Financiële bijstellingen

Bestuur (0.1)
Representatie college
Er worden meer kosten gemaakt voor o.a. het organiseren van de bijeenkomsten voor gouden bruidsparen, nieuwe inwoners, veteranen en 4/5 mei herdenkingen. De raming wordt met een bedrag van structureel € 15.000 bijgesteld.

Opstellen omgevingsvisie
Voor het opstellen van de omgevingsvisie is naast externe expertise ook een interne projectleider en overige interne inzet benodigd.  We willen het resterende deel ad 190.000,- van het in 2023 (decembercirculaire) in het gemeentefonds beschikbaar gestelde bedrag voor de Omgevingswet hiervoor aanwenden.

Samenkracht en burgerparticipatie (6.1)
Opvang ontheemden Oekraïne
Voor de opvang van de ontheemden uit de Oekraïne ontvangen we een rijksvergoeding per bed per dag. Het totaal van de vergoeding wordt geraamd op € 8,2 mln. Hiervan is een bedrag van € 0,7 mln al opgenomen voor dekking van de structurele lasten van het gebouw (Papenvoort). Deze structurele last wordt nu verhoogd met € 116.000,--. Het overige deel van bijna € 7,4 mln. wordt nu opgevoerd als incidentele inkomst en uitgaaf.  Omdat we op dit moment nog geen reële inschatting kunnen maken van de totale (incidentele) kosten voor dit jaar gaan we vooralsnog uit van kostenneutraliteit en ramen we vooralsnog geen positief resultaat. In de najaarsnota 2024  komen we hier bij uw raad op terug.  Opgemerkt kan nog worden dat de rijksvergoeding per beschikbare plaats over 2024 lager is dan die over 2023 en dat we ook dit jaar nog (extra) kosten moeten maken in het geschikt maken van de gebouwen.  Daarnaast hebben we ingaande 2024 een nieuw team opvang en inburgering binnen de organisatie waarvan de kosten  ook (deels) worden gedekt uit de rijksvergoeding. We willen werken met een 'gesloten boekhouding' voor de opvang op Papenvoort, uitgaven en risico's moeten worden (af)gedekt uit de vergoeding van het Rijk. Een eventueel positief jaarresultaat wordt toegevoegd aan de hiervoor bestaande reserve risico's opvang en vastgoed.

Opvang ontheemden Oekraïne
In de reguliere verwerking van de indexering van de exploitatiebudgetten in de begroting zijn ook de structurele budgetten van  de opvang van ontheemden Oekraïne meegenomen. Omdat deze kosten worden gedekt door rijksmiddelen was dit niet juist. De indexering wordt nu ongedaan gemaakt. Dit levert een structureel voordeel op van € 29.055.

Tijdelijke gemeentelijke opvang (TGO)
De kosten voor de tijdelijke gemeentelijke opvang de Biester worden door het COA betaald of vergoed. We hebben de kosten en de vergoeding neutraal opgenomen. De kosten en de voorlopige vergoeding worden ingeschat op € 2,3 mln. Inmiddels is het bedrag bekend dat het COA per bezet bed gaat vergoeden.  Dit is hoger dan de kostprijs zodat we ook op dit onderdeel een 'plus' verwachten. Net als bij de opvang Oekraïners storten we dit dan (vooralsnog) in de reserve risico's opvang en vastgoed. We verwachten in de najaarsnota hier bij uw raad op terug te komen.

Aankoop gebouw tijdelijke gemeentelijke opvang vluchtelingen
Voor de tijdelijke gemeentelijke opvang van  vluchtelingen heeft de gemeente het gebouw de Biester in Gieten aangekocht. Het gaat om een aankoopbedrag van € 1.500.000 met een kapitaallast van € 75.000 (afschrijvingstermijn 25 jaar, rente 1,0%).  Daarnaast zijn er overige structurele exploitatiekosten voor een bedrag van € 125.000. Totaal € 200.000. De lasten worden gedekt uit de rijksvergoeding die we ontvangen voor tijdelijke gemeentelijke opvang. Het geheel verloopt budgettair neutraal.

Onderwijsbeleid en leerlingenzaken (4.3)
Natuur- en milieu educatie (NME)
We zijn een samenwerking aangegaan met IVN Natuureducatie voor de periode van 1 januari 2024 t/m 1 augustus 2027 met betrekking tot de natuureducatie op scholen. De kosten kunnen ten laste worden gebracht van de jaarlijkse vergoeding voor zwerfafval. Dat betekent dat de aparte begrotingspost voor natuur- en milieu educatie kan komen te vervallen. Dat levert een structureel voordeel op van € 10.604.

Specifieke Uitkering gemeentelijk onderwijskansenbeleid
De specifieke uitkering valt hoger uit dan verwacht. Dit wordt neutraal verwerkt. Het gaat om een incidenteel bedrag van € 30.000.

Eerste inrichting extra huisvesting  OBS de Dobbe
In verband met de groei van het aantal leerlingen worden er bij OBS de Dobbe een aantal tijdelijke units geplaatst. Bij de toekenning van extra huisvesting is ook een bijdrage voor inrichting leermiddelen en meubilair gevraagd. De kosten die niet uit de onderwijsbudgetten kunnen worden gedekt zijn € 32.000 incidenteel. 

Samenkracht en burgerparticipatie (6.1)
Wet Inburgering 
Voor de wet inburgering is de specifieke uitkering voor dit jaar vastgesteld op € 536.727. Dit bedrag is neutraal verwerkt. Dit is het budget voor de inburgeringsvoorzieningen (onderwijsroute).

Implementatie vervanging software pakket sociaal domein
We krijgen een nieuw soft-ware pakket voor de verwerking van declaraties van zorgaanbieders. Er was een bedrag geraamd van € 45.000. De implementatiekosten en aanschaf worden zijn € 53.000 hoger. Kapitaallasten € 11.130 (afschrijvingstermijn 5 jaar, rente 1%).

Toegang en eerstelijnsvoorziening (6.2)
VTD
Veilig Thuis Drenthe is gestart met een transformatie naar een kennis- en expertisecentrum. Er wordt ingezet  op een verschuiving van casusoverdracht. Waar casuïstiek eerst van het lokale team werd overgedragen naar Veilig Thuis, willen ze nu samen met het lokale team optrekken in casuïstiek. Werkzame elementen uit de pilots die zijn gedraaid in het programma Geweld Hoort Nergens Thuis worden verder geïmplementeerd in de gemeenten. Dit sluit aan bij de ontwikkelingen in de jeugdhulp zoals beschreven in de Hervormingsagenda en het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming. Hiervoor is incidenteel € 46.000 nodig.

Jeugdhulpregio
Bij de jeugdhulpregio is er een stijging in de kosten door o.a. prijscompensatie, kosten van salarissen, compensatie voor beschikbaarheid van schaarse voorzieningen, hogere kosten van Spoed4Jeugd en uitbreiding van capaciteit om regionale dossiers op te pakken.  In totaal gaat het om een structureel bedrag van € 50.000

Maatwerkvoorzieningen WMO (6.6)
WMO vervoer
Door kostenstijgingen in het vervoer (boven de trendmatige bijstelling) is het budget niet meer toereikend om de uitgaven te dekken. In 2023 zijn de tarieven van de vervoerders op basis van het contract met 13,7% verhoogd.  Dit is ruim 8% hoger dan de verhoging van het budget met de gemeentelijke trend. Een verhoging van het budget met € 25.000,- is daardoor minimaal noodzakelijk.

Beschermd Wonen (6.81a)
Beschermd wonen
Ter voorbereiding op de decentralisatie van Beschermd Wonen zijn er al taken overgedragen van de centrumgemeente naar de regiogemeenten. Voor de bekostiging hiervan ontvangen we van de centrumgemeente een vergoeding.  Deze taken worden door Attenta uitgevoerd. Het bedrag van de vergoeding bedraagt € 6.939 en wordt aan Attenta toegekend (de bijdrage wordt verantwoord op taakveld 6.2). Het bedrag is eerst incidenteel opgenomen omdat nog structurele afspraken hierover  moeten worden gemaakt. Het geheel verloopt budgettair neutraal. 

Volksgezondheid (7.1)
AED en reanimatie
Op verzoek van de raad heeft het college besloten een financiële tegemoetkoming beschikbaar te stellen voor maatschappelijke organisaties die AED’s onderhouden, in stand houden en reanimatie trainingen organiseren; met een subsidie per jaar van € 250,- per actieve AED. De financiële consequenties hiervan worden nu als structurele last verwerkt in de bestuursrapportage 2024. Het bedrag is gebaseerd op 55 AED’s waarvoor maatschappelijke organisatie het beheer en onderhoud en de reanimatietrainingen organiseren. Totaal € 13.750.

Openbaar groen en (openlucht) recreatie (5.7)
Landschapsbeheer Drenthe
Landschapsbeheer Drenthe zet zich in voor het behoud van de kwaliteit en identiteit van het landschap in Drenthe en de daarin aanwezige kwetsbare natuur. De gemeente Aa en Hunze verstrekt een jaarlijkse bijdrage aan Landschapsbeheer Drenthe. De gemeente maakt hierover met de Stichting prestatieafspraken. In verband met de gestegen loonkosten wordt de bijdrage structureel € 6.000 hoger.

Milieubeheer (7.4)
Specifieke Uitkering Lokale Aanpak Isolatie (Spuk LAI)
De Specifieke Uitkering Lokale Aanpak Isolatie is gericht op het uitvoeren van een isolatieprogramma ten behoeve van het nemen van energiebesparende isolatiemaatregelen, eventueel in samenhang met energiezuinige ventilatiemaatregelen, in slecht geïsoleerde woningen van eigenaar-bewoners en slecht geïsoleerde woningen van leden van een vereniging van eigenaars, woonverenigingen en wooncoöperaties. Deze uitkering loopt t/m 31 december 2026. Wat voor die datum niet is uitgegeven moet worden terugbetaald. Na toekenning van het aangevraagde bedrag van € 925.640 is nog eens € 474.019 extra toegekend. Daardoor is een totaal bedrag van € 1.399.659 beschikbaar. We nemen deze specifieke uitkering budgettair neutraal op. De uitgaven- en de inkomstenraming zijn gelijk.

 

Verkeer en vervoer (2.1)

Afschrijving infrastructurele werken
In de begroting zijn investeringsbedragen opgenomen voor infrastructurele werken. Het afschrijvingsbeleid van de gemeente is dat er voor het eerst wordt afgeschreven in het jaar volgend op het jaar dat het investeringsproject wordt afgesloten. Voor een aantal werken uit voorgaande jaren geld dat ze nog niet zijn afgerond. Voor 2024 staan een aantal nieuwe investeringen op het programma. Het betreft  investeringen in fietspaden, reconstructies en openbare verlichting. Voor de projecten betekent dat een incidenteel voordeel op de afschrijving van € 150.000

Licenties applicatie t.b.v. verkeersborden
Er ligt een wettelijke verplichting om (ook) de verkeersdata op orde te hebben. Onderdeel daarvan is de verkeersborden, waar staan deze, wat is de staat van onderhoud etc. Dit kan niet in de applicaties die we al hebben. We draaien nu een pilot met een nieuwe applicatie. Om hier mee door te gaan zijn structurele middelen nodig. Het gaat om een bedrag ad € 7.500,--.

Verkeersveiligheid Asserstaat
Voor het verbeteren van de verkeersveiligheid aan de Asserstraat is een bedrag opgenomen van € 35.000.  In het originele plan was alleen de aansluiting op de Asserstraat van Roodewoud en het plangebied Rolde vanaf Stationsstraat tot komgrens aan de kant van Assen opgenomen. De zogenaamde fase A en fase B. Naar aanleiding van het ongeval tussen Deurze en de komgrens is daar Fase C aan toegevoegd met dat plangebied. Dat lukt niet (volledig) binnen de bestaande opdracht. Omdat het stuk buiten de kom zeker ook invloed heeft op het stuk binnen de bebouwde kom is het verstandig om deze opdracht uit te breiden en de beide plangebieden tegelijkertijd aan te pakken. De kosten worden incidenteel € 15.000 hoger.

Sportaccommodaties (5.2)

Huurinkomsten Sporthallen
De werkelijke huurinkomsten van de sporthallen sluiten niet meer aan bij de raming.  Structureel was de raming al wat te hoog.  Helaas is de tendens is dat tijdens en na de coronaperiode het sporten in verenigingsverband minder is geworden en de huurinkomsten daardoor ook.  Het verwachte herstel van de huurinkomsten na Corona heeft zich daardoor niet voorgedaan. De huurinkomsten worden daarom nu structureel met een bedrag van € 75.000 naar beneden bijgesteld. 

Zwembaden
De exploitatiekosten van de zwembaden stijgen structureel om verschillende redenen. Een belangrijke factor is de toename van de kosten voor het inhuren van personeel. Dit komt door strengere eisen voor toezicht en kwaliteit van personeel, evenals stijgende loonkosten door de CAO. Verder nemen de energiekosten toe door veranderingen in energietarieven en een aanzienlijke stijging van de kosten voor houtpellets. Ook de onderhoudskosten stijgen, mede door strengere eisen voor waterkwaliteit en de benodigde zuiveringsmiddelen. Over het algemeen dragen ook inflatie en stijgende prijzen bij aan de hogere kosten. Tegelijkertijd zijn de opbrengsten uit kaartverkoop en zwemlessen structureel gestegen. De totale verhoging van de exploitatiekosten bedraagt € 75.000 per jaar.

Momenteel wordt er een onderzoek uitgevoerd naar het functioneren van de twee zwembaden, waarbij de exploitatiekosten en andere bedrijfsaspecten worden geanalyseerd. De resultaten van dit onderzoek zullen na de zomer aan uw raad worden gepresenteerd.

Vervanging materieel sportaccommodatie
Bij de overdracht van MFC Boerhoorn aan de stichting is ook de schrobmachine voor het schoonmaken van alle vloeren van het MFC overgedragen. Deze machine was al afgeschreven en is nu ook echt af. Er zijn destijds geen afspraken gemaakt over vervanging of een bijdrage in de kosten. De vloer moet veelvuldig worden ontharst. De machine wordt vervangen door een schrobrobot. Deze schrobt de vloer zonder dat er iemand aanwezig hoeft te zijn. De belasting op de inzet van personeel wordt hierdoor verlaagd. De kosten voor de vervanging van de machine bedragen € 20.000. De aanschaf van de robot kost € 35.000.  De extra kosten van € 15.000 zijn gedeeld in een eigen bijdrage van € 7.500 en € 7.500 voor de gemeente. De totale incidentele bijdrage voor de gemeenten is dus € 27.500. 

Cultureel Erfgoed (5.4)
Onderhoudswerkzaamheden molen de Juffer                
In de najaarsnota is een incidenteel bedrag opgenomen van € 85.000 voor noodzakelijk onderhoud aan de omloopstelling van molen de Juffer. De werkzaamheden zijn in 2023 niet uitgevoerd en het bedrag  is abusievelijk vrij gevallen ten gunste van het rekeningresultaat.  In deze bestuursrapportage wordt het budget alsnog weer opgevoerd. De onderhoudswerkzaamheden worden in 2024 uitgevoerd.  

Openbaar groen en (openlucht) recreatie (5.7)
Afschrijving infrastructurele werken
In de begroting zijn investeringsbedragen opgenomen voor aanbrengen van beschoeiing langs het Grevelingskanaal. Het afschrijvingsbeleid van de gemeente is dat er voor het eerst wordt afgeschreven in het jaar volgend op het jaar dat het investeringsproject wordt afgesloten. De voorbereiding is gestart maar de investering is nog niet uitgevoerd. Voor dit project betekent dat een incidenteel voordeel op de afschrijving van € 75.000.

Natuurwaardenkaart voor Basiskwaliteit Natuur
Basiskwaliteit Natuur (BKN) betekent: een minimumniveau waar onze omgeving aan zou moeten voldoen om deze leefbaar te houden voor natuur en mens. De provincie Drenthe zet in op het principe van BKN en stimuleert gemeenten om dit principe op te nemen in beleid. Hierbij gaat het met name om het behouden en terugbrengen van belangrijke landschapselementen, zodat algemene soorten algemeen blijven. Om voor onze gemeente deze algemene soorten en landschapselementen in beeld te krijgen willen we een natuurwaardenkaart laten opstellen door een extern bureau. De kosten zijn € 50.000. De provinciale bijdrage is € 25.000.

Samenkracht en burgerparticipatie (6.1)
Subsidie MFC de Spil
Het college heeft besloten een tijdelijke subsidie beschikbaar te stellen van € 30.000 aan het bestuur van MFC de Spil in Gasselternijveen zodat de contracten van de huidige beheerders voorlopig met 12 maanden kunnen worden verlengd tot 1 mei 2025. Dit in afwachting van een definitief besluit van de gemeente omtrent het beheer bij MFC De Spil. Voor de dekking van de extra kosten voor de overbrugging van € 30.000 is binnen de exploitatie van de Spil geen budget beschikbaar. 

Accommodaties algemeen
Op accommodatiebeleid gebeurt veel. We kunnen dat niet binnen bestaande bezetting en bestaande budgetten oplossen. Een externe medewerker wordt ingezet voor extra handjes. De kosten zijn Incidenteel € 25.000. 

Wonen en bouwen (8.3)
Woningbouwopgave
We zijn op dit moment aan het versnellen op de woningbouwopgave. We merken m.n. dat het uitvoeren van verkenningen veel capaciteit vraagt en tot extra kosten leidt voor bijv. het inzetten van stedenbouwkundige bureaus. Op dit moment kunnen we nog niet met zekerheid zeggen of we dit binnen het bestaande budget gaan redden. Indien nodig komen we bij de najaarsnota terug met een concreet bedrag.

Extra inzet vergunningverlening i.v.m. omgevingswet
Hoewel de intentie van de omgevingswet is om alles eenvoudiger te maken, kost de borging van de nieuwe werkprocessen in de organisatie een behoorlijke extra inspanning. Het kost tijd om kennis en ervaring op te doen met de nieuwe wet. Op het gebied van de vergunningverlening is daardoor gedurende een wat langere periode (incidenteel) extra capaciteit nodig met ervaring.  Het betreft in totaal 1 fte voor een periode van een jaar waarvan de kosten worden geraamd op € 150.000. We doen hiervoor een beroep op de rijksmiddelen invoering en implementatie omgevingswet die we middels de decembercirculaire 2023 hebben ontvangen. Deze zijn in de jaarrekening toegevoegd aan de Vrije Algemene reserve (VAR).

Ondersteuning organisatie (0.4)

Overige uitgaven personeel
Mede als gevolg van de toename van het aantal medewerkers en inflatie zijn de kosten voor o.a. teambuildingsactiviteiten en de kerstmarkt structureel met € 28.000 toegenomen. 

Afschrijving materieel buitendienst
In de begroting zijn investeringsbedrag en opgenomen voor materieel van de buitendienst. Het afschrijvingsbeleid van de gemeente is dat er voor het eerst wordt afgeschreven in het jaar volgend op het jaar dat het investeringsproject wordt afgesloten. O.a. door de lange levertijden lopen investeringen. in materieel vertraging op en zijn ze nog niet afgerond. Conform ons afschrijvingsbeleid leiden deze  dit jaar nog niet tot kapitaallasten Voor een aantal investeringen uit voorgaande jaren geld dat ze nog niet zijn afgerond. Voor 2024  betekent dit een incidenteel voordeel op de afschrijving van € 250.000.

Afschrijving nieuwbouw huisvesting buitendienst
In de begroting is een investeringsbedrag opgenomen voor nieuwbouw huisvesting buitendienst. Het afschrijvingsbeleid van de gemeente is dat er voor het eerst wordt afgeschreven in het jaar volgend op het jaar dat het investeringsproject wordt afgesloten. Dat geldt ook voor dit project. Incidenteel voordeel € 75.000.

SDA inkoop/PSA 
In 2017 is een samenwerking gestart met de gemeente Assen en Tynaarlo op het gebied van personeel- en salarisadministratie(PSA), inkoop en belastingen. 
De afgelopen jaren is de complexiteit rond aanbestedingsprocedures en rechtmatigheid toegenomen met name als gevolg van gewijzigde regelgeving. Dit heeft ertoe bijgedragen dat de formatie op inkoop is uitgebreid. Daarnaast is er sprake van hogere kosten voor HRM-licenties voor de verwerking van de salarissen. Samen met de verhoging van fors gestegen loonkosten heeft dit ertoe geleid dat de bijdrage voor de samenwerking op inkoop en PSA  met een structureel bedrag van in totaal € 70.000 is toegenomen.  

Projectmatig werken
Voor projectleiding  van het project 'projectmatig werken' en voor het trainen van de collega’s is een bedrag ad € 50.000,- benodigd. Met dit project beogen we het projectmatig en programmatisch werken beter in te bedden in de organisatie.

Schoonmaakkosten gemeentelijke locaties
De laatste twee jaar zijn de schoonmaakkosten van de diverse gemeentelijke locaties sterk gestegen met name als gevolg van CAO stijgingen. De budgetten voor schoonmaakkosten voor verschillende gemeentelijke locaties zijn daardoor niet langer toereikend. Verder moet dit jaar de schoonmaak opnieuw worden aanbesteed. Naar verwachting zullen de kosten in totaliteit ongeveer € 125.000 hoger zijn dan de huidige ramingen. De uitkomsten van de aanbesteding zijn nog niet bekend. Het exacte bedrag kan nog anders uitvallen.

Onderzoek automatisering
In 2024 wordt een strategisch onderzoek de gemeentelijke automatisering uitgevoerd. De hoofdvraag van dit onderzoek is: “Wat is er nodig om de ICT van de gemeente Aa en Hunze (de komende 10 jaar) probleemloos te laten functioneren voor en door medewerkers?”. De uitkomsten van dit onderzoek worden meegenomen in de P&C cyclus. De kosten van het onderzoek zijn incidenteel € 51.000. 

Treasury (0.5)
Rente kortlopende leningen
De rentekosten zijn incidenteel €  500.000 lager dan geraamd als gevolg van een lager bedrag aan kortlopende leningen. Bij het berekenen van de rente moeten we ervan uitgegaan dat we al onze ambities geheel uitvoeren met de beschikbaar gestelde middelen en dat we daarvoor financiering (leningen) moeten aantrekken. In de praktijk is er echter sprake van vertraging in de uitvoering zodat er minder leningen behoeven te worden aangetrokken. Bij het bepalen van de rente in de begroting hanteren we de richtlijnen conform het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)

Dividend Enexis
Op basis van het verwachte bedrijfsresultaat 2023 van Enexis zal de dividenduitkering € 80.000 lager zijn dan begroot. Dit is het vierde jaar dat de uitkering lager is. Een structurele verlaging van het dividend € 20.000 is daarom reëel. Een bedrag van € 60.000 wordt incidenteel ingeboekt.  

Dividend BNG
Op basis van de resultaten 2023 van de BNG  is de dividenduitkering incidenteel € 10.000 lager dan begroot. 

Rente investeringen
Als zich een mutatie in de kapitaallasten voordoet vanuit een investering worden de afschrijvingslasten rechtstreeks binnen de betreffende pijler verwerkt. De rentelasten worden vervolgens budgettair neutraal verrekend binnen het onderdeel treasury. In deze bestuursrapportage gaat het om:
- aankoop gebouw de Biester  € 15.000
- vervanging soft-ware pakket Sociaal domein € 530