotel Braams. De verwachting is dat herontwikkeling Braams na 2025 start. De herinrichting van de Brink is voorlopig voor 2027 opgenomen.
Herinrichting Stationsstraat Noord Gieten
Het aankoop van object Stationsstraat 19 te Gieten door de gemeente is in een vergevorderd stadium. Dit geeft ruimte om nu het openbaar gebied opnieuw in te richten. De plannen hiervoor worden opgesteld. Mogelijk komen we in de najaarsnota 2025 bij uw raad hier op terug.

Ad 11.   SIEM/SOC (uit sturingsmonitor)
Dreigingen maken steeds nadrukkelijker onderdeel uit van de dagelijkse werkelijkheid. Het aantal risico’s neemt toe en dit vraagt om voortdurende aandacht en alertheid van de gehele organisatie.
Met de komst van de Cyberbeveiligingswet wordt het belang van snelle detectie en adequate afhandeling van potentiële incidenten verder onderstreept. Hiervoor zijn zowel technische middelen als gespecialiseerde expertise noodzakelijk.
Binnen onze beveiligingsinfrastructuur vervullen SIEM (Security Information and Event Management) en SOC (Security Operations Center) een cruciale rol.
•    Het SOC vormt het team van beveiligingsexperts dat verantwoordelijk is voor het monitoren, signaleren en afhandelen van beveiligingsincidenten.
•    Het SIEM-systeem is de technologische oplossing waarmee dit team gegevens verzamelt, analyseert en incidenten effectief beheert.
Om deze taken goed te kunnen uitvoeren is extra personele inzet noodzakelijk, namelijk 0,5 fte. De kosten hiervoor bedragen € 52.000 per jaar. Deze middelen kunnen worden gedekt vanuit de structurele budgetten van het informatiebeleidsplan.

Ambities uit fmp begroting 2025

Ad 12.  Inkoop Jeugdzorg
Eind 2025 lopen de huidige contracten met zorgaanbieders voor Jeugdzorg af. Op 1 januari 2026 moeten er nieuwe contracten zijn afgesloten met jeugdhulpaanbieders. In de periode van 2023-2025 zijn er verschillende aanbestedingsrondes. Vanaf 2026 zullen naar verwachting de tarieven voor jeugdzorg verder stijgen met het afsluiten van nieuwe contracten. We nemen voor 2026 een pm raming op.

Ad  13.   Armoedebeleid, preventie, informatiecampagne en samenwerking
In het ‘Armoedebeleid 2024-2028’ is één van de doelen: ‘In 2028 bereiken we significant meer inwoners dan in 2021 met onze voorzieningen’. Op dit moment maken inwoners niet altijd gebruik van mogelijke regelingen. Dit heeft verschillende redenen; onder andere door schaamte, wantrouwen en (on)bekendheid van het aanbod. Dit doel brengt een evenredig percentage kostenstijging met zich mee. Om over 4 jaar een significante groei te realiseren, zal het bereik elk jaar (enigszins) moeten stijgen. Structureel is hiervoor in 2025 € 117.000 beschikbaar gesteld ten behoeve van extra inzet Impuls, het ‘samen doen team’ en vrijwilligers. De jaren daarna (2026, 2027 en 2028) is er € 17.000 per jaar extra nodig ten opzichte van het vorige jaar.

Ad  14.  Uitvoeringsprogramma mobiliteitsplan verkeer en vervoer
Het uitvoeringsprogramma van ons mobiliteitsplan omvat concrete maatregelen om de gestelde mobiliteitsdoelen in de periode 2024-2028 te realiseren. Het mobiliteitsplan is eerder door uw raad vastgesteld.  
We kunnen aanspraak maken op de derde tranche van de Subsidie Investeringsimpuls Verkeersveiligheid van de Rijksoverheid. Hoewel de voorwaarden voor deze tranche nog niet definitief zijn, verwachten we voor een groot deel van de maatregelen een subsidie van 50% te ontvangen. Het gaat om een jaarlijks investeringsbedrag van € 1.500.000 met een netto investeringsbedrag van € 750.000. 
De jaarlijkse kapitaallasten, gecorrigeerd voor de 50% subsidie, bedragen € 30.000. Dit is gebaseerd op een afschrijvingstermijn van 40 jaar en een rente van 1,5%. Een financiële actualisatie volgt zodra de maatregelen zijn uitgewerkt.

Ad 15.   Klimaatadaptieve inrichtingsplannen
Eerder is door uw raad de lokale adaptatie strategie vastgesteld. Om deze strategie uit te voeren is er budget nodig voor het deel dat niet uit het rioolfonds kan worden gefinancierd.
Voor de periode 2025-2027 gaat het om een totaalbedrag van € 1.656.000. Na aftrek van een rijkssubsidie van 25% blijft er voor de gemeente een bedrag van € 1.242.000 over. Verspreid over drie jaar betekent dit een jaarlijks gemeentelijk investeringsbedrag van € 414.000, met kapitaallasten van € 16.560 per jaar (afschrijving over 40 jaar, rente van 1,5%)

Ad 16.   Informatiebeleidsplan
Voor het strategisch informatiebeleidsplan met daaraan gekoppeld tactische uitvoeringsplannen is een jaarlijks budget nodig. In de meerjarenplanning is hiervoor een reeks bedragen opgenomen. Voor 2026 is een structureel bedrag opgenomen van € 83.000. Naast een structureel bedrag is ook een incidenteel bedrag nodig. Zie hiervoor ambities incidenteel. De bedragen zijn conform het vastgestelde informatiebeleidsplan.
 

Bij dit onderdeel zijn de incidentele lasten van de ambities weergegeven die voortvloeien uit de sturingsmonitor 2025 en de actuele ontwikkelingen.

Toelichting ambities incidenteel 

Ad 1 .   Geopark de Hondsrug 
We subsidiëren Geopark de Hondsrug al gedurende een langere periode. De afgelopen 4 jaar was dit budget opgenomen in de budgetten van de Economische Koersnota. Deze middelen zijn vanaf 2026 niet meer beschikbaar maar we kunnen de subsidie niet direct beëindigen vanwege het langjarige karakter. Daarnaast hebben we met een convenant getekend met Geopark de Hondsrug over de periode 2017-2027. Voor de jaren 2026 en 2027 hebben we nu een incidenteel subsidiebedrag opgenomen van 
€ 30.000.

Ad 2 .   Uitvoeringsbudget Economie, recreatie en Toerisme 
De koersnota loopt af op 31 december 2025. Vooruitlopend op de evaluatie van de koersnota nemen we voor 2026 een incidenteel budget op voor economie, recreatie en toerisme. Hiermee willen we o.a. de doorontwikkeling van fiets- en wandelroutes faciliteren. Ook onze deelname aan het samenwerkingsverband Hondsrug Drenthe willen we hiermee graag continueren.

Ad 3 .   Regiodeal Noord Drenthe 'Vitaal verbonden'  
De gemeenten Aa en Hunze, Noordenveld en Tynaarlo hebben samen met de provincie Drenthe de Regiodeal Noord-Drenthe Vitaal Verbonden toegekend gekregen. Vanuit het Rijk wordt hiervoor een bedrag van € 15 miljoen beschikbaar gesteld voor de periode 2026–2029. Met deze middelen wordt ingezet op het versterken van de brede welvaart in Noord-Drenthe, onder meer op het gebied van leefbaarheid, voorzieningen, zorg, economie en sociale cohesie. Op dit moment is nog niet bekend welk deel van dit bedrag specifiek aan de gemeente Aa en Hunze wordt toegekend. De komende periode wordt dit verder uitgewerkt en vastgelegd in een convenant met het Rijk, dat naar verwachting in het najaar van 2025 wordt vastgesteld. Het geheel is budgettair neutraal. We maken gebruik van bestaande middelen voor de cofinanciering.

Ad 4 .   Uitvoeringsbudget  duurzaamheid  
De uitvoeringsbudgetten voor duurzaamheid en klimaat zijn eind 2025 (naar verwachting) uitgeput. Er zijn nog middelen vanuit de Specifieke Uitkeringen zoals Lokale Aanpak Isolatie (SPUK LAI) beschikbaar; deze zijn echter uitsluitend bedoeld om inwoners te ondersteunen in hun energiebesparende maatregelen. 
Het gevraagde budget van € 232.500 is nodig voor de uitvoering van activiteiten en plannen op de zes thema's van de Duurzaamheidsvisie (grootschalige opwek duurzame energie, warmtetransitie, duurzame mobiliteit, circulaire economie, biodiversiteit en klimaatadaptatie). Specifieker willen we acties uitvoeren op het gebied van warmtetransitie (samen met het fixteam, het flexteam en de energiecoaches), circulaire economie en themagewijze communicatie.

Ad 5.   Startbudget voorbereidingsfase permanent omgevingsplan
We willen 2026 gebruiken om voorbereidingen te treffen voor de noodzakelijke transitie van het tijdelijk omgevingsplan naar een permanent omgevingsplan, zodat we na het vaststellen van de Omgevingsvisie in 2027 direct verder kunnen gaan. Het betreft voor 2026 alleen de voorbereidingsfase (startnotitie) om het proces in de jaren daarna goed uit te lijnen. Het gaat daarbij om het maken van een procesaanpak, het inrichten van een projectorganisatie en het opstellen van kaders. We verwachten hiervoor een bedrag ad € 25.000 nodig te hebben. Dit kan worden gedekt uit de bij de in de meicirculaire 2025 beschikbaar gestelde middelen.

Ad 6 .   Tijdelijke huisvesting Dr Nassau college
Vanwege een toename van het aantal leerlingen wordt uitbreiding van de locatie NassauVincent gepland. Om de tussentijd te overbruggen is tijdelijke huisvesting noodzakelijk. We gaan uit van 3 schooljaren te beginnen in 2025/2026. In het derde jaar is een verwijderingsbudget opgenomen. We verwachten gedurende de jaren 2026, 2027 en 2028 incidenteel een bedrag ad € 235.000 nodig te zijn. 

Incidentele Ambities uit fmp begroting 2025

Ad 7.    Tijdelijke uitbreiding formatie Griffie
Gezien de extra werkzaamheden die voortvloeien uit de naderende gemeenteraadsverkiezingen in 2026 is het noodzakelijk om tijdelijk de capaciteit van de griffie uit te breiden van 0,8 fte naar 1 fte. Deze tijdelijke capaciteitsverhoging is nodig om de verhoogde werklast adequaat te kunnen opvangen en de processen soepel te laten verlopen. De bijkomende kosten voor deze tijdelijke uitbreiding bedragen € 20.000.

Ad 8.    Dienstverlening
We richten het servicecentrum en de samenwerking met de teams verder in volgens onze dienstverleningsvisie. Hierbij vernieuwen we onze dienstverlening op basis van de behoeften van onze inwoners. Het is noodzakelijk dat we het beheer van het digitale kanaal in de organisatie borgen door:
•    Het continu ontwikkelen en implementeren van online-diensten en digitaliseringstrajecten. 
•    Het beheren van digitale loketten, het beantwoorden van online vragen of het ondersteunen van digitale aanvraagprocessen.
Om verder uitvoering te geven aan de visie worden binnen de organisatie functies  omgevormd van analoog (mail, telefoon, balie) naar digitaal (socials en online). Om aan het gekozen ambitieniveau te kunnen blijven voldoen zijn incidentele middelen noodzakelijk. Voor 2026 gaat het om een incidenteel bedrag van € 60.000.

Ad 9.     Armoedebeleid; preventie, informatiecampagne en samenwerking
Om (ergere) geldzorgen te herkennen/tegengaan en om ondersteuning/regelingen gemakkelijk te kunnen vinden, dienen we in te zetten op preventie en betere bekendheid/vindbaarheid van regelingen en ondersteuningsmogelijkheden. Om de inwoner hierover beter te informeren geven we voorlichting, tips, verbeteren we de vindbaarheid van onze regelingen en ondersteuning(spartners) en maken we het aanvragen van regelingen gemakkelijker. Hiervoor wordt een strategieplan opgezet samen met een communicatiespecialist. Daarnaast worden er extra workshops gegeven en vrijwilligers ingezet. We zetten in op preventie en netwerksamenwerking. Incidenteel € 25.000.

Ad 10.   Faciliteren informele ondersteuning in dorpen
Tot en met 2026 is er, net als de afgelopen drie jaar, € 100.000 beschikbaar voor het faciliteren van de informele ondersteuning in de dorpen. Voor 2027 zal de gemeente beoordelen hoe dit beleidsdoel wordt gecontinueerd. De maatregel ‘wijk- en dorpsondersteuning in de Sociale Agenda van Nij Begun, biedt kansen toe te werken naar een brede structuur van informele dorpsondersteuning.

Ad 11.     Toekomstbestendige Bedrijventerreinen
Bedrijventerreinen spelen een cruciale rol in de economie en hebben verschillende belangrijke voordelen en functies. Bedrijventerreinen bieden ruimte en faciliteiten voor bedrijven om zich te vestigen, te groeien en te opereren. Ze stimuleren economische activiteit, creëren werkgelegenheid en dragen bij aan de groei van de lokale economie. Er zijn verschillende ontwikkelingen gaande op het gebied van bedrijventerreinen zoals de ruimtelijke aspecten op bedrijventerreinen, vraag naar bedrijfslocaties, de mate waarin een bedrijventerrein georganiseerd is en de verduurzamingsopgave. Met het bedrijventerrein de Bloemakkers willen we de volgende stappen zetten naar een toekomstbestendig bedrijventerrein die naar voren zijn gekomen uit het uitvoeringsplan Bloemakkers. Op bedrijventerrein Gasselternijveen willen we het proces in gang zetten dat ook gevolgd is voor de Bloemakkers. Om hieraan uitvoering te kunnen geven is een budget van totaal € 120.000 nodig, verdeeld over 2025, 2026 en 2027 elk jaar een bedrag van € 40.000.

Ad 12.    Verkenning nieuwbouw of renovatie school/dorpshuis Gasselte en cultuuraccommodatie Gieten 
Grote dossiers op het gebied van accommodaties zoals o.a. de huisvestingssituatie van OBS De Dobbe in combinatie met de plannen van het dorpshuis in Gasselte en de planvorming onderwijs- en cultuuraccommodatie Gieten in combinatie met de noodzakelijk geworden uitbreiding van het Nassau college zullen doorlopen in 2026. 
Beide onderwerpen vragen omhet doorlopen van een zorgvuldig traject waarvoor extra (externe) expertise nodig is. Evenals in 2025 wordt hiervoor in 2026 een bedrag ad € 100.000 gevraagd.

Ad 13.    Uitvoering programmaplan woningbouw 2024-2025
We streven ernaar om vóór 2032 835 extra woningen te hebben gerealiseerd. Om deze ambitie te bereiken, is net als in 2025 in 2026 een incidenteel bedrag van € 450.000 per jaar nodig. Dit bedrag kan ten laste van de reserve grondbedrijf worden gebracht en is voornamelijk bedoeld voor personele inzet in de woningbouwopgave, verkenningen en onderzoek. Waar mogelijk worden gemaakte kosten op een later moment ingebracht in een op te stellen grondexploitatie (GREX).

Ad 14.   Aanbrengen graskeien
In de begroting voor 2024 was voor de periode 2024-2027 jaarlijks een bedrag van € 100.000 opgenomen voor het aanbrengen van graskeien. In de begroting 2025 is deze reeks vervangen door pm ramingen. Dit omdat er voor de kortere termijn nog voldoende budget beschikbaar was. Voor 2026 is er geen budget meer beschikbaar terwijl er nog wel plannen zijn op graskeien aan te brengen. Voor 2026 wordt daarom weer een incidenteel bedrag ad € 100.000 opgenomen om deze plannen uit te kunnen voeren.

Ad 15.   Informatiebeleidsplan
Voor het strategisch informatiebeleidsplan met daaraan gekoppeld tactische uitvoeringsplannen is een jaarlijks budget nodig. In de meerjarenplanning is hiervoor een reeks bedragen opgenomen. Voor 2026 gaat het om een bedrag van € 55.000. Daarnaast is er ook een structureel bedrag opgenomen. Zie hiervoor ambities structureel. 

In de tabel hieronder staan de ombuigingen die in de begroting 2026 zijn verwerkt.

Ad 1. Verlaging bijdragen gemeenschappelijke regelingen (GR’en)
De financiële opgave waar we als gemeente voor staan vraagt ook inzet van onze uitvoeringspartners. We verwachten dat GR’en hun verantwoordelijkheid nemen en bijdragen aan de bezuinigingsopgave. Deze taakstelling pakken we op in Drents verband (VDG). In 2028 nemen we hiervoor een pm-raming op.

Ad 2. Verlaging subsidies grote instellingen
Instellingen als Stichting Attenta, de bibliotheek, ICO, Impuls en Icare ontvangen gemeentelijke subsidies. We vragen hen een efficiencyslag te maken. Omdat hiervoor tijd nodig is, boeken we deze ombuiging pas in 2027 in. Aandachtspunt: sommige instellingen zijn actief in het voorliggend veld, waar ook extra inzet wordt verwacht. Het gaat om een bedrag van € 265.000.

Ad 3. Geen inflatiecorrectie op goederen en diensten
De jaarlijkse inflatiecorrectie op algemene kosten wordt in 2026 en 2027 niet toegepast. Dit levert in 2026 een besparing op van € 252.000. Tegelijkertijd zetten we in op kostenbewustzijn binnen organisatie en bestuur. Ook houden we scherp zicht op budgetoverschrijdingen en -onderschrijdingen om realistisch te begroten.

Ad 4. Taakstelling personeel
Om stijgende loonkosten binnen het budget te houden, voeren we een taakstelling door ter hoogte van rechtspositionele aanpassingen. In 2026 gaat het om € 45.000.

Ad 5. Verlaging budget sponsoring
Het sponsorbudget wordt structureel niet volledig benut. We verlagen het met € 5.000.

Ad 6. Versobering promotie-uitgaven
Op onderdelen als huisstijl, foto’s, film en promotiemateriaal besparen we € 5.000.

Ad 7. Rampenplan en brandbestrijding
Hier ontstaat budgettaire ruimte van € 7.411.

Ad 8. Handhaving Alcoholwet
Er is geen toezicht ingehuurd voor naleving van de Alcoholwet, ondanks een jaarlijks budget van €10.778. Dit bedrag laten we vrijvallen.

Ad 9. Subsidies Drenthe Samen Gezond in Beweging (DSGIB)
Met de overgang naar Gezonde Marke wordt de samenwerking ondergebracht in het Gala/IZA. Het budget van € 3.100 vervalt.

Ad 10. School als wijk
Een deel van de kosten hiervoor kan worden gedekt uit andere middelen. Hierdoor wordt € 10.000 bespaard.

Ad 11. Monumentenzorg
Het budget wordt structureel niet volledig benut. Verlaging met € 35.000 is verantwoord.

Ad 12. Subsidies amateurkunst
Er is sprake van jaarlijkse onderbesteding. Verlaging met € 8.000 leidt niet tot verschraling van het aanbod.

Ad 13.  Cultuurtrajecten
Het gereserveerde bedrag van € 1.200 wordt niet ingezet en komt te vervallen.

Ad 14. Sportmonitor
De jaarlijkse opname in de begroting vervalt. We gaan over op een cyclus van eens per drie jaar. Besparing: € 5.600.

Ad15. Fietspad Spijkerboor – Eexterveen
Vanwege gronduitgifteproblemen wordt dit pad voorlopig niet aangelegd. Er komt een fietsstrook tussen Nieuw Annerveen en Eexterveen. Het totale investeringsbedrag van € 981.000 vervalt hierdoor en levert een structurele besparing in de kapitaallasten op van € 39.000.

Ad16. Fietspad Balloërveld
Staatsbosbeheer verzet zich tegen de geplande aanpassingen. Omdat er geen ontwikkelingen zijn, vervalt het project. Budgettaire besparing: € 21.000.
Daarnaast vervalt een gekoppelde reserve van € 382.000, die wordt toegevoegd aan de VAR.

Ad 17. Personele ondersteuning archief
Dankzij interne scholing is externe inzet overbodig. Voordeel: € 11.503.

Ad 18. Verzekeringen
Niet alle middelen worden benut. Besparing: € 10.000.

Ad 19. Afschaffen Prognosemodel Gemeenten
Het gebruik is beperkt. De werkzaamheden kunnen zonder dit pakket worden uitgevoerd. Besparing: € 4.000. 

Ad 20. Schoonmaak gemeentehuis
Op incidentele schoonmaakkosten zoals glasbewassing en dieptereiniging besparen we € 2.500.

Ad 21. Portokosten
Digitalisering leidt tot minder fysieke post. Ondanks toenemende participatie blijft er een netto voordeel van € 5.000.

Ad 22. Klein inventaris
Het gebruik is wisselend. We stellen het budget bij naar een gemiddeld niveau. Besparing: € 7.500.

Ad 23. Scherper ramen Algemene Uitkering (I)
Jaarlijks resteert een overschot vanwege late aanpassingen uit circulaires. We ramen structureel € 250.000 extra, met het besef dat hier een hoger risico aan verbonden is.

Ad 24. Afschaffen Pepperflow
Gebruik is laag en inefficiënt. Alternatief via Word/Adobe is flexibeler. Nadelen zijn het verlies van koppelingen met financiële systemen en het publicatiedashboard. Besparing: € 35.000.

Ad 25. Toeristenbelasting
We verhogen het tarief in 2026 met € 0,25 naar € 1,55, het Drents gemiddelde. De extra opbrengst wordt geraamd op € 375.000.

Ad 26/27. Realistische raming leges publiekszaken
Op basis van de 10-jarige cyclus voor rijbewijzen en reisdocumenten verhogen we de raming met € 38.000 (rijbewijzen: € 20.000, reisdocumenten: € 18.000).

Ad 28. Forensenbelasting realistisch ramen
Opbrengsten liggen structureel hoger dan begroot. We verhogen de raming met € 40.000.

Ad 29. Tariefsverhoging forensenbelasting
Een verhoging van ca. 10% levert een extra opbrengst op van € 25.000.
Laag tarief: van € 312 naar € 343. Hoog tarief: van € 1.280 naar € 1.408.

Ad 30. Opbrengst leges Omgevingswet
Structurele stijging van aanvragen rechtvaardigt uitbreiding met 2 fte. Hogere loonkosten € 186.000. Verhoging van de legesopbrengst € 418.000. Per saldo realiseren we een extra netto-opbrengst van € 232.000. 

Ad 31. Scherper ramen Algemene Uitkering (II)
Structureel voordeel door jaarlijkse toevoegingen vanuit het BCF. 

Het financieel uitgangspunt bij de inkomstenontwikkeling is dat er wordt uitgegaan van een verhoging van de tarieven (niet zijnde belastingen) met het geldende prijsindexcijfer voor overheidsconsumptie, netto materieel (trendmatige verhoging) uit de meest recente circulaire. Voor de kostenontwikkeling wordt uitgegaan van datzelfde prijsindexcijfer met uitzondering van de loonontwikkeling. De bijdragen aan de GR’en worden daarbij meegenomen voor het loonpercentage omdat de kosten van de GR’en veelal uit loonkosten bestaan.  

Voor de berekening wordt uitgegaan van 2 indexcijfers in de trendmatige ontwikkelingen. De gegevens komen uit de meicirculaire 2025. Voor salarissen wordt de index van loonvoet sector overheid gehanteerd. Voor de overige onderdelen de prijsindex overheidsconsumptie (netto materieel).
Index van de salarissen: 

Index van de salarissen: 
2026: 2,0 %
2027: 5,1 %
2028: 4,2 %
2029: 4,5%

Index voor de overige onderdelen
2026: 2,1 % 
2027: 2,2 %
2028: 2,2 %
2029: 2,3 %

Het voorstel is om voor de jaren 2026-2029 de OZB minimaal te corrigeren met het inflatiepercentage en om de eventueel verdere trendmatige verhoging af te laten hangen van de financiële noodzaak. De inflatiecorrectie is bedoeld om de inkomsten en uitgaven op hetzelfde niveau te houden. Bij de inflatiecorrectie gaat het om de index voor de overige onderdelen als hierboven weergegeven. Voor 2026 2,1%.

Bij dit onderdeel worden de verschillen in de uitkering uit het gemeentefonds tussen de verschillende jaren opgenomen. 

Structureel
Ad 1.     Mutatie Algemene Uitkering 
De raming voor de algemene uitkering volgt de meicirculaire 2025. Voor het jaar 2026 (ravijnjaar) is er toch nog sprake van een positief accres. Ook de jaren daarna zijn er positieve accressen. Deze zorgen evenwel niet voor een volledige compensatie van de loon- en prijsstijgingen. Opgemerkt wordt dat de hogere algemene uitkering voor een (fors) deel wordt veroorzaakt door taakmutaties ten behoeve van Jeugd en Wmo. Deze extra inkomsten worden in dit FMP voorzover noodzakelijk dan ook gecompenseerd door hogere uitgaven. 

Ad 2.    Hervormingsagenda Jeugd
Er zijn afspraken gemaakt over de extra middelen die het Rijk compenseert ten aanzien van de hoge uitgaven ten behoeve van de jeugdzorg. De middelen worden (deels) afgebouwd gelijktijdig met maatregelen die de kosten van de jeugdzorg (naar verwachting) moeten doen dalen.

Ad 3.    Invoering eigen bijdrage jeugd
Naar verwachting kunnen gemeenten vanaf 2028 een eigen bijdrage vragen voor de ondersteuning van jeugd. Hierdoor zullen de rijksmiddelen afnemen. We verwerken dit budgettair neutraal door vanaf 2028 voor hetzelfde bedrag een inkomst uit eigen bijdragen  jeugd te ramen. Voor 2028 gaat het om een bedrag ad € 271.000.

Ad 4.    Sturen op trajectduur jeugdzorg
Naast de invoering van de eigen bijdrage is ook het sturen op de trajectduur van de hulpverlening een middel om de kosten van de jeugdzorg te drukken. Dat betekent ook in dit geval minder rijksmiddelen. Deze verlaging wordt gecompenseerd door lagere uitgaven en is daarmee ook budgettair neutraal in deze begroting verwerkt.
Incidenteel

Ad 5/6.    Hervormingsagenda Jeugd / Maatregelen versterkingen voorliggend veld
Vanuit de Hervormingsagenda Jeugd ontvangen we binnen de Algemene Uitkering extra middelen. Deze willen we, conform de bedoeling van de hervormingsagenda, inzetten voor maatregelen ter versterking van het voorliggend veld om in de toekomst lagere uitgaven voor jeugdzorg te bereiken

Ad 7/8.    Uitstel abonnementstarief versterkingen voorliggend veld / Hogere uitgaven WMO voorzieningen
Als gevolg van het uitblijven van de wijziging van het abonnementstarief blijven de uitgaven voor WMO voorzieningen hoog. Ter compensatie hiervoor ontvangen we van het rijk een extra incidenteel bedrag ad € 313.000. Dit wordt ingezet ter dekking van de hogere uitgaven die we in 2026 nog zullen hebben.

Ad 9/10.    DU Bibliotheek
Vooruitlopend op de nieuwe bibliotheekwet ontvangen we in 2025 en 2026 een decentralisatie-uitkering (DU) bibliotheekwerk ad € 100.000. Vanaf 2027 ontvangen we extra structurele middelen hiervoor binnen de Algemene Uitkering. De DU is bedoeld om de bieb voor te bereiden op de nieuwe wet. 

Ad 11/12.  Wet Open Overheid 
Op 26 januari 2021 heeft de Tweede Kamer de (Wijzigingswet) Wet open overheid (Woo) aangenomen. Het betreft een initiatiefwet uit de Tweede Kamer die beoogt de gehele overheid transparanter en toegankelijker te maken. Met dit wetsvoorstel geven de initiatiefnemers zowel de actieve als de passieve openbaarmaking van overheidsinformatie een nieuwe basis, verankeren zij het recht op toegang tot informatie wettelijk en beogen zij de informatievoorziening en informatiehuishouding van het Rijk en decentrale overheden te verbeteren. De wet is gedeeltelijk in werking getreden op 1 mei 2022. De huidige Wet openbaarheid van bestuur (Wob) wordt ingetrokken bij de volledige inwerkingtreding van de Woo. 
Vooruitlopend op de besluitvorming in de Eerste Kamer heeft het kabinet hiervoor financiële middelen vrijgemaakt. De middelen worden gebruikt om de wet binnen de organisatie te implementeren en in te bedden. Het gaat om een bedrag van € 59.000.
 

Bij dit onderdeel zijn opgenomen: de niet-trendmatige ontwikkelingen, vervangingsinvesteringen en vrijval kapitaallasten.

Ad 1 t/m 6  Taakmutaties Algemene uitkering t.b.v. Jeugd en Wmo
Er zijn afspraken gemaakt over de extra middelen die het Rijk compenseert ten aanzien van de hoge uitgaven ten behoeve van de jeugdzorg. De middelen worden (deels) afgebouwd gelijktijdig met maatregelen die de kosten van de jeugdzorg (naar verwachting) moeten doen dalen. De uitgaven voor jeugd houden gelijke tred met deze rijksmiddelen. Opgemerkt wordt dat het lastig is grip te krijgen op de uitgaven is en dat we hier risico’s lopen. Om deze te verkleinen zetten we hierbij maximaal in op preventie. 

Ad 7. Extra toeristenbelasting                                                                                                   
Voor 2026 en 2027 is sprake van een hogere opbrengst van structureel € 50.000 per jaar. Deze aanpassing heeft geen gevolgen voor de tarieven maar is het gevolg van een hoger aantal overnachtingen (areaaluitbreiding). 

Ad 8. Meeropbrengst OZB
Dit betreft een meeropbrengst OZB door areaaluitbreiding. De structurele verhoging bedraagt € 50.000 per jaar.

Ad 9. Rechtspositionele aanpassingen: aanpassingen in functies
De aard van het werk is in de afgelopen jaren veranderd; meerdere functies zijn integraler, strategischer en interactiever geworden. Vanwege deze ontwikkelingen en de geldende rechtspositionele voorwaarden van werknemers was het noodzakelijk om zowel een aantal functiebeschrijvingen als ook het functiehuis aan te passen aan de actualiteit. Het functiehuis biedt een overzicht van alle functiebeschrijvingen binnen de organisatie en vormt de basis voor functiewaardering. De rechtspositionele aanpassingen binnen het functiehuis hebben in 2024 plaatsgevonden en hebben een effect op de loonsom. Voor de ontwikkeling van de loonsom wordt daarom in 2026 structureel € 45.000 toegevoegd.

Ad 10. Begrotingen Gemeenschappelijke Regelingen 2026
Op 26 juni 2025 zijn de begrotingen van de gemeenschappelijke regelingen over 2026 inde gemeenteraad aan de orde geweest. In totaliteit is er door de gemeenschappelijke regelingen een bedrag ad € 598.000 aan extra middelen nodig. Deze zijn onder deze post opgenomen.

Ad 11  t/m 15. Vervangingsinvesteringen – structureel
Het gaat hier om de kapitaallasten van vervangingsinvesteringen.

Ad 16. Lagere kapitaallasten
Het betreft vrijval van kapitaallasten van vervangingsinvesteringen die in het verleden zijn gedaan.
 

Bij dit onderdeel is de dekking weergegeven van de incidentele beleidswensen en ontwikkelingen uit de onderdelen ambities incidenteel, overige mutaties incidenteel en de ombuigingen.

Toelichting

Voor de incidentele ambities/mutaties geldt dat de bedragen worden onttrokken aan de VAR. In het onderstaand overzicht is aangegeven om welke bedragen het voor de jaren 2026 t/m 2029 gaat. Voor een overzicht van de stand van de VAR en wordt o.a. verwezen naar het begin van het onderdeel hoofdlijnen.

In de eerste begrotingswijziging 2026 zijn de mutaties van de budgetten opgenomen, die voortvloeien uit de incidentele en structurele beleidsvoornemens en ontwikkelingen van het begrotingsvoorstel 2026. Voor een toelichting wordt verwezen naar de onderdelen ambities en ontwikkelingen onder het onderdeel Hoofdlijnen.