Algemeen
Bij het opstellen van de jaarrekening 2024 is per abuis een aantal incidentele budgetten niet toegevoegd aan de reserve onderhanden werk maar aan de Vrije Algemene Reserve (VAR). Dit wordt nu gecorrigeerd door middels deze najaarsnota de budgetten weer beschikbaar te stellen. Het gaat om de volgende budgetten:
1. actualiseren maatschappelijk vastgoedbeleid € 25.000 (pijler 5, taakveld 0.3)
2. aanbestedingsprocedure inkoop inhuur personeel € 12.500 (pijler 5, taakveld 0.4)
3. informele ondersteuning in de dorpen € 24.962 (pijler 2, taakveld 6.1)
4. haalbaarheidsonderzoek reconstructie centrum Gasselternijveen € 100.000 (pijler 4, taakveld 2.1)
5. middelen nieuwe wetgeving ruimtelijk domein € 278.420 (pijler 4, taakveld 8.1)
Overhead (0.4)
De jaarlijkse licentiekosten voor het nieuwe systeem Signalen ten behoeve van de MOR (melding openbare ruimten) worden opgenomen in het automatiseringsbudget. De structurele kosten bedragen € 12.500.
Onderhoud voertuigen, machines en apparaten
De onderhoudskosten van voertuigen , machines en apparaten laten een overschrijding zien als gevolg van gestegen prijzen en veroudering van het machines. Hiervoor is een incidentele bijstelling ad € 60.000 benodigd.
Voorziening regeling vervroegde uittreding
Voor medewerkers die met RVU gaan (verplichting vanuit de CAO) moet een voorziening worden gevormd. De eerste medewerker is met RVU gegaan en de kosten voor de gehele periode moeten in een voorziening worden gestort. Voor 2025 gaat het om een incidenteel bedrag van € 26.000.
Hogere kosten Arbo
De hogere kosten komen voornamelijk voort uit de uitgaven aan de Arbodienst en de dienstverlening gericht op het bevorderen van inzetbaarheid. Daarnaast zorgt het eigenrisicodragerschap voor extra lasten. Hiervoor is een incidentele bijstelling ad € 52.000 noodzakelijk.
Treasury (0.5)
Rente kortlopende leningen.
Bij het berekenen van de rente moeten we ervan uitgegaan dat we al onze ambities geheel uitvoeren met de beschikbaar gestelde middelen en dat we daarvoor financiering (leningen) moeten aantrekken. In de praktijk is er echter sprake van vertraging in de uitvoering zodat er minder leningen behoeven te worden aangetrokken. In de bestuursrapportage 2025 hebben we al een voorschot op het incidenteel rentevoordeel. In deze najaarsnota nog een voordeel op van € 100.000 als gevolg van een lager bedrag aan kortlopende leningen
Rente investeringen
Als zich een mutatie in de kapitaallasten voordoet vanuit een investering worden de afschrijvingslasten rechtstreeks binnen de betreffende pijler verwerkt. De rentelasten worden vervolgens budgettair neutraal verrekend binnen het onderdeel treasury. In deze najaarsnota gaat het om:
- Voorbereidingskrediet uitbreiding bedrijventerrein Bloemakkers € 2.250.
- Voorbereidingskrediet woningbouwplannen Gieterveen € 1.200.
- Archeologisch onderzoek bedrijventerrein Bloemakkers € 6.000.
- Tiny Houses Gasselternijveen € 1.500.
- Aankoop Stationsstraat 19 te Gieten € 285.
- Dak gymzaal OBS PWA Eext € 2.475.
- Indexatie krediet OBS PWA Eext € 1.530.
- Bouwbudget OBS Kameleon Eexterveen € 1.373.
- Zonnepanelen zwembad Borghoorns € 481.
- Zonnepanelen zwembad Zwanemeer € 608.
OZB woningen (0.61)
OZB woningen
Bij het vaststellen van het tarief voor de onroerende zaakbelastingen voor woningen is rekening gehouden met een verwachte waardestijging van woningen van 4 %. In werkelijkheid is dit ruim 7% geworden. Hierdoor wordt een hogere opbrengst gerealiseerd van incidenteel € 150.000.
Belastingen overige (0.64)
Samenwerking SDA
De afgelopen jaren zijn de kosten m.b.t. automatisering bij SDA belastingen sterk gestegen. Dit vraagt van onze gemeente een structurele extra bijdrage ad € 12.000.
De totale kostenstijging bedraagt € 60.000. De resterende € 48.000 komt ten laste van de gemeenten Assen en Tynaarlo.
Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds (0.7)
Mei- en septembercirculaire 2025
Binnen de Algemene Uitkering ontvangen we vanuit de mei- en septembercirculaire een aantal incidentele bedragen.
Deze incidentele toevoegingen hebben betrekking op de volgende onderdelen en afgeronde) bedragen:
1. Nabetaling tekorten jeugd 2023 en 2024 € 808.000
2. Vervroegde verkiezingen € 86.000
3. Extra middelen participatiewet € 64.000
4. Voorschot BCF (ruimte onder plafond) € 559.000
5. Spreidingswet € 34.000
6. Nieuwe wetgeving ruimtelijk domein € 310.000
7. Beëindigingsregeling veehouderijlocaties € 87.000
8. Alleenverdienerproblematiek € 27.000
9. Antidiscriminatievoorzieningen € 3.600
Naast deze toevoegingen met een specifiek doel zijn er ook nog voordelen op grond van de aanpassing van accressen, maatstaven en uitkeringsfactor. Vanuit de meicirculaire 2025 is dat € 1,1 mln. en vanuit de septembercirculaire 2025 is dat € 1,0 mln. Ook hebben we nog een nabetaling ontvangen over de jaren 2023 en 2024 van € 800.000. Dit wordt veroorzaakt door de actualisatie van de maatstaf ‘huishoudens met laag inkomen’.
In de decembercirculaire ontvangen naar verwachting een bedrag ad € 1.072.000 voor organisatiekosten Nij Begun. Voorgesteld wordt dit in de bestemmingsreserve organisatiekosten Nij Begun te storten voor de dekking van de te maken kosten in 2026 e.v.
Toelichting op de onderdelen 1 t/m 9.:
1. Nabetaling tekorten jeugd.
Naar aanleiding van eerdere afspraken met de VNG heeft het kabinet besloten tot compensatie van de incidentele tekorten 2023 en 2024.Landelijk gaat het om € 728 mln. Voor onze gemeente gaat het om € 808.000. Voorgesteld wordt om dit bedrag mee te nemen als incidenteel voordeel zodat dit landt in de Vrije Algemene Reserve (VAR). De tekorten 2023 en 2024 zijn in die jaren immers ook ten laste van de VAR gekomen.
2. Vervroegde verkiezingen
Zier hiervoor de toelichting onder pijler 1.
3. Extra middelen participatiewet
Zie hiervoor de toelichting onder pijler 2.
4. Voorschot BCF (ruimte onder plafond)
Jaarlijks wordt bij de septembercirculaire een inschatting gemaakt van de declaraties van gemeenten bij het BTW Compensatiefonds. Bij een verwachte onderschrijding wordt een voorschot verstrekt. Voorgesteld wordt dit voorschot als incidenteel voordeel mee te nemen
5. Spreidingswet
Zie hiervoor de toelichting onder pijler 4.
6. Implementatie en borging wetgeving in het ruimtelijk domein
Zie hiervoor de toelichting onder pijler 4.
7. Beëindigingsregeling veehouderijbedrijven
Zie hiervoor de toelichting onder pijler 4.
8 Alleenverdienerproblematiek
Zie hiervoor de toelichting onder pijler 2.
9 Antidiscriminatievoorzieningen
Voor de antidiscriminatievoorzieningen ontvangen we over de jaren 2025 en 2026 nog een incidentele extra bijdrage van jaarlijks € 3.601. De begroting kent een structureel budget voor de antidiscriminatievoorziening van € 18.680. Dit budget is toereikend. Voorgesteld wordt dan ook om dit bedrag mee te nemen als incidenteel voordeel.
Overige baten en lasten (0.8)
Onvoorzien
De verplichte raming voor onvoorziene uitgaven is in 2025 niet benut. Dit resulteert in een incidenteel voordeel van € 17.000.
Budgetruimte structureel
Na verschillende financiële voorstellen resteert in de begroting 2025 een structurele negatieve budgetruimte van € 86.000. Voor dit tekort is op dit moment een incidentele aanvulling noodzakelijk.
Vennootschapsbelasting (0.9)
Te betalen vennootschapsbelasting
Voor vennootschapsbelasting is in de begroting een structureel bedrag opgenomen van € 26.000. Op basis van de inschatting over 2025 zal er een bedrag van € 346.000 betaald moeten worden aan vennootschapsbelasting voor het grondbedrijf. Het incidenteel extra bedrag ad € 320.000 wordt ten laste van de reserve grondbedrijf gebracht.
Bestemming resultaat (0.10)
Reserve dekking kapitaallasten BGT (Basiskaart Grootschalige Topografie)
De reserve dekking kapitaallasten BGT is vervallen. Het restant saldo van de reserve ad € 13.075 valt vrij.
Reserve Nij Begun
We ontvangen een rijksbijdrage van € 1.072.000 voor organisatiekosten Nij Begun. Het bedrag wordt toegevoegd aan de reserve Organisatiekosten Nij Begun (zie ook taakveld 0.7)
Te betalen vennootschapsbelasting
De te betalen vennootschapsbelasting ad € 320.000 wordt ten laste gebracht van de reserve grondbedrijf (zie ook taakveld 0.9)