Overzicht van baten en lasten in de jaarrekening

Incidentele budgetten, voordeel €248.000

Door de raad zijn in 2024 incidentele budgetten beschikbaar gesteld.    
Van de niet benutte middelen wordt aan de raad voorgesteld deze via resultaatbestemming over te hevelen naar 2025, in totaal € 248.000                                            

Het betreft:                                        

Voor een toelichting zie bijlage Overzicht reserve Onderhanden Werk.        

Pensioenen (voormalige) wethouders, nadeel € 1.074.000            

Jaarlijks wordt berekend hoe hoog de pensioenvoorziening voormalige wethouders dient te zijn. 
Op basis van deze berekeningen moet er een bedrag van 1,1 miljoen euro in de voorziening gedoteerd worden. 
De belangrijkste oorzaak van de verhoging van de voorziening is de lagere rekenrente, 2,325% eind 2024 ten opzichte van 3,16% eind 2023, Deze rente wordt gebruikt voor de bepaling van de reserve en het doelvermogen. Hoe lager de rekenrente is, hoe hoger de reserve is die moet worden getroffen. Daarnaast er uitgegaan van een nieuwe levensverwachtingstabel. 
De voorgaande jaren (2021 tot en met 2023) is er, door daling van de rente, in totaal een bedrag van € 700.000 vrijgevallen bij de voorzieningen.

Opvang Oekraïners, voordeel € 706.000

De gemaakte kosten voor de opvang zijn lager geweest dan de vergoeding van het Rijk, waardoor een voordeel is ontstaan van € 706.000. De reserve risico's vastgoed en opvang is inmiddels voldoende van omvang om alle risico's ten aanzien van de sluiting van de opvang op te vangen. Bij de najaarsnota zijn middelen aan deze reserve toegevoegd. De nu overblijvende middelen kunnen een andere bestemming krijgen.

Opvang  asielzoekers, voordeel € 1.104.000

In Gieten op De Biester worden circa 80  asielzoekers opgevangen. Sinds januari 2024 is het pand in eigendom van de gemeente. Vanuit het Rijk ontvangen wij een vaste vergoeding per bed per nacht. De gemaakte kosten voor de opvang zijn minder geweest dan de vergoeding van het Rijk, waardoor een voordeel ontstaat van € 1.104.000.
Ook hier geldt dat de reserve risico's vastgoed en opvang inmiddels van voldoende omvang is om alle risico's ten aanzien van de sluiting van de opvang op te vangen. Bij de najaarsnota zijn daartoe ook middelen aan deze reserve toegevoegd. De nu overblijvende middelen kunnen een andere bestemming krijgen.

Uitvoeringskosten Nij Begun, voordeel € 781.000

Het kabinet presenteerde het programma 'Nij Begun' met 50 maatregelen voor Groningen en Noord-Drenthe, met als voorwaarde de beëindiging van de gaswinning in het Groningenveld. De plannen richten zich op herstel (schade, versterking, gezondheid) en de toekomst van de regio, waarbij inwoners, inclusief jongeren, centraal staan. De gemeente Aa en Hunze heeft over 2024 recht op een vergoeding voor personele en organisatorische kosten in het kader van 'Nij Begun' van € 1.024.000. Er zijn in 2024 kosten gemaakt van € 243.000 zodat er per saldo een voordeel overblijft van € 781.000. Dit wordt veroorzaakt doordat pas aan het eind van het jaar bekend werd dat deze kosten vergoed werden. Aangezien er wel veel is ingezet op Nij Begun betekende dit verdringing van werkzaamheden. Deze worden alsnog in 2025 opgepakt middels extra inhuur.  De overgebleven middelen worden gestort in een nieuw te vormen bestemmingsreserve Uitvoeringskosten Nij Begun.

Leges paspoorten/id kaarten, voordeel € 98.000

Sinds 2014 zijn er nieuwe modellen paspoorten in ID-kaarten in omloop. De geldigheidsduur is toen 10 jaar geworden (voorheen 5 jaar). In 2024 zijn veel van die nieuwe paspoorten/id kaarten verlopen. Dit verklaart de extra leges inkomsten voor paspoorten en id kaarten voor een bedrag van € 200.000. Hier staan ook extra kosten tegenover voor een bedrag van € 102.000. Per saldo levert een incidenteel voordeel op van € 98.000.    

Overige verschillen, nadeel € 11.000

De overige verschillen van € 11.000 nadeel worden niet verder toegelicht.

Sociaal Domein, voordeel € 1.258.000 

De jaarrekening laat een positief resultaat van €1.25 miljoen zien binnen het sociaal domein.

Sinds de decentralisatie in 2015 is het uitgangspunt dat we het sociaal domein uitvoeren binnen de rijksbudgetten. Omdat dit budget ontoereikend leek hebben we in de Najaarsnota een bijstelling gedaan. De schatting van deze bijstelling is gemaakt op basis van de meerkosten in het eerste en tweede kwartaal ten opzichte van het voorgaande jaar. De veronderstelde stijging is vervolgens doorgetrokken naar de rest van het jaar. Inmiddels is gebleken dat deze raming aan de ruime kant is geweest, vandaar dat er nu een voordeel wordt gepresenteerd. Zonder bijstelling was er een tekort geweest van € 6 ton op jeugd en € 7 ton op WMO.

Jeugd

Het inschatten van de kosten voor jeugdzorg blijft complex, aangezien het moeilijk te voorspellen is hoeveel jeugdigen of gezinnen in een jaar beroep zullen doen op zorg. Ook is het van tevoren niet te voorspellen of het gaat om eenvoudige dan wel complexe hulpvragen, wat grote invloed heeft op de uiteindelijke kosten.
Wel zien we dat de jeugdzorgkosten hoog blijven door meer intensieve zorgvragen, stijgende lonen (CAO) en uitschieters qua complexiteit en kosten in individuele casuïstiek.

WMO

De kosten op de Wmo zijn minder hard gestegen dan verwacht. Dit komt onder andere door de overgang naar een inspanningsgerichte manier van indiceren en financieren voor hulp bij het huishouden. Hierbij wordt niet langer gekeken naar het resultaat, maar worden het aantal benodigde uren vastgesteld en bekostigd. Deze verandering heeft mogelijk gunstig uitgepakt voor onze gemeente wat betreft de kosten. De wachtlijsten voor hulp bij het huishouden hebben echter ook invloed op de kosten. Door deze wachtlijsten zijn bepaalde verwachte kosten (nog) niet gemaakt.

Participatiewet uitgevoerd door de WPDA, voordeel € 72.000

De participatiewet inclusief BBZ laat een voordeel zien van € 72.000. De lasten van de uitkeringen participatiewet bedragen € 6.162.000 en de ontvangen bijdrage van het Rijk € 5.877.000, dit betekent dat de gemeentelijke bijdrage € 285.000 is. We hadden hier een bedrag van € 362.000 begroot. Het verschil is dan € 77.000. Daarnaast zijn er nog afrekeningen van de BBZ geweest over voorgaande jaren.

Overige kosten WPDA, nadeel € 67.000

De overige kosten van de WPDA zijn in 2024 € 67.000 hoger dan begroot. Deze post bestaat uit meerdere posten, de bedrijfsvoeringskosten, de bijdrage van de gemeente voor beschut werk en de loonkosten WSW. Het tekort betreft voornamelijk het nadeel tussen de loonkosten en de rijksbijdrage WSW. In relatie tot het voorgaande punt, blijven de kosten van de WPDA binnen de begroting.
 

Schuldhulpverlening, voordeel € 117.000

Voor schuldhulpverlening was een bedrag in 2024 begroot van € 209.000. De werkelijke uitgaven in 2024 zijn € 146.000 geweest, daarnaast is de afrekening 2023 verwerkt in 2024 voor een bedrag van -€ 54.000. Per saldo dus een voordeel van € 117.000.

Openbare gezondheidszorg, voordeel € 100.000

In 2024 hebben we een voordeel van € 100.000 ten opzichte van de begroting op de openbare gezondheidszorg. Dit komt o.a. doordat er diverse kosten met betrekking op de openbare gezondheidszorg in 2024 onder de specifieke uitkering GALA vallen, waarvoor we een budget van het Rijk ontvangen.

Overige verschillen, voordeel € 8.000

De overige verschillen € 8.000 voordeel worden niet verder toegelicht.

Incidentele budgetten, voordeel € 1.158.000

Door de raad zijn in 2024 incidentele budgetten beschikbaar gesteld. Van de niet benutte middelen wordt aan de raad voorgesteld deze via resultaatbestemming over te hevelen naar 2025, in totaal € 1.158.000.
Het betreft:

Voor een toelichting zie bijlage Overzicht reserve Onderhanden Werk.

Voorziening Bloemakkers, € 300.000 nadeel

Tijdens de graafwerkzaamheden voor de nieuwbouw van de buitendienst is materiaal aangetroffen dat leek op asbest. Hierdoor moesten de werkzaamheden worden stilgelegd. Uit onderzoek bleek dat het inderdaad om asbesthoudend materiaal ging. De herkomst is niet precies te achterhalen, maar bekend is dat op deze locatie vroeger een ven heeft gelegen. De geschatte kosten voor sanering bedragen € 315.000.
Omdat deze kavel onderdeel is van de grex Bloemakkers en deze nog niet is afgesloten, leidt dit tot een negatief resultaat. Er moet een voorziening van € 300.000 getroffen worden.

Forensenbelasting, voordeel € 37.000 voordeel

Forensenbelasting is een belasting die door gemeenten wordt geheven van natuurlijke personen die meer dan 90 dagen een gemeubileerde woning aanhouden in de gemeente zonder daar hun hoofdverblijf te hebben. We hebben hier ten opzichte van de begroting over 2024 een voordeel behaald van € 37.000. Het betreft een structureel voordeel dat we meenemen in de ombuigingsvoorstellen.

Incidentele budgetten, voordeel €2.051.000

Door de raad zijn in 2024 incidentele budgetten beschikbaar gesteld.        
Van de niet benutte middelen wordt aan de raad voorgesteld deze via resultaatbestemming over te hevelen naar 2025, in totaal € 2.051.000.

Het betreft:

Voor een toelichting zie bijlage Overzicht reserve Onderhanden Werk.
                                        

Vergunningverlening omgevingswet, voordeel € 640.000

Sinds een paar jaar ontvangen we meer vergunningaanvragen dan begroot. Om deze aanvragen te kunnen verwerken is extra personeel ingezet. Per saldo levert dit een voordeel op van €324.000. Het resterende voordeel (verrekening) komt door een vordering uit voorgaande jaren waarvoor reeds een voorziening getroffen was en die in 2024 gedeeltelijk voldaan is. 

Vrijval voorziening vijveronderhoud, voordeel € 190.000

In 2025 is er een geactualiseerd baggerplan voor de vijvers opgesteld voor de jaren 2025-2026. Op grond van dit baggerplan moet er in 2025-2026 voor een bedrag van € 10.000 aan onderhoud worden gepleegd. In de voorziening zat nog een bedrag van € 200.000. Er kan dus een bedrag van € 190.000 vrijvallen.

Wegen, voordeel € 150.000

Op de exploitatie is er een voordeel van € 150.000. Hiervan is € 132.000 een voordeel op kapitaallasten, door uitstel van investeringen. Het resterende bedrag betreft kleine verschillen in totaal per saldo € 18.000 voordeel.

Bermonderhoud, voordeel € 113.000

Als gevolg van het natte najaar heeft het geplande bermonderhoud in 2024 niet kunnen plaatsgevonden. Voor het onderhoud is in 2024 wel opdracht verleend maar de uitvoering is doorgeschoven naar voorjaar 2025. 

Onderwijs en cultuuraccomodatie kapitaallasten, voordeel € 110.000

De nieuwbouw van de onderwijs en cultuuraccomodatie Gieten is nog niet gestart en is ook voorlopig uitgesteld als gevolg van recente nieuwe ontwikkelingen. In de begroting was hier al wel een bedrag voor opgenomen. Dit levert een incidenteel voordeel op van € 110.000.

Tussentijdse winstneming Nooitgedacht, voordeel € 100.000

De tussentijdse winstneming volgens de Percentage of Completion-methode (POC) wordt toegepast bij het grondbedrijf. Voor 2024 moet € 700.000 aan winst worden meegenomen.
Bij de najaarsnota is hiervan al € 600.000 verwerkt. In de jaarrekening moet daarom nog een aanvullend voordeel van € 100.000 worden opgenomen.

Begraafplaatsen, voordeel € 45.000

Binnen het taakveld begraafplaatsen is een totaal voordeel ontstaan van € 45.000. Dit wordt met name veroorzaak door een hoger bedrag aan ontvangen grafrechten ad € 32.00. De ontvangsten aan grafrechten fluctueren door de jaren heen en dit jaar zijn de ontvangsten hoger dan gemiddeld. De overige verschillen bedragen € 13.000.

Openbare verlichting, voordeel €45.000

Op openbare verlichting is een voordeel van € 45.000, dit komt onder andere door uitstel van investeringen € 22.000 en overige verschillen van € 23.000.

Afval, nadeel € 388.000

Het nadeel wordt voor het grootste deel veroorzaakt door de hogere kosten van inzameling van huisvuil (groen/grijs/PMD). Binnen de inzameling is sprake van een hogere doorberekening van de indexering dan waarmee in de raming rekening is gehouden. Ook zijn de verwachte voordelen van het chippen van containers nog uitgebleven omdat dit project pas eind 2024 is afgerond. Dit nadeel is overigens niet structureel. De nieuwe aanbesteding leidt tot aanzienlijk lagere kosten. Ook hebben we extra kosten moeten maken door afkeur van partijen PMD en heeft ook de lage papierprijs gezorgd voor lagere inkomsten en daarmee hogere lasten door de uitbetaling van de garantieprijs aan verenigingen en scholen. Daarnaast is de verwachte extra opbrengst van de verhoging van het tarief voor het brengen van afval op het afvalbrengstation minder hoog uitgevallen dan verwacht en kon ook de geraamde uitname uit de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing geen doorgang vinden omdat deze voorziening al uitgeput was. 

Sport, nadeel € 71.000

Op sport zitten verschillende nadelen, zwembaden € 112.000 nadeel, sporthallen € 72.000 nadeel en overige sportaccomodaties € 74.000 nadeel. Deze nadelen worden gedeeltelijk gecompenseerd door de Spuk uitkering sport die € 189.000 hoger is dan begroot.

Openbaar groen, nadeel € 62.000

Het groenonderhoud in onze wijken wordt uitgevoerd door onze  Kernteams van de buitendienst. Om het groen netjes en verzorgd te houden, hebben we genoeg medewerkers nodig. Elk jaar proberen we nieuwe collega's aan te nemen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben (afspraakbaners). Dit helpt ons niet alleen om het werk gedaan te krijgen, maar geeft ook mensen een kans om weer aan de slag te gaan. Helaas waren er in 2024 minder mogelijkheden om afspraakbaners in te zetten. Hierdoor moesten we vaker een beroep doen op uitzendkrachten. Uitzendkrachten zijn echter duurder, wat ertoe heeft geleid dat ons personeelsbudget is overschreden en het groenonderhoud duurder uitviel dan gepland.

Overige verschillen, voordeel € 47.000

De overige verschillen voordeel € 47.000 worden niet nader toegelicht.

Incidentele budgetten, voordeel €469.000

Door de raad zijn in 2024 incidentele budgetten beschikbaar gesteld.    
Van de niet benutte middelen wordt aan de raad voorgesteld deze via resultaatbestemming over te hevelen naar 2025, in totaal € 469.000                                            

Het betreft:        

Voor een toelichting zie bijlage Overzicht reserve Onderhanden Werk.    

Algemene uitkering, voordeel € 615.000

Het verschil tussen het geraamde bedrag van de algemene uitkering en het werkelijk ontvangen bedrag bedraagt € 615.000. Hiervan heeft € 143.000 betrekking op afrekeningen van verschillende (oude) jaren. Een bedrag ad € 234.000 kan worden verklaard uit toevoegingen in de decembercirculaire 2024. Deze komen op een dusdanig laat moment in het jaar dat deze niet meer via een begrotingswijziging in de ramingen kunnen worden verwerkt. Het resterende deel ad € 238.000 wordt veroorzaakt door mutaties in de maatstaven. 

Opbrengsten OZB, voordeel € 172.000

Bij het bepalen van de tarieven voor de onroerende zaakbelastingen zijn we uitgegaan van een waardestijging van woningen en niet-woningen van 0%. Dit op basis van de tot dan toe getaxeerde waarden. In werkelijkheid was de waardestijging voor 2024 voor woningen 1,64% en voor niet-woningen 1,38 %. Hierdoor is de opbrengst incidenteel in totaal € 172.000 hoger dan geraamd. Een overschrijding van 3,4%.

Vernieuwing BBV, voordeel € 113.000

Dit betreft een incidenteel voordeel van € 113.000 op de stelpost voor verrekening van budgetverschillen van o.a. kostentoerekening, rente en afwijkingen bij het opstellen van de begroting. De raming fluctueert per jaar en wordt ingezet om een constant begrotingsniveau op exploitatiebasis te kunnen handhaven. 

Verkoop afgeschreven activa, voordeel € 112.000

Er zijn activa verkocht waarvan de boekwaarde € 0 was. Dit levert een incidenteel voordeel op van € 112.000

Huisvestingskosten gemeentehuis, nadeel € 65.000

Het betreft de huisvestingskosten gemeentehuis inclusief politiebureau en kosten meubilair. Deze post laat een overschrijding zien van in totaal € 65.000. Deze wordt deels veroorzaakt door de hogere kosten van onderhoud ad € 31.000. In april is een nieuw MJOP vastgesteld door uw raad op basis van actuele kosten. We verwachten daarom in de toekomst hier geen overschrijding meer. Ook de nutsvoorzieningen (gas, elektra en water) zijn € 37.000 hoger dan geraamd.
Daarnaast zijn er nog diverse kleinere verschillen.

Voorziening bovenwettelijk en IKB verlof, nadeel € 144.000

Als gevolg van recente vragen en antwoorden van de commissie BBV blijkt dat er ook voorzieningen dienen te worden gevormd voor bovenwettelijk en IKB verlof indien er geen sprake is van een gelijke omvang door de jaren heen. Dit resulteert in een nieuwe voorziening in 2024 waar een bedrag van € 144.000 aan gedoteerd wordt.

SDA belastingen, nadeel € 112.000

Het budget SDA belastingen  is met ruim € 112.000,- overschreden. Dit wordt met name veroorzaakt door hogere kosten inhuur en automatisering.

In 2024 is er extra ingehuurd voor de uitvoering van diverse projecten:
1)    Project om de processen beter te stroomlijnen
2)    Project WOZ agrarische projecten
3)    Project onderzoek volledigheid toeristenbelasting

Softwareleveranciers hebben in 2024 de prijzen opnieuw (sterk) verhoogd. Daarnaast hebben wetswijzigingen ertoe geleid dat enkele applicaties aangepast moesten worden en dat er koppelingen met andere systemen moesten worden aangelegd. Deze wetswijzigingen waren:

1)    Wetswijziging digimelding
2)    Wetswijziging status code beschikking

SDA inkoop/PSA, nadeel € 83.000

Sinds 2017 is een samenwerking gestart met de gemeente Assen voor inkoop en de gemeente Tynaarlo voor de personeels- en salarisadministratie. De begroting is in 2024 al opgehoogd, toch zijn de kosten voor de personeels- en salarisadministratie met € 72.000 gestegen ten opzichte van 2023, door hogere salariskosten en systeemkosten.

Overige verschillen, nadeel € 128.000

De overige verschillen nadeel € 128.000 worden verder niet verklaard.

Op 1 januari 2013 is de Wet normering topinkomens (WNT) in werking getreden. De WNT is van toepassing op de Gemeente Aa en Hunze. Het voor de Gemeente Aa en Hunze toepasselijke bezoldigingsmaximum is in 2024 € 233.000 volgens het algemene bezoldigingsmaximum.

1. Bezoldiging topfunctionarissen
1a. Leidinggevende topfunctionarissen, gewezen topfunctionarissen met dienstbetrekking en leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking vanaf de 13e maand van de functievervulling