Pijler 4 Voorzieningen, leefbaarheid en wonen

Deze pijler gaat over de kwaliteit van de fysieke leefomgeving en het wonen in onze dorpen en buitengebied.

 

Leefbaarheid 
In 2023 hebben wij, in samenwerking met de Provincie en de Drentse gemeenten, een Lokale ontwikkelingsstrategie (LOS) voorbereid voor het nieuwe Leader-programma 2023-2027. Leader is een Europees subsidieprogramma bedoeld om plattelandsgebieden sociaaleconomisch te versterken. De in 2023 door GS van Drenthe vastgestelde LOS vormt het beleidskader voor het verstrekken van Leader-subsidie. Het subsidieprogramma is in het najaar van 2023 van kracht geworden. Deelname aan LEADER vraagt om gemeentelijke cofinanciering. Hiervoor is financieel ruimte gemaakt in de begroting van 2024 en verder. 

Ook in 2023 was het Leefbaarheidsfonds beschikbaar ten behoeve van het versterken van de leefbaarheid. Vanuit die regeling zijn verschillende initiatieven vanuit de dorpen financieel ondersteund. 

Cultuur heeft een belangrijke verbindende rol en draagt bij aan de leefbaarheid. In 2023 hebben we uitvoering gegeven aan de cultuurnota ‘Cultuur verbindt, 2022 – 2025’. Naast de reguliere activiteiten is onder andere gestart met het opzetten van een evenementenkalender. Daarnaast is cultuur opgenomen in het Plan van Aanpak van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Verder hebben we de Digital Art Factory (DAF) ondersteund. DAF is een vorm van cultuureducatie georganiseerd door het ICO Centrum voor Kunst en Cultuur. DAF werkt nauw samen met het onderwijs en is ook na schooltijd geopend  Deze succesformule slaat erg aan bij de jongeren.  
Het proces om te komen tot een Kerkenvisie is in 2023 voortgezet. De Kerkenvisie is een strategische visie ten behoeve van de instandhouding van het religieus vastgoed in onze gemeente. De afronding van het proces heeft enige vertraging opgelopen in verband met personele problemen bij de externe adviseur.  

Voorzieningen
In 2023 zijn wij aan de slag gegaan met de evaluatie en actualisatie van het huidige Verkeers- en Vervoersplan (GVVP). In september 2023 zijn alle inwoners en dorpsbelangen-organisaties in de gelegenheid gesteld om hiervoor wensen en verbeterpunten aan te leveren. Dit heeft bijna 400 reacties opgeleverd. Verder zijn in november en december alle wegen in de gemeente beoordeeld op verkeerveiligheid. 

De wegconstructie van het wegtracé Rolde – Anderen is in 2023 opnieuw opgebouwd met behoud van de bomen. Hiervoor is de ondergrond eerst voldoende stabiel gemaakt door de toepassing van grindkernen.  

In 2023 hebben wij ingezet op de aanleg c.q. voorbereiding (o.a. verwerving gronden) van nieuwe fietspaden, te weten:
•    Fietspad Spijkerboor-Eexterveen
•    Fietspad Amen-Grolloo (fase 2)
•    Fietspad Nijlande-Ekehaar
•    Fietspad Grolloo-Papenvoort  

In het kader van de uitvoering van de in 2022 vastgestelde Visie op elektrische laadinfrastructuur is de nieuwe concessiehouder (Equans) in september 2023 gestart voor de realisatie van openbare laadpalen. Hiervoor is een plankaart opgesteld voor laadpaallocaties. In het kader van de verduurzaming van het gemeentelijk wagenpark heeft de Buitendienst in 2023 drie elektrische voertuigen aangeschaft. 

Ook in 2023 zijn wij via een ambtelijke en bestuurlijke begeleidingsgroep meegenomen in de voortgang van het provinciale project verdubbeling N34 en aanpassing van het verkeersknooppunt Gieten. Vanwege het taakstellende budget van € 90 miljoen en inflatie heeft de Provincie in 2023 besloten om in de milieueffectrapportage nog 8 van de 16 alternatieven te onderzoeken. 

Uit een in 2023 uitgevoerde inventarisatie is gebleken dat de huidige organisatie van het (maatschappelijk) vastgoed kan worden verbeterd. Een in 2023 uitgevoerd rekenkameronderzoek bevestigt dit. Eind 2023 is daarop besloten dat in 2024 onder andere uitvoering wordt gegeven aan: nieuw maatschappelijk vastgoedbeleid, opstellen van kaders voor verduurzaming van vastgoed, overzicht en inzicht in de vastgoedportefeuille en standaardisering van uitgangspunten voor het bepalen van de tarieven. 

In afstemming met de klankbordgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van culturele verenigingen en dorpsbelangen, is in 2023 onderzoek gedaan naar een geschikte locatie voor huisvesting van de culturele verenigingen in Gieten. Uit dat onderzoek is de voorkeur gekomen voor een accommodatie in combinatie met onderwijs op de locatie van het Dr. Nassaucollege. Vervolgens is een participatietraject opgestart en zijn zowel met omwonenden als de klankbordgroep gesprekken gevoerd over vooral de zorgen rondom parkeer- en geluidsoverlast bij omwonenden.

Het voorbereidingsproces voor de nieuwbouw voor basisschool Prins Willem Alexander (PWA) in Eext en basisschool De Kameleon in Eexterveen heeft in 2023 een vervolg gekregen. Samen met Stichting PrimAH en de directie van basisschool PWA is het Programma van Eisen opgesteld. De architectenselectie heeft plaatsgevonden in december. Voor de nieuwbouw van basisschool De Kameleon heeft selectie van de aannemer plaatsgevonden en na de zomervakantie is gestart met de nieuwbouw van de school.

De uitvoering van het in 2022 vastgestelde Afvalstoffenbeleidsplan 2023-2027 verliep in 2023 volgens schema. De trend in restafval is dalend en er wordt steeds meer afval gescheiden (in de juiste bak) ingezameld. De uitgevoerde steekproefsgewijze controles van de PMD-container (oranje) hebben hier een belangrijke rol in en hebben duidelijk effect. Daarnaast is de Europese Aanbesteding van het chippen van alle afvalcontainers in 2023 succesvol afgerond. Ook in 2023 zijn wij zeer actief geweest met de communicatie over afval.

In 2023 zijn wij gestart met het formuleren van gemeentelijk Flora en Fauna beleid. Hiervoor is een concept startnotitie opgesteld. 

De begrazing van het Schreiersbos met Soayschapen ter bestrijding van de Reuze Berenklauw is voorgezet. Bij het bestrijden van Jacobskruiskruid is ook in 2023 het protocol Jacobskruiskruid gevolgd.  Indien de locatie aan de voorwaarden voldoet wordt de berm met Jacobskruiskruid gemaaid en wordt het maaisel afgevoerd. 

Wij hebben in 2023 op een aantal plaatsen de Japanse Duizendknoop intensief gemaaid en het maaisel afgevoerd. Wij hebben geconstateerd dat het effect van het intensiever maaien en afvoeren gering is. Om de Japanse Duizendknoop te bestrijden zijn andere maatregelen noodzakelijk. 

De eikenprocessierups/vlinder (EPR) is ook in 2023 weer gemonitord. Door middel van 100 feromoonvallen (vallen met lokstof voor mannetjes) is op basis van het aantal gevangen vlinders bepaald hoe de plaag zich ontwikkelt. Ten opzichte van 2022 zijn er 11% meer vlinders gevangen. In 2023 zijn in totaal 8300 EPR nesten verwijderd. 

In 2023 is de proef met ecologisch bermbeheer geëvalueerd. Deze proef is in 2018 gestart met een nulmeting en in 2023 afgerond met een herhaling van het onderzoek van de nulmeting. Afgesproken is dat in 2024 wordt onderzocht welk effect een meer ecologisch bermbeheer in de hele gemeente heeft op de benodigde capaciteit . Daarnaast wordt in beeld gebracht welk beheer in welke berm het beste past.  

Wonen 
In 2023 hebben wij verder uitvoering gegeven aan de programmatische aanpak van de woningbouwopgave (830 extra woningen tot 2032), waaronder de voorbereiding van de gemeentelijke woningbouwontwikkelingen aan de Raatakkers in Anloo en op het evenemententerrein in Gieterveen. Voor de woningbouwontwikkeling in Anloo zijn de mogelijkheden besproken met de beoogde CPO-groep (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap). Een stedenbouwkundige schets voor de woningbouwontwikkeling op het evenemententerrein in Gieterveen is besproken met omwonenden. Het beoogde woningbouwprogramma biedt mogelijkheden voor starters, doorstromers en sociale huur. Verder is de uitvoering van de herstructurering van de Wijk van de Toekomst in Gieten in volle gang. De gemeente heeft voor de onrendabele toppen voor de Volmacht de SBI-subsidie (start Bouw Impuls) aangevraagd bij de Provincie. Deze aanvraag is gehonoreerd en er is een subsidie van € 650.000,- toegekend. Daarnaast heeft de Volmacht eind 2023 een aanvraag omgevingsvergunning ingediend voor de realisatie van 33 sociale huurwoningen aan de Asserstraat in Gieten. In Nooitgedacht is nog ruimte voor de bouw van 50 woningen.  In 2023 is gestart met het bouwrijp maken.  Verder hebben we in 2023 een faciliterende rol gespeeld bij verschillende in voorbereiding zijnde woningbouwplannen van derden, waaronder de transformatie van voormalig hotel Braams in Gieten naar 26 woningen en  de realisatie  van 15 woningen in de Stationsstraat en Kampstraat in Eext.

We hebben in 2023 onderzoek gedaan naar nieuwe potentiële woningbouwlocaties (in de kernen en aan de randen van kernen). Inzichtelijk is gemaakt waar de kansen en de belemmeringen liggen. 

Eind 2023 is een door de provincie gefaciliteerde woningbouwmonitor ingericht. Deze monitor kan worden gebruikt voor raadpleging, sturing en evaluatie van de woningbouwplannen. 

De dorpsgesprekken hebben in 2023 een vervolg gekregen. Wij hebben met de volgende dorpen gesproken over woningbouwmogelijkheden: Eext, Gasteren, Oud en-nieuw Annerveen en Spijkerboor (ONS), Gieterveen en Eexterveen. 

Er is een subsidieregeling vanuit het Volkshuisvestingsfonds vastgesteld voor het verduurzamen van particuliere woningen in de Wijk van de Toekomst in Gieten (max.  € 10.500,- per woning). Vanwege de landelijke eisen voor ecologisch onderzoek is over de regeling nog niet actief gecommuniceerd.  Vanuit de provincie is eind 2023 een pre- SMP (Soorten Management Plan) beschikbaar gekomen op basis waarvan de provincie ontheffing kan verlenen van ecologisch onderzoek bij het natuurvriendelijk isoleren van woningen.   

In 2023 hebben we de voor- en nadelen van volkshuisvestelijke instrumenten in beeld gebracht. De zelfbewoningsplicht bij goedkope koop is opgenomen in de algemene verkoopvoorwaarden en de Nota grondprijzenbrief die in 2023 is vastgesteld. 

De gemeenteraad heeft in 2023 de verhoging van de starterslening vastgesteld.  Deze lening is in 2023 zeven keer verstrekt.