Vooruitblik 2025

In de vooruitblik kijken we vooruit naar 2025. De aandacht gaat hierbij uit naar ontwikkelingen die invloed (gaan) hebben op onze gemeente en nog niet zijn genoemd in de begroting 2024. Denk hierbij aan wetgeving, landelijke & lokale ontwikkelingen, nieuw beleid, ontwikkelingen binnen de organisatie en toezeggingen aan u als raad na het vast stellen van de begroting 2024. De vooruitblik is de opmaat richting de begroting 2025.

De ambitie binnen deze pijler is dat Aa en Hunze sterk, vitaal en veilig is. Samen met de inwoners zorgen we ervoor dat dit zo blijft en dat Aa en Hunze zo mogelijk nog sterker, vitaler en veiliger wordt. We zien een aantal ontwikkelingen op ons afkomen die deze ambitie ondersteunen. Tegelijkertijd signaleren we ook juist enkele ontwikkelingen die in de komende periode onze aandacht vragen.

In verbinding met onze inwoners
Het onderhouden van goede relaties en het samenwerken met onze dorpen en organisaties is essentieel om ons werk goed te kunnen doen. We willen bereikbaar zijn en van buiten naar binnen werken. In het afgelopen jaar is het zogenaamde dorpenteam gestart waardoor elk dorp nu een eigen aanspreekpunt/coördinator heeft. Met de komst van een tweede omgevingsadviseur en de start van het dorpenteam zetten we in op het versterken van deze samenwerking. 

In 2026 zijn de volgende gemeenteraadsverkiezingen. De eerste voorbereidingen daarvan starten we in de tweede helft van 2025 op.

Dienstverlening
Belangrijk onderdeel van het programma dienstverlening is het structureel ophalen van feedback van onze inwoners en ondernemers. Dat doen we onder andere door aan de hand van een aantal specifieke diensten (zoals de aanvraag gehandicapten parkeerkaart en de aanvraag omgevingsvergunning) in kaart te brengen hoe inwoners en ondernemers de dienstverlening van onze gemeente ervaren. Daarbij kijken we door de bril van de inwoner, zodat we onze dienstverlening praktisch afstemmen op de logica van de inwoner. Door van de ervaringen van onze inwoners en ondernemers te leren kunnen we onze processen beter inrichten en onze dienstverlening hiermee direct te verbeteren. 

Om ook in de toekomst een goede dienstverlening te waarborgen, richten wij onze processen in op het structureel ontvangen van feedback. Daarnaast toetsen wij ons taalgebruik en passen deze indien nodig aan naar begrijpelijke taal (B1 taalgebruik). Op basis van de ontvangen feedback zullen wij ook in 2025 een aantal onderzoeken uitvoeren hoe inwoners onze dienstverlening doorlopen. Een ander belangrijk onderdeel van het programma dienstverlening is het verbeteren van de bereikbaarheid. Als organisatie hebben wij inmiddels flinke stappen gezet in de bereikbaarheid en het voldoen van terugbelverzoeken. De huidige techniek vormt een belemmering in de verdere doorontwikkeling, op dit moment verkennen wij de opties om dit te verbeteren. 

Opvang Oekraïense vluchtelingen en asielzoekers
Dinsdag 23 januari 2024 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de invoering van de Spreidingswet. Daarmee krijgt iedere gemeente de taak om opvangplekken voor asielzoekers te realiseren. De verwachting is dat hiermee een duurzaam en stabiel opvanglandschap met voldoende opvangplaatsen komt. De jaarlijkse opgave voor Aa en Hunze omvat 156 plekken voor asielzoekers, waarvan 13 AMV-ers. In opvanglocatie De Biester beschikken we over 77 plekken. 
De Spreidingswet kijkt eerst op provinciaal niveau, dan pas gemeentelijk. De opgave voor de provincie Drenthe is lager vastgesteld dan het aantal plekken dat er al is. In Drents verband wordt bekeken en besproken hoe we samen het aantal benodigde opvangplekken voor alle doelgroepen (blijvend) realiseren. Uiteraard nemen we als gemeente daarin onze verantwoordelijkheid. 

Wet Open Overheid (Woo)
De afgelopen jaren zijn we vooral bezig geweest met de voorbereidingen op de Wet Open Overheid en de implementatie ervan. In 2025 is de implementatie al een eind gevorderd. Het bewustzijn van medewerkers over de Woo en wat dit voor hen betekent in het werk, is vergroot. Er is een keuze gemaakt over waar documenten gepubliceerd worden en er is duidelijkheid over het proces van anonimiseren van stukken en de randvoorwaarden die daarvoor moeten worden ingevuld in de organisatie. Tot slot is de wijze waarop actieve publicatie van de documenten die in de 1e fase actief openbaar gemaakt moeten worden, vastgelegd. De eerste wettelijke verplichting voor actieve openbaarmaking van documenten zal naar verwachting ingaan per 1 januari 2025.

Compensatieplan Nij Begun
In april 2023 heeft het kabinet een pakket van 50 maatregelen (Nij Begun) bekend gemaakt als reactie op de parlementaire enquête over gaswinning Groningen. Mede naar aanleiding van het door Noord-Drenthe bij het Rijk ingediende voorstel voor een compensatieplan, wordt in dit pakket van maatregelen ook Noord-Drenthe meegenomen.
De maatregelen uit Nij Begun zijn gericht op:
1. Schadeherstel & versterken
2. Verduurzaming
3. Sociale agenda
4. Economische agenda

De uitvoering en verdere uitwerking van Nij Begun is een samenwerking tussen Rijk, gemeenten van Groningen en Noord-Drenthe, provincie en waterschappen. Ieder overheid draagt daar vanuit haar eigen verantwoordelijkheid aan bij. Met als doel dat Groningen en Noord-Drenthe aantrekkelijk zijn en blijven om te werken, leren, studeren en investeren. Een goede plek om te wonen, op te groeien en gezond oud te worden. En een gebied waarvan de unieke ruimtelijke kenmerken actief worden beschermd en versterkt. De gemeenten van Noord-Drenthe (Aa en Hunze, Tynaarlo en Noordenveld) participeren, zowel bestuurlijk en operationeel in deze samenwerking. 

In het kader van de maatregel verduurzaming wordt gewerkt aan een aanpak gericht op het isoleren van de woningen in Groningen en Noord-Drenthe in een periode van tien jaar zodat in 2035 alle woningen geïsoleerd zijn. Voor de sociale agenda is een kwartiermaker aangesteld die samen met de regio (Groningen en Noord-Drenthe) een sociale agenda gaat opstellen gericht op het verbeteren (mentale) gezondheid, leefbaarheid en cohesie, kansen voor kinderen en jongeren en de volgende generatie, arbeidsparticipatie en armoedebestrijding voor een periode van 30 jaar. De economische agenda richt zich op economische structuurversterking voor de komende 30 jaar. Rijk en regio hebben een startdocument vastgesteld waarin op hoofdlijnen de mogelijke verschillende bouwstenen van een economische agenda zijn beschreven. Een kwartiermaker zal in brede afstemming met alle belanghebbenden een economische agenda uitwerken. Ook Noord-Drenthe gaat hier deel vanuit maken. 
 
De inzet van Noord-Drenthe aan Nij Begun is om de aansturing/uitvoering zo eenvoudig mogelijk te organiseren, waarbij de inzet van menskracht (zowel bestuurlijk als ambtelijk) zoveel mogelijk evenredig is verdeeld over de drie gemeenten. We zorgen ervoor dat de verschillende agenda’s zo goed mogelijk worden geladen en bewaken dat de belangen van Noord-Drenthe worden gewaarborgd in de uitwerking van de maatregelen verduurzaming, sociale agenda en economische agenda. Belangrijk hierbij is ook de betrokkenheid van inwoners en de raad. Hiervoor zal een participatieproces worden opgestart.

Actualiseren beleid met betrekking tot een veilig Aa en Hunze
De Wams (Wet Aanpak Meervoudige Problematiek in het Sociaal Domein) is controversieel verklaard en meerdere malen uitgesteld. Ook is er vanuit medici de nodige weerstand in het delen van met name medische informatie. De gemeente volgt hierin de ontwikkelingen en is in afwachting van het al dan niet invoeren van de wet. De wet zou de gemeente meer ruimte bieden in het delen van informatie in het sociaal domein. Met gebruikmaking van het AVE-model is er in Aa en Hunze al sprake van goede samenwerking en informatiedeling binnen het sociaal domein. 

De Wibz (Wet Integere bedrijfsvoering Zorg- en jeugdhulpaanbieders) heeft voor ogen om malafide ondernemers in het sociaal domein aan te pakken. Malafide bestuurders kunnen worden geweerd en er kan voorkomen worden dat er excessieve winstuitkeringen worden gedaan, en dat er tegenstrijdige belangen ontstaan. De gemeente volgt de ontwikkelingen met betrekking tot dit wetsvoorstel en zal de mogelijkheden die de wet gaat bieden, integreren in het gemeentelijke veiligheidsbeleid.

Toereikende bevolkingszorg
We hebben al eerder geconstateerd dat onze taak ten aanzien van bevolkingszorg (onze inzet op het gebied van crisismanagement en rampenbestrijding) groter wordt, doordat we steeds vaker betrokken zijn bij crisissituaties, zoals de coronacrisis, de asielcrisis en de boerenprotesten. Ook is onze inzet nodig bij GRIP-situaties. Landelijk en door middel van evaluatie in Drenthe bekijken we of de bevolkingszorg nog toereikend is.

Adequate brandweerzorg
De brandweerzorg in Drenthe draait op een groot aantal vrijwilligers die dag en nacht klaar staan bij brand en voor hulpverlening bij incidenten. De Veiligheidsregio Drenthe (VRD), die hiervoor verantwoordelijk is, signaleert dat het systeem van vrijwillige brandweer onder druk staat. Daarom monitort de VRD op welke wijze de vrijwillige brandweer in stand kan worden gehouden, zodat in elke kern adequate brandweerzorg beschikbaar is en blijft. Ook deze ontwikkeling volgen we op de voet door hierover in gesprek te blijven met de VRD.

Een aantal bestaande en nieuwe ontwikkelingen leidt ertoe dat wij steeds meer pijler overstijgend gaan samenwerken.

Een gezonde samenleving in 2040
Een opgaaf voor de komende jaren is hoe wij de gezondheid van onze inwoners kunnen bevorderen. De sterke vergrijzing en het langer thuis wonen van kwetsbare inwoners vormen een flinke uitdaging. De Sociaal Economische Raad (SER) heeft met haar briefadvies 'Gezond opgroeien, wonen en werken' nog eens bevestigd hoe belangrijk gezondheid is en doet een oproep snel werk te maken van gezondheidsbevordering en sociaaleconomische gezondheidsverschillen te verkleinen. Met het vaststellen van het plan van aanpak GALA en de toekenning van middelen, kunnen wij de komende jaren een extra impuls geven aan de impuls van ziekte naar gezondheid. Zowel door meer samenhang tussen sport, gezondheid,  sociale basis en cultuur als door een gebiedsgerichte aanpak. Op die manier kunnen wij kansen benutten waar die zich voordoen. Denk aan de woningbouwopgave, de inrichting van de openbare ruimte, duurzaamheidsmaatregelen, onderwijshuisvesting en de herijking van het dorpshuizenbeleid. 

In het Integraal Zorgakkoord (IZA) zijn afspraken gemaakt tussen overheden en zorg- en welzijnsorganisaties over een toekomstbestendig zorglandschap. In Drenthe werken gemeenten als regio samen met diverse organisaties op het terrein van zorg en welzijn en vertegenwoordigers van inwonersinitiatieven. Er is inmiddels een regiobeeld en regioplan opgeleverd. De uitvoering van het regioplan zal de komende jaren plaatsvinden.

Onderzoek zwembaden
We zijn op dit moment bezig met onderzoeken of we onze zwembaden toekomstbestendiger kunnen maken. Onderdeel daarvan is om te kijken of er mogelijkheden zijn om verdere duurzaamheidsmaatregelen door te voeren in beide zwembaden. Eventuele financiële consequenties zullen we meenemen in de P+C cyclus. 

Voorkomen en tegengaan van schulden
De voorgenomen verzelfstandiging van de Gemeentelijke Kredietbank Drenthe (GKB), biedt kansen voor herijking van ons huidige schuldhulplandschap. Wij onderzoeken op welke wijze onze inwoners het meest efficiënt geholpen zijn om de stress rondom schulden zo veel mogelijk weg te nemen. Hierbij is nadrukkelijk aandacht voor preventie om schulden en/of verergering hiervan te voorkomen. Wij onderzoeken daarnaast ook andere vormen van schuldhulpverlening, zoals het inlassen van een pauzeknop voor schulden. Hierbij kan gedacht worden aan een kosten-batenanalyse, wat een overname van schulden van onze inwoners betekent voor de besparing op kosten op andere gebieden als bijvoorbeeld zorgkosten.

Hervormingsagenda Jeugd
Hoewel de hervormingsagenda Jeugd is vastgesteld, is er nog veel onduidelijk over hoe het jeugdlandschap er de komende jaren uit gaat zien. Het is duidelijk dat de wetswijziging aanzienlijke gevolgen kan hebben voor de organisatie van de ondersteuning van jeugdigen, zowel lokaal als regionaal. Bijvoorbeeld de inrichting van stevige sociale teams, die niet alleen toegang verlenen, maar ook lichte hulp kunnen bieden.

Bijdragen aan een duurzame economie
In Aa en Hunze ervaren wij dat steeds meer inwoners en bedrijven belang hechten aan een duurzame leefomgeving. Er zijn steeds meer inwoners, bedrijven en initiatieven bezig met de verduurzaming van woningen en het vergroenen van de leefomgeving. Als gemeente benutten en versterken wij deze kansen door middel van actieve communicatie en participatie. We geven voorlichting aan inwoners en bedrijven over maatregelen en subsidie mogelijkheden. Initiatiefnemers worden aangemoedigd en ondersteund om ook kennis uit te wisselen. Ook in 2025 faciliteren we lokale (energie) initiatieven en duurzaamheidsprojecten.  

2025 is een peiljaar van de Regionale Energiestrategie Drenthe (RES). Partijen in de RES Drenthe werken nauw samen op gezamenlijke onderdelen zoals netcapaciteit, communicatie, lokaal eigendom en zon op dak. Elke twee jaar worden de gestelde ambities en afspraken geëvalueerd en aangepast. Ook het provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK) wordt in dit jaar geëvalueerd en bijgesteld. Dit heeft als doel om tot een betere afstemming met netbeheerders en gemeenten te komen over de wijze waarop, wanneer en waar energie-infrastructuur wordt gerealiseerd. Om ervoor te zorgen dat de belangen van de gemeente worden vertegenwoordigd in het bredere kader van energie-infrastructuur en klimaatinitiatieven binnen de provincie, blijven we actief deelnemen aan deze programma’s. 

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat gemeenten hun maatschappelijk vastgoed voor 2030 verduurzamen door reductie van 49% (ten opzichte van 1990) van de CO2-uitstoot en te starten met het aardgasvrij maken van gebouwen. In 2050 moet de reductie 95% zijn. Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed heeft een hoge prioriteit. In de Begroting 2024 is opgenomen om een inventarisatie te maken van het maatschappelijk vastgoed en een duurzaam meerjarenonderhoudsplan (DMJOP) op te stellen. In 2025 gaan wij aan uitvoering geven aan dit plan.  

Er zijn verschillende nieuwe ontwikkelingen op het gebied van energie die momenteel plaatsvinden. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van geavanceerde energieopslagtechnologieën, zoals batterijen, waterstofopslag en warmteopslag. Ook het gebruik van slimme technologieën en digitale systemen in energienetwerken maakt een efficiënter beheer en gebruik van energie mogelijk. Initiatieven op dit gebied willen als gemeente ondersteunen en faciliteren.  

Economische aantrekkelijkheid
Bedrijven vestigen zich vaak in gebieden waar ze toegang hebben tot noodzakelijke voorzieningen zoals infrastructuur, transport en communicatie. De gemeente heeft hierin een faciliterende, informerende en onderzoekende rol. Op dit moment zijn er meerdere bedrijfsverzamelgebouwen in ontwikkeling. Op basis van de vragen uit de markt wordt in 2025 onderzocht of dit voldoende is. 

Bedrijventerreinen hebben meerdere uitdagingen de komende jaren waaronder verduurzamen, innovatie en digitalisering. Ook in 2025 is het van belang dat de gemeente ondernemers ondersteunt en aanmoedigt. Dit doen wij door informatie- en netwerkbijeenkomsten waarbij ondernemers ruimte krijgen om hun (succes)verhaal te vertellen en hiermee collega ondernemers te inspireren. Ook bedrijfsbezoeken met ondernemers dragen hieraan bij.  Dit doen wij steeds meer met samenwerkingspartners. 

In goede samenwerking met het onderwijs en ondernemers willen wij de verschuiving naar een kenniseconomie in goede banen leiden. Een effectieve realisatie van deze doelstelling vereist sterke verbindingen tussen alle betrokken partijen. Het bouwen en uitbreiden van deze netwerken bevordert een gezamenlijke inspanning van het onderwijs, ondernemers en andere stakeholders. 

In de economische koersnota (2022-2025) is aangegeven dat wij de economie en het toerisme in het veenkoloniale deel van de gemeente willen stimuleren. Het bevorderen van toerisme in dit gebied kan gericht zijn op het benutten van deze historische en culturele elementen om bezoekers aan te trekken. De toekomstige ontwikkeling van de Nedersaksenlijn, met een nieuw station in de aanliggende gemeente Stadskanaal, biedt een kansrijk perspectief. Inwoners van onze gemeente  kunnen profiteren van deze nieuwe treinverbinding. Ook biedt het mogelijkheden om nieuw leven te blazen in het smalspoor bij Gasselternijveen. Door het behoud en de revitalisatie van het smalspoor kan dit historische erfgoed worden bewaard en toegankelijk worden gemaakt voor toeristische, educatieve en culturele doeleinden.

De faciliteiten voor jongere kinderen kunnen nog verrijkt worden door bijvoorbeeld de creatie van een natuurlijk beleefpad of groene speelruimten, waardoor zij op een educatieve en interactieve manier kunnen genieten van de natuurlijke omgeving. Als gemeente brengen we belanghebbenden samen, zoals lokale ondernemers, culturele instellingen en natuurorganisaties. Hierdoor worden kansen vaak sneller en beter benut.  Tegelijkertijd houden we zicht op de impact op de leefomgeving en natuur. 

De Economische Koersnota loopt af in 2025. Eind 2024 zal in het teken staan van een analyse van bestaand beleid en de opgaven en trends die voor onze ondernemers in alle sectoren relevant zijn. Om tot een nieuwe visie te komen, zal samen met het ondernemersplatform, ondernemers uit verschillende sectoren en andere stakeholders de verschillende onderwerpen voor een economische visie worden getoetst op volledigheid, draagvlak en prioriteitstelling.  

Deze pijler gaat over de kwaliteit van de fysieke leefomgeving en het wonen in onze dorpen en in het buitengebied. Ook in 2025 is het onze ambitie om een duurzame gemeente te zijn waarin het aantrekkelijk wonen en werken is met goede voorzieningen en behoud van leefbaarheid. 

Leefbaarheid
Een sterke en leefbare samenleving is van belang voor ons allemaal. Samen met de inwoners zoeken wij naar de best passende oplossingen om de leefbaarheid te vergroten. Ook in 2025 stimuleren, faciliteren en initiëren wij deze initiatieven (o.a. via het Leefbaarheidsfonds).

De gemeente neemt inmiddels deel aan het nieuwe EU Leader subsidieprogramma (2023-2027) dat is bedoeld om plattelandsgebieden sociaaleconomisch te versterken. Met het programma worden onder andere projecten op het gebied van leefbaarheid, duurzaamheid en lokale economie gestimuleerd. Onze hele gemeente valt onder het programma-gebied. Deelname aan het LEADER-programma vraagt om gemeentelijke cofinanciering. Daarvoor is in de begroting van 2024 ev. financieel ruimte gemaakt voor de gehele programmaperiode. 

Met het Nationaal Programma Landelijk gebied (NPLG) zet het Rijk in op integraal herstel en verbetering van natuur, bodem, water en klimaat. De aanpak van stikstof en verduurzaming van de landbouw worden hier onderdeel van. Het NPLG moet op provinciaal niveau worden doorvertaald in een gebiedsprogramma: het Drents Programma Landelijk Gebied (DPLG). Aa en Hunze valt voor het DPLG in twee deelgebiedprogramma’s: Drentsche Aa en Hunze/De Monden. In 2024 en de daaropvolgende jaren worden per deelgebied concrete doelstellingen en maatregelen geformuleerde en uitgevoerd. Hoewel het DPLG onder verantwoordelijkheid van de provincie tot stand komt, wordt de gemeente Aa en Hunze ook bij de verdere uitwerking en uitvoering betrokken.

In 2025 werken wij verder aan de totstandkoming en afronding van de omgevingsvisie voor Aa en Hunze. De visie wordt opgesteld om de opgaven en ontwikkelingen die de komende jaren op de gemeente afkomen (zoals woningbouw, energietransitie, klimaatadaptatie, mobiliteit, natuurontwikkeling, landbouw, economie, recreatie en toerisme, gezondheid, water en bodem, bereikbaarheid) en die een beslag zullen leggen op de beschikbare ruimte, efficiënt en integraal te kunnen wegen. Met name over hoe wij onze gemeente willen inrichten en hoe wij onze fysieke leefomgeving richting de toekomst willen benutten en beschermen.

Voorzieningen 
Volgend jaar gaan wij aan de slag met de uitvoering van het in 2024 vastgestelde Mobiliteitsplan. In een integraal Uitvoeringsprogramma (onderdeel Mobiliteitsplan) is opgenomen aan welke concrete locaties tot en met 2028 zal worden gewerkt. Duurzaamheid heeft bij de uitvoering van het Mobiliteitsplan een prominente plek. Wij onderzoeken en voeren projecten uit op het gebied van OV-hubs, laadpalen, deelmobiliteit en de verduurzaming van het eigen wagenpark. Verder stellen wij gemeentelijk beleid op voor het plaatsen van bermmonumenten. 

Het huidige GRP (gemeentelijk rioleringsplan) is gemaakt voor de planperiode van 2020 tot en met 2024. Wij onderzoeken in 2024 of wij kunnen volstaan met een verlenging van het vigerende plan met één of twee jaar of dat het plan moet worden geactualiseerd binnen de structuren van de Omgevingswet. Afhankelijk van de uitkomst kan dit aanleiding zijn voor het vragen van aanvullende middelen.

In 2025 zijn de wegenlegger (registratie van alle openbare wegen buiten de bebouwde kom, inclusief de kunstwerken zoals bruggen e.d.) en de bebouwde komgrenzen geactualiseerd. 

Nadat Provinciale Staten van Drenthe eind 2024 een voorkeursalternatief voor de aanpak van de N34 en het verkeersknooppunt Gieten hebben vastgesteld, wordt de planologische procedure doorlopen. Het voorkeursalternatief wordt uitgewerkt in een ontwerpbesluit dat naar verwachting volgend jaar door Gedeputeerde Staten van Drenthe ter inzage wordt gelegd. Wij zullen tijdens deze terinzagelegging in afstemming met de gemeenteraad beoordelen of het ontwerpbesluit aanleiding geeft tot het indienen van een zienswijze. 

In 2025 stellen wij beleid vast voor de verduurzaming van het eigen vastgoed en de implementatie van duurzaamheidsmaatregelen. Daarnaast beschikken wij volgend jaar over geactualiseerd dorpshuizenbeleid. 

Het systeem met afvalcontainerchips is volgend jaar volledig operationeel. Hiermee maken we het systeem eerlijker en verlagen we het aantal kilo's restafval door het aantal illegale ledigingen terug te dringen. Ook hebben wij per 2025 een nieuw contract voor inzameling van afval aan huis. De insteek is om de kosten zoveel mogelijk stabiel te houden en wij zorgen ervoor dat de inwoner zo weinig mogelijk van deze overgang merkt. De inwoner staat centraal in het afvalbeleid, service is belangrijk en wij leggen duidelijk naar inwoners uit wat we doen en waarom. 

In 2025 wordt het gemeentelijk flora en fauna beleid verder uitgewerkt en geïmplementeerd. Onderdeel hiervan is het werken volgens de gedragscode soortenbescherming, de bestrijding van invasieve exoten en het beheersen van plagen zoals bijvoorbeeld de eikenprocessierups (EPR). 

Verder hebben we volgend jaar op basis van het pre-SMP (Soorten Management Plan) van de provincie een tijdelijke ontheffing Omgevingswet ontvangen, zodat particuliere woningen, vooruitlopend op de formele ontheffing SMP, natuurvriendelijk geïsoleerd kunnen worden. In 2025 gaan wij aan de slag met het opstellen van een SMP (populatie-onderzoek binnen alle kernen van de gemeente) waarmee een provinciale ontheffing ten behoeve van natuurvriendelijk isoleren voor de duur van 10 jaar kan worden verkregen. 

Wonen 
De woningbouwopgave in de gemeente Aa en Hunze bedraagt tot 2032 835 nieuwbouwwoningen voor diverse segmenten met speciale aandacht voor jongeren en senioren. Om dit doel te behalen zijn in 2025 1040 woningen geprogrammeerd waarbij wij rekening houden met 30% uitval. In 2025 is het programmaplan 2024/2025 inclusief de voorwaarden in volle uitvoering. Dit houdt in dat versnellingsprojecten voor woningbouw zijn gestart en/of in uitvoering en de organisatie is ingericht op deze versnelling, qua bemensing, tijd en middelen. 

Vanwege de druk op de woningmarkt zijn in 2025 35 flexibele woningen gerealiseerd op een beoogde locatie. De woningcorporaties zijn hierin nauw betrokken. Afspraken over het toewijzen van de woningen en de eventuele verplaatsbaarheid van de woningen liggen in 2025 vast. De huisvesting van statushouders blijft ook volgend jaar een belangrijk aandachtspunt. 

Met het wetsvoorstel Wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting (Wvrv) wil het ministerie van BZK de volkshuisvesting in ere herstellen en de regie hernemen. Het wetsvoorstel richt zich op 3 maatschappelijke opgaven: regie op aantallen woningen en locaties, regie op betaalbare woningen en evenredige verdelingen van de woningen en verstevigen van de lokale prestatieafspraken. Het is nog niet bekend wanneer dit wetsvoorstel wordt behandeld in de tweede kamer. De impact en doorvertaling van dit wetsvoorstel in 2025 is afhankelijk van de duur van de behandeling van het wetsvoorstel.

 

Wij hebben de afgelopen jaren te maken gekregen met een aantal nieuwe ontwikkelingen waarmee wij aan de slag zijn gegaan, maar die nog niet zijn afgerond of die nog verdieping nodig hebben. Deze ontwikkelingen betreffen niet alleen de teams binnen de bedrijfsvoering maar raken de hele organisatie. Ze hebben invloed op onze manier van (samen)werken.  Hoewel de activiteiten en middelen hiervoor al in de begroting 2024 zijn verwerkt zal hiervoor ook in 2025 e.v. (extra) inzet noodzakelijk zijn. De ontwikkelingen zorgen ervoor dat van medewerkers naast hun vakinhoudelijke expertise ook steeds meer inzet wordt gevraagd op andere terreinen. We denken hierbij aan:

Informatieveiligheid en privacy
Dreigingen zijn onderdeel geworden van de dagelijks werkelijkheid en wij zien hierin een toename van de risico's. Dit vraagt om constante aandacht en alertheid van de gehele organisatie. Daarnaast komen er steeds meer verplichtende richtlijnen waar wij aan moeten voldoen en die extra inzet vragen. Ook zullen wij anticiperen op de toegenomen mogelijkheden van kunstmatige intelligentie en robotisering.

Rechtmatigheid 
De rechtmatigheidsverklaring van het college is vanaf de jaarrekening 2023 een feit. De voorbereidingen hiervoor zijn gedaan. Het nieuwe interne controleplan leidt tot nieuwe werkzaamheden en processen waar de gehele organisatie mee te maken krijgt.

Financiële positie
Onze financiële positie laat vanaf 2026 een structureel tekort zien (het zogenaamde ravijnjaar). Wij zullen de komende jaren hierin onze positie moeten bepalen, afhankelijk van de ontwikkelingen binnen het gemeentefonds. Wij moeten bezien in welke mate ombuigingen noodzakelijk zijn en daarbij de hele organisatie betrekken.

Inkoop
De gemeente neemt stappen om circulair in te kopen. Deze manier van inkopen heeft als doel om de hoeveelheid afval te verminderen en grondstoffen te hergebruiken. Er zijn verschillende manieren waarop circulair ingekocht kan worden. Bijvoorbeeld eisen stellen aan de duurzaamheid van producten en diensten of samenwerken met de markt. Samen met de markt onderzoeken we hoe vorm gegeven kan worden aan circulair inkoopbeleid. 

Telefonie  
Om de telefonische bereikbaarheid van onze gemeente te verbeteren is een aantal maatregelen doorgevoerd. Gebleken is dat daarmee niet kan worden volstaan en dat verdere optimalisering tegen technische belemmeringen van de huidige systemen aanloopt. Dit leidt mogelijk tot de noodzaak van extra investeringen in de toekomst. 

Strategisch personeelsbeleid en arbeidsmarkt
Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen zijn van invloed op het HR beleid van de komende jaren. Maatschappelijke opgaven zijn vaker complex. Bijvoorbeeld omdat ze onvoorspelbaar zijn in aard en timing, er meer partijen dan de gemeente betrokken zijn en de druk groot is om met oplossingen te komen. Ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie krijgen invloed op kennisintensieve taken. Op onderdelen verdwijnen bestaande banen en ontstaan nieuwe. Omdat kenniswerk wordt geautomatiseerd verschuift de nadruk naar menselijke competenties zoals planning, creativiteit, sociale interactie en organisatievermogen. Gezien de voorziene krapte op de arbeidsmarkt de komende jaren, ligt er tevens de uitdaging voor onze organisatie om ons werkgeversmerk te handhaven en te versterken. De nadruk komt hierbij te liggen op onze organisatiecultuur en -waarden, maatschappelijke betrokkenheid, carrièremogelijkheden en arbeidsvoorwaarden. 
Om zo goed mogelijk voorbereid te zijn is het belangrijk om in het HR beleid te blijven inzetten op flexibiliteit en mobiliteit, op opleiden en ontwikkelen en op het mentaal en fysiek fit houden van medewerkers. 

Verjuridisering 
De samenleving verjuridiseert; er komen in hoog tempo complexe nieuwe onderwerpen op ons af. Bijvoorbeeld stikstof, de opvang van vluchtelingen en de Omgevingswet. De organisatie ervaart in toenemende mate een zekere juridische component in de werkzaamheden. Het zijn veelal landelijke thema’s waar je als gemeente in mindere mate vat op hebt, maar waarbij je ongeacht de omvang van je organisatie wel ineens expertise in hebt te organiseren. Ook zien wij een toename van de juridische procedures. Inwoners verwachten van de gemeente dat die de besluiten (zeer) uitvoerig motiveert. 
De hiervoor genoemde ontwikkelingen leggen in toenemende mate beslag gelegd op ambtelijke capaciteit. Het lijkt erop dat deze trend zich de komende jaren zal voorzetten en de nodige impact op de organisatie zal hebben.