De vijf pijlers in deze begroting geven onze ambities voor 2023 weer. Centraal staan de effecten in de samenleving met de hierbij behorende ambities (doelen) en beleidsvoornemens (activiteiten). Daarbij kijken we ook naar de samenhang tussen de thema’s en pakken we overkoepelende thema’s gezamenlijk op. Dit past bij het thema van het nieuwe college, 'Samen verder aan de slag'.
Dit jaar is het nieuwe coalitieakkoord de basis voor de begroting. Er is geen collegeprogramma opgesteld en daarom zijn ambities van het college verwerkt in de begroting. De thema's die belangrijk zijn voor het college zijn terug te vinden in de activiteiten en doelen. Ook is deze begroting gebouwd op het 10-4-1 principe. De effecten in de samenleving die worden genoemd geven weer waar we als gemeente over 10 jaar willen staan. De doelen gaan over de komende 4 jaar, de collegeperiode. Deze zijn dan ook aangepast aan het nieuwe coalitieakkoord. De activiteiten geven weer wat we het komende jaar willen realiseren om de doelen en effecten te behalen.
In 2022 heeft COVID-19 nog een grote impact gehad op onze samenleving, met name in het begin van het jaar toen er nog een gedeeltelijke lockdown was. Wat 2023 gaat brengen is onbekend. In de begroting 2023 zijn hiervoor geen uitgaven en inkomsten opgenomen. Mocht er een nieuwe uitbraak van COVID-19 komen dan zijn we daar als organisatie op voorbereid. We blijven de situatie wat dat betreft monitoren zodat we snel op nieuwe ontwikkelingen kunnen inspelen.
We hebben deze begroting opgesteld in een onzekere tijd. Met name de stijgende inflatie en de hoge energieprijzen leiden tot grote zorgen . Niet alleen voor ons als gemeente maar zeker ook voor onze inwoners, ondernemers, verenigingen en dorpshuizen. We zijn in afwachting van rijksmaatregelen voor deze groepen maar niet alle extra lasten zullen worden gecompenseerd. In geval van acute problemen bij verenigingen en dorpshuizen willen we deze een helpende hand toesteken. Hoewel nog niet financieel vertaald in deze begroting, biedt de VAR hiervoor voldoende ruimte. Waarbij moet worden opgemerkt dat we niet alle problemen kunnen oplossen.
De begroting is opgebouwd op basis van 5 pijlers. Hieronder staat een korte samenvatting waar elke pijler over gaat en daarna is per pijler aangegeven waar het komende jaar op wordt gefocust.
Onze ambities in pijler 1 Bestuur en Samen doen hebben betrekking op het functioneren van gemeenteraad en college en het horen, informeren en betrekken van inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties bij gemeentelijke vraagstukken. Duidelijkheid en transparantie spelen daarbij een centrale rol. Ook de thema's openbare orde en veiligheid, publiekszaken en verkiezingen zijn in deze pijler te vinden.
Binnen de pijler 2 Samen Leven is onze centrale ambitie dat inwoners zo lang mogelijk op eigen kracht en naar tevredenheid kunnen meedoen in de samenleving. Dit door in te zetten op preventie en meedoen, om zo ook duurdere specialistische zorg te voorkomen. De ambitie is dat zorg voor iedereen beschikbaar, bereikbaar en betaalbaar is en dat iedereen optimaal kan deelnemen aan de samenleving.
Bij pijler 3 Duurzaamheid en Economie gaat het om het aantrekkelijk werken, ondernemen, recreëren en duurzaamheidsopgave in onze gemeente. De ambitie is om ruimte te bieden aan economische ontwikkelingen en investeringen. We kiezen voor een schone, duurzame en eerlijke koers om gevolgen van de klimaatverandering op te vangen. Daarbij staan leefbaarheid, kwaliteit en innovatie centraal.
De ambitie binnen pijler 4 Voorzieningen, leefbaarheid en wonen is dat we een duurzame gemeente willen zijn, aantrekkelijk om te wonen met goede voorzieningen en behoud van de leefbaarheid.
Tot slot het fundament pijler 5 Middelen en ondersteuning waarin staat beschreven dat het onze ambitie is om als organisatie op adequate wijze vorm en inhoud te geven aan de dienstverlening aan onze inwoners. Daarnaast willen we de gemeentelijke financiële positie solide houden, de begroting structureel in evenwicht, de reservepositie op niveau en de belastingdruk aanvaardbaar. We hebben eigen ambities ten aanzien van woningbouw, ruimtelijk beleid en vastgoedbeheer, afval, duurzaamheid, dienstverlening, de formatie van de buitendienst en nog meer zoals in deze begroting te lezen is. Daarom vragen we in deze begroting voor 2023 middelen om de noodzakelijke aanpassingen in de ambtelijke organisatie te kunnen uitvoeren.
Naast de ambities per pijler is er ook een aantal pijler overstijgende onderwerpen die de aandacht van het college heeft. Denk onder andere aan de vergrijzing en de stikstofproblematiek. Beide onderwerpen werken door in meerdere pijlers. Ten aanzien van stikstof volgen we de ontwikkelingen met betrekking tot het landelijk beleid en vertalen dit naar de gevolgen die dit op gemeentelijk niveau heeft. Een integrale, pijler overstijgende en voor een aantal thema’s regionale aanpak, is nodig om goed in te spelen op de gevolgen van vergrijzing. Denk aan thema’s als voldoende zorgpersoneel, bereikbaarheid en betaalbaarheid van voorzieningen, voldoende levensloopbestendige woningen, de leefbaarheid van dorpen en de druk op mantelzorgers en vrijwilligers.
Onderstaand lichten we per pijler onze ambities voor 2023 toe. De inhoudelijke onderbouwing van de beleidsvoornemens treft u aan bij het onderdeel Hoofdlijnen – meerjarenbegroting 2023 – 2026.