Toelichting op de baten en lasten per pijler

Financiële begroting per pijler toelichting verschillen.

Conform BBV-artikel 19, lid a en b wordt in de toelichting overzicht lasten en baten per programma, het gerealiseerde bedrag van het vorig begrotingsjaar, het geraamde bedrag van het vorig begrotingsjaar na wijziging en het geraamde bedrag van het begrotingsjaar opgenomen. In geval van aanmerkelijk verschil met de raming, respectievelijk de realisatie, van het vorig, respectievelijk voor vorig, begrotingsjaar worden deze verschillen toegelicht.

1. Bestuur en Samen doen

(bedragen  x € 1.000)

Taakveld	Omschrijving	lasten	baten	lasten	baten	lasten	baten
		rekening	rekening	begroting	begroting	begroting	begroting
		2021	2021	2022	2022	2023	2023
(bedragen x € 1.000)
0.1	Bestuur	1.893	183	1.656	0	1.373	0
0.2	Burgerzaken	809	362	769	325	712	325
1.1	Crisisbeheersing en Brandweer	1.672	0	1.706	5	1.740	5
1.2	Openbare orde en veiligheid	423	91	327	8	410	8
6.1	Samenkracht en participatie	371	50	17	0	17	0
Resultaat voor bestemming		5.168	686	4.475	338	4.252	338
1.99	Bestemmingen	273	881		29		18
Totaal bestemmingen resultaat		273	881	0	29	0	18
Resultaat na bestemming		5.441	1.567	4.475	367	4.252	356

Het verschil ten opzichte van 2022 wordt veroorzaakt door mutaties in salarissen en afschrijving. Daarnaast is sprake van incidenteel vervallen ramingen voor Regiodeal, sponsorbeleid, strategische toekomstvisie en verkiezingen.

(bedragen  x € 1.000) 

Taakveld	Omschrijving	lasten	baten	lasten	baten	lasten	baten
		rekening	rekening	begroting	begroting	begroting	begroting
		2021	2021	2022	2022	2023	2023
(bedragen x € 1.000)
4.1	Openbaar basisonderwijs	41	0	54	0	42	0
4.2	Onderwijshuisvesting	52	-3	66	20	82	20
4.3	Onderwijsbeleid en leerlingenzaken	991	179	1.328	318	1.224	204
5.3	Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie	284	0	311	32	295	16
5.6	Media	686	100	614	100	514	0
6.1	Samenkracht en burgerparticipatie	2.203	223	7.631	5.000	1.708	0
6.2	Toegang en eerstelijnsvoorziening	3.710	139	4.129	50	3.889	0
6.3	Inkomensregelingen	7.805	6.282	8.850	5.453	8.328	5.453
6.4	WSW en beschut werk	97	0	76	0	77	0
6.5	Arbeidsparticipatie	264	10	331	10	318	10
6.6	Maatwerkvoorzieningen (WMO)	1.353	205	1.186	136	1.194	136
6.71	Maatwerkdienst- verlening 18+	0	0	14	0	0	0
6.71a	Huishoudelijke hulp (WMO)	1.586	0	1.158	0	1.401	0
6.71b	Begeleiding (WMO)	3.210	4	2.952	0	2.779	0
6.71c	Dagbesteding (WMO)	-5	0	0	0	50	0
6.72a	Jeugdhulp begeleiding	506	0	161	0	150	0
6.72b	Jeugdhulp behandeling	2.714	48	2.694	0	2.694	0
6.72c	Jeugdhulp dagbesteding	818	7	513	0	513	0
6.73a	Pleegzorg	533	0	206	0	106	0
6.73c	Jeugdhulp met verblijf	1.733	5	550	0	275	0
6.74b	Jeugdhulp crisis LTA/GGZ-verblijf	2	0	44	0	319	0
6.81a	Bescherm wonen (WMO)	0	642	0	0	0	0
6.82a	Jeugdbescherming	437	0	1.244	0	44	0
6.82b	Jeugdreclassering	36	0	122	0	122	0
7.1	Volksgezondheid	1.126	7	1.309	0	1.258	0
Resultaat voor bestemming		30.182	7.848	35.543	11.119	27.382	5.839
2.99	Bestemmingen	1.465	1.645	19	677	19	34
Totaal bestemmingen resultaat		1.465	1.645	19	677	19	34
Resultaat na bestemming		31.647	9.493	35.562	11.796	27.401	5.873

Het verschil ten opzichte van 2022 betreft onder andere vervallen incidentele ramingen voor energietoeslag, preventie en versterking voorliggend veld, extra subsidie Attenta, ramingen in Sociaal Domein, Oekraïne en het Nationaal onderwijsprogramma.

(bedragen  x € 1.000) 

Taakveld	Omschrijving	lasten	baten	lasten	baten	lasten	baten
		rekening	rekening	begroting	begroting	begroting	begroting
		2021	2021	2022	2022	2023	2023
(bedragen x € 1.000)
2.3	Recreatieve havens	0	0	0	0	0	0
3.1	Economische ontwikkelingen	2.170	0	688	0	44	0
3.2	Fysieke bedrijfs- en infrastructuur	80	35	514	443	831	757
3.3	Bedrijfsloket en – regelingen	5	13	5	15	5	15
3.4	Economische promotie	214	1.722	307	1.912	189	1.912
5.7	Openbaar groen en (openlucht) recreatie	672	13	926	0	495	0
7.4	Milieubeheer	476	97	1.201	228	11	0
Resultaat voor bestemming		3.617	1.880	3.641	2.598	1.575	2.684
3.99	Bestemmingen	177	2.378	0	608	0	0
Totaal bestemmingen resultaat		177	2.378	0	608	0	0
Resultaat na bestemming		3.794	4.258	3.641	3.206	1.575	2.684

Betreft vervallen incidentele ramingen van achterstallig onderhoud watergangen, duurzaamheid en energietransitie, vitalisering  vakantieparken, Koersnota en wandelknooppuntennetwerk.

(bedragen  x € 1.000) 

Taakveld	Omschrijving	lasten	baten	lasten	baten	lasten	baten
		rekening	rekening	begroting	begroting	begroting	begroting
		2021	2021	2022	2022	2023	2023
(bedragen x € 1.000)
2.1	Verkeer en vervoer	2.903	94	3.875	30	3.249	30
2.2	Parkeren	0	0	5	0	5	0
2.5	Openbaar vervoer	0	0	5	0	5	0
4.2	Onderwijshuisvesting	624	0	642	0	634	0
5.1	Sportbeleid en activering	254	113	262	137	251	137
5.2	Sportaccommodaties	1.713	530	1.790	500	1.700	467
5.3	Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie	70	10	139	0	76	0
5.5	Cultureel erfgoed	148	30	353	27	189	27
5.7	Openbaar groen en (openlucht) recreatie	3.682	43	4.096	23	3.776	23
6.1	Samenkracht en burgerparticipatie	510	218	829	375	462	200
7.2	Riolering algemeen	1.548	2.121	1.482	2.075	1.500	2.126
7.3	Afval	2.526	3.115	2.270	2.862	2.374	3.038
7.4	Milieubeheer	609	0	844	0	723	0
7.5	Begraafplaatsen	253	90	297	130	266	130
8.1	Ruimtelijke ordening	872	72	1.006	82	847	6
8.2	Grondexploitatie (niet bedrijven terreinen)	1.028	1.263	2.350	2.339	3.094	3.105
8.3	Wonen en bouwen	1.357	1.469	2.236	1.223	1.046	634
Resultaat voor bestemming		18.097	9.168	22.481	9.803	20.197	9.923
4.99	Bestemmingen	1.334	2.209	622	3.558	0	98
Totaal bestemmingen resultaat		1.334	2.209	622	3.558	0	98
Resultaat na bestemming		19.431	11.377	23.103	13.361	20.197	10.021

Het verschil ten opzichte van 2022 wordt met name veroorzaakt door vervallen incidentele ramingen voor, omgevingswet, projectorganisatie woningbouwprogrammering, volkshuisvestingsfonds, boekwaarden Nooitgedacht en vervallen incidentele raming inhuur voor bouwaanvragen.

(bedragen  x € 1.000)

Taakveld	Omschrijving	lasten	baten	lasten	baten	lasten	baten
		rekening	rekening	begroting	begroting	begroting	begroting
		2021	2021	2022	2022	2023	2023
(bedragen x € 1.000)
0.3	Beheer overige gebouwen en gronden	337	7	423	53	408	53
0.4	Ondersteuning organisatie	9.800	518	9.987	372	8.200	378
0.5	Treasury	-354	265	-225	285	173	300
0.61	OZB woningen	78	3.475	119	3.487	123	3.487
0.62	OZB- niet woningen	44	1.088	36	1.210	38	1.210
0.64	Belasting Overig	2.957	2.241	2.284	1.965	2.438	2.106
0.7	Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds	0	40.930	201	41.234	57	39.128
0.8	Overige baten en lasten	580	325	480	342	1.063	347
0.9	Vennootschapsbelasting (Vpb)	6	0	26	0	26	0
Resultaat voor bestemming		13.448	48.849	13.331	48.948	12.526	47.009
0.10	Mutatie reserves	0	0	0	0	0	0
0.11	Resultaat van de rekening van baten en lasten	3.100	0	0	0	0	0
0.99	Bestemmingen	3.496	4.811	1.157	3.592	0	8
Totaal bestemmingen resultaat		6.596	4.811	1.157	3.592	0	8
Resultaat na bestemming		20.044	53.660	14.488	52.540	12.526	47.017

Het verschil ten opzichte van 2022 wordt onder andere veroorzaakt door mutaties van incidentele ramingen met betrekking tot stelposten salarisbudget, onderuitputting rente en afschrijving, mutaties Algemene Uitkering,  vervallen bijdragen vanuit de VAR en budgettair neutrale verrekeningen met andere pijlers.

Incidentele baten en lasten

Bij het opstellen van de begroting worden ramingen structureel of incidenteel opgenomen. Structureel zijn de ramingen die jaarlijks voorkomen. Bij het incidenteel opnemen gaat het om 'eenmalige zaken',  dan wel geldstromen waarvan de intentie is dat deze binnen een beperkt aantal jaren eindig zijn.  

In onderstaande tabel zijn de incidentele ramingen op de pijlers binnen de exploitatie opgenomen over de jaren 2023 tot en met 2026. De bedragen in de kolom 2023 zijn de voorstellen ter afweging in 2023, zoals opgenomen in de eerste begrotingswijziging 2023.

Voor een uitgebreide toelichting op de hieronder genoemde onderdelen van incidentele baten en lasten wordt verwezen naar het onderdeel hoofdlijnen.

Pijler	Omschrijving	2023	2024	2025	2026	totaal
Lasten
Ambities incidenteel
	Nieuwe ambities
1	Wachtgelden College	-159.000	-82.000			-241.000
1	Visie ontwikkeling: Strategische toekomstvisie en Omgevingsvisie	-50.000				-50.000
1	Project omtrent Dienstverlening	-350.000				-350.000
1	Aa en Hunze 25-jaar	-75.000				-75.000
2	Armoede en schulden	-120.000				-120.000
2	Faciliteren informele ondersteuning in dorpen	-100.000	-100.000	-100.000	-100.000	-400.000
3	Uitvoering m.b.t. duurzaamheid en klimaat	x	x	x	x	0
3	Nieuwe koersnota/Geopark de Hondsrug	-5.000	-5.000	-5.000		-15.000
4	Sloopkosten OBS Prins Willem-Alexander - Eext		-97.000			-97.000
4	Afboeken boekwaarde OBS Prins Willem Alexander - Eext		-220.000			-220.000
4	Tijdelijke huisvesting OBS Prins Willem Alexander - Eext		-300.000			-300.000
4	Actualiseren GVVP (gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan)	-40.000				-40.000
5	Informatiebeleidsplan	-174.000	-174.000	-100.000	-55.000	-503.000
5	Duurzame inzetbaarheid	-100.000	-100.000			-200.000
5	Noodzakelijk personele investeringen	-510.000				-510.000
	Ambities uit fmp begroting 2022
2	Samen maak je de route - leerbudget en experimenteren in het sociaal domein	-25.000				-25.000
3	Nieuwe koersnota economie en vrijetijdseconomie	-80.000	-80.000	-80.000		-240.000
4	Dorpsplannen De Pol Grolloo	-300.000	-200.000			-500.000
4	Budget uitvoering Cultuurnota	-50.000	-50.000	-50.000		-150.000
4	Aanvullende financiën project DAF (ICO cultuureducatie)	-5.500	-5.500	-5.500		-16.500
4	Wandelknooppuntennetwerk	-40.500				-40.500
4	Achterstallig onderhoud watergangen	-101.250				-101.250
5	Investeringen toekomstbestendige organisatie	-50.000				-50.000
5	Doorontwikkeling buitendienst (BOR)	-149.000				-149.000
	Totaal ambities incidenteel	-2.484.000	-1.414.000	-341.000	-155.000	-4.393.000
Gemeentefonds
5	Wet Open Overheid	-57.000	-58.000	-59.000		-174.000
	Totaal gemeentefonds	-57.000	-58.000	-59.000	0	-174.000
	Totaal lasten	-2.541.000	-1.472.000	-400.000	-155.000	-4.568.000
Baten
Gemeentefonds
5	Wet Open Overheid	57.000	58.000	59.000		174.000
5	Mutatie incidenteel deel hogere Algemene Uitkering	500.000	650.000	800.000		1.950.000
	Totaal gemeentefonds	557.000	708.000	859.000	0	2.124.000
Mutaties reserves
5	Bijdrage uit de Vrije Algemene Reserve (VAR)	1.984.000	764.000		155.000	2.903.000
5	Toevoeging aan de Algemene Reserve (VAR)			-459.000		-459.000
	Totaal mutaties reserves	1.984.000	764.000	-459.000	155.000	2.444.000
	Totaal baten	2.541.000	1.472.000	400.000	155.000	4.568.000
	Totaal lasten - totaal baten	0	0	0	0	0