Welkom

Geachte leden van de raad,

Voor u ligt het document 'bestuursrapportage 2022'.

Binnen de vernieuwde P&C (Planning en Control) cyclus is het na de sturingsmonitor nu de beurt aan de bestuursrapportage.  De vernieuwde P&C cyclus is een groeimodel.  

In deze bestuursrapportage wordt u geïnformeerd over de voortgang van de activiteiten uit de begroting 2022. We doen dit op afwijkingen en gebruiken hiervoor het 'stoplichtmodel'.   Voor een toelichting hierop  verwijzen we u naar de inleiding.  We melden alleen de bijzonderheden, als er sprake is van omstandigheden die zorgen voor een (verwachte) afwijking van de begroting.   In de algemene tekst per pijler is aandacht voor de zaken die goed lopen zonder deze allemaal  in detail te benoemen.   

Daarnaast is een onderdeel 'Actualiteiten' toegevoegd waarin aandacht is voor de opvang van de vluchtelingen uit de Oekraïne en de stijgende inflatie als gevolg van de huidige wereldsituatie.

Op hoofdlijnen kunnen we u mededelen dat veel dingen goed gaan en dit jaar kunnen worden afgerond. Natuurlijk zijn er ook zorgpunten. De knelpunten met betrekking tot de personele capaciteit zijn nog niet geheel opgelost en de stijgende inflatie heeft ook een stevige invloed. 

Behalve de voortgang van de activiteiten treft u in de bestuursrapportage ook de noodzakelijke financiële bijstellingen aan. Deze noodzakelijke bijstellingen zijn incidenteel en structureel van aard en nodig om de budgetten actueel te houden en om een goede basis te hebben voor het opstellen van de begroting 2023. Daarnaast zijn deze nodig om niet met begrotingsonrechtmatigheden te maken te krijgen. 

De bijstellingen leiden tot een positief resultaat in deze bestuursrapportage van €  712.590.   Hiervan is € 250.488  structureel en  €  462.102 incidenteel van karakter.  Het positieve resultaat wordt toegevoegd aan de Vrije Algemene Reserve (VAR).

De behandeling van deze bestuursrapportage door uw raad zal plaats vinden op 30 juni 2022.

We vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd

Hoogachtend,
Het college van de gemeente Aa en Hunze

                           

de heer R.L.H. Schoonderbeek                            de heer A.W. Hiemstra
secretaris                                                                          burgemeester

 

Voorstellen Bestuursrapportage 2022.

Aan uw raad wordt voorgesteld:

1.  De rapportage met betrekking tot de voortgang van de activiteiten voor kennisgeving aan te nemen.

2. De voorgestelde bijstellingen van de budgetten over het lopende jaar 2022 vast te stellen door middel van de 10e begrotingswijziging 2022.

3  Het incidenteel  voordelige resultaat van de bijstellingen uit deze bestuursrapportage ad €  462.102  toe te voegen aan de VAR.

4.  Het structureel voordelige resultaat van de bijstellingen uit deze bestuursrapportage ad €  250.488  in 2022 (incidenteel) toe te voegen aan de VAR en te betrekken bij het opstellen van de begroting 2023.

5.  De reserve dekking kapitaallasten bouw sociale huurwoningen Nooitgedacht op te heffen en het saldo hiervan ad € 622.140,-- toe te voegen aan de VAR.

College van burgemeester en wethouders gemeente Aa en Hunze,

               

de heer R.L.H. Schoonderbeek                          de heer A.W. Hiemstra

secretaris                                                                       burgemeester

Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Aa en Hunze in de openbare vergadering van 30 juni 2022.

Met in acht neming van aangenomen moties en amendementen.

 

de plv. griffier,                                             de voorzitter,

H.M. Flokstra                                           A.W. Hiemstra

Dit is de tweede keer dat we uw raad  een bestuursrapportage  aanbieden. Omdat er behoefte is aan informatie over de voortgang van het beleid is deze bestuursrapportage ingevoegd in de planning en control cyclus. De tijd tussen het vaststellen van de activiteiten in de begroting 2022 en het moment dat er over wordt gerapporteerd in een werkconferentie of bij de sturingsmonitor is anders wel erg lang. Daarnaast levert de bestuursrapportage ook actuele informatie op voor het opstellen van de begroting 2023.

Activiteiten

In deze rapportage  informeren we uw raad over de voortgang van de activiteiten uit de begroting 2022. We doen dat op afwijkingen via het stoplichtmodel.  In dit betreffende onderdeel vermelden we per pijler de bijzonderheden per activiteit en geven we een samenvatting van de stand van zaken.  Dat betekent dat alleen de activiteiten met een 'oranje' of 'rode' kleur zichtbaar zijn in de rapportage. De activiteiten die geheel volgens planning verlopen  ('groene' kleur), worden alleen in de algemene tekst bij de pijler benoemd en niet tot in detail per activiteit beschreven. 

Binnen het 'stoplichtmodel' zijn de kleuren als volgt te verklaren:
a. Rood: activiteit loopt niet volgens planning, is (veel) duurder dan geraamd of kost (veel) meer personele inzet.
b. Oranje: activiteit loopt nog wel volgens planning maar er zijn omstandigheden die risicovol zijn om een goede voortgang qua tijd, geld en personeel te kunnen garanderen.
c. Groen: activiteit verloopt volgens planning . Omdat wij alleen op afwijking rapporteren, treft u deze laatste categorie  dus niet aan bij de rapportage op activiteitniveau, alleen via de algemene tekst per pijler.  

Sinds de vaststelling van de begroting door uw raad werken wij hard aan  onze ambities op het gebied van het sterk, vitaal en veilig maken en houden van onze gemeente. Via de vijf pijlers informeren wij u over de stand van zaken. We zijn ambitieus in wat we willen bereiken maar na twee jaar Corona legt nu de opvang van vluchtelingen uit de Oekraïne extra druk op onze organisatie.

Ten aanzien van de financiën van het Sociaal Domein kunnen we nog opmerken dat we over 2022 extra middelen van het rijk hebben ontvangen (€ 1,3 mln) . Met de kennis van  nu verwachten we dat deze middelen voldoende zijn. We hebben hiervoor in deze bestuursrapportage dan ook geen bijstellingen opgenomen.

Bijstellingen 2022

We hebben financiële bijstellingen nodig om de budgetten actueel te houden en te zorgen dat we niet tegen begrotingsonrechtmatigheden aanlopen. De bestuursrapportage is het eerste moment in het jaar waarop uw raad bijstellingen voorgelegd krijgt. Het tweede bijstellingsdocument krijgt u in december ter vaststelling aangeboden in de Najaarsbijstellingen 2022.

Hieronder treft u de planning aan van de overige P&C documenten van 2022:

Sturingsmonitor                                                          Raadsvergadering (vaststelling)                                                             2 juni 2022

Jaarrekening 2021                                                     Raadvergadering (vaststelling)                                                             30 juni 2022

Begroting 2023                                                            Raadsvergadering (vaststelling)                                             10 november 2022

Najaarsbijstellingen   2022                                    Raadvergadering (vaststelling)                                               15  december 2022

Resultaat Bestuursrapportage  2022

Het resultaat van alle bijstellingen  in deze bestuursrapportage is € 712.590 positief   Hiervan is € 250.488 structureel en  € 462.102 incidenteel  van karakter. Voorgesteld wordt om het totale voordeel toe te voegen aan de VAR (Vrije Algemene Reserve).  Het structurele voordeel heeft gevolgen voor de uitgangspositie voor het opstellen van de begroting 2023.   Het beginsaldo voor de begroting  2023 krijgt daarmee een positieve impuls.  Opgemerkt moet wel worden dat naast dit positieve resultaat wel wordt verwacht dat de economische ontwikkelingen een negatief effect op de begrotingsruimte zullen hebben.

De doorwerking van de cijfers in het begrotingssaldo en in de VAR treft u hieronder aan. 

Financiële positie

Het structurele voordeel van de bijstellingen ad € 331.488 verhoogt het startpunt voor het opstellen van de begroting 2023:

Beginsaldo structureel     (op basis van de begroting 2022)                  €  363.000,-- 

Minus bijstellingen  structureel najaarsbijstellingen 2021                    €       7.954,--       -/-

Plus bijstellingen structureel bestuursrapportage 2022                        €  250.488,--     +/+

Beginsaldo begroting 2023                                                                                       €  605.534,--

 

Stand van de VAR

Het resultaat van de bijstellingen ad € 712.590, -- wordt incidenteel toegevoegd aan de VAR.

Beginstand 1-1-2022 (op basis van de begroting 2022)                         €  6.947.185,--

Toevoeging saldo structureel begroting 2022                                              €       363.000,--  +/+

Geprognosticeerd rekeningresultaat 2021                                                    €      837.000,--   +/+

Resultaat bestuursrapportage                                                                                €     712.590,--    +/+

Storting vanuit Reserve dekking kapitaallasten                                           €     622.140,--    +/+

Dekking  incidentele wensen begroting  2022                                               € 2.724.000,--     -/-

Tussenstand 30-06-2022                                                                                           €  6.757.915,--

 

De hoofdlijnen uit de bijstellingen staan hieronder vermeld.

Voor een gedetailleerde toelichting op deze en alle andere bijstellingen wordt u verwezen naar de  toelichting per pijler.

De gemeente Aa en Hunze huurt op het terrein van Yorneo 7 gebouwen voor minimaal een jaar, met een optie voor nog een jaar, voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Er is uiteindelijk ruimte voor 213 Oekraïners. We richten ons op ‘gezinsstructuren’, dus bijvoorbeeld een moeder + kind of moeder + vader + kind. Er is sinds maart met man en macht gewerkt om de gebouwen klaar te stomen. Vele aannemers, vrijwilligers en collega’s zijn keihard aan de slag geweest op de locatie. Twee inzamelingsacties waren een groot succes; vele inwoners brachten bruikbare spullen naar de opslag bij de Oelenboom. Ook op het terrein is veel gebeurd, zo is er een extra pad aangelegd, is er een schoolplein gemaakt en is het sportveld opgeknapt. 
Alle gebouwen zijn klaar en inmiddels zijn 5 van deze gebouwen ook in gebruik. Er zijn locatiemanagers aangesteld om de boel in goede banen te leiden. Zij zijn het eerste aanspreekpunt bij zorgen of vragen. We merken dat de Oekraïense vluchtelingen onze opvanglocatie in Papenvoort bijzonder waarderen. Op de locatie is ook een school gerealiseerd (‘Kindcentrum Papenvoort’) in samenwerking met Stichting PrimAH en CKC. Dit schooltje loopt goed. Tussen de 20 en 25 kinderen maken hier gebruik van. Zij krijgen les in het Nederlands, Oekraïens en er is een deel sport en spel. Vanuit de gemeente Midden Drenthe zullen ook 25 kinderen gebruik gaan maken van de schoolfaciliteit. Het totaal aantal kinderen op de school komt daarmee ongeveer op 50.
Steeds meer Oekraïners vinden een baan, bijvoorbeeld via een uitzendbureau. Daar ligt ook wel een sterke behoefte: veel Oekraïners willen graag zo snel mogelijk aan het werk. Zodra ze een baan aannemen, stopt het leefgeld. 
We houden de omwonenden en de raad met updates op de hoogte van de ontwikkelingen. Naast de gemeentelijke opvang van Oekraïners (GOO) is er ook sprake van opvang bij inwoners/particulieren (POO). We staan in contact met de inwoners die Oekraïners opvangen, en houden ze op de hoogte van ontwikkelingen. 

Vanuit de rijksoverheid ontvangen we een vergoeding voor de gemaakte en nog te maken kosten. Met de kennis van nu verwachten we dat dit  (ruim) voldoende is voor de te maken kosten.

Inleiding

Vanwege diverse mondiale ontwikkelingen hebben wij te maken met leveringsproblemen en aanzienlijke prijsstijgingen. De oorzaken zijn voor het merendeel terug te voeren op de coronacrisis en de Russische invasie in de  Oekraïne.  Het CBS meldt over maart 2022 een inflatiepercentage van 9,7 % (ten opzicht van maart 2021).

Gevolgen

Ook binnen de gemeentelijke begroting worden de effecten van de prijsstijgingen en leveringsproblemen zichtbaar. We merken dit bijvoorbeeld in de aanbestedingen van (groot) materieel (vrachtwagen, tractor) en bouwwerken (huisvesting buitendienst en school) en in de toename van de brandstofkosten. Daarnaast zien we ook de onderhoudskosten stijgen als gevolg van  de soms zeer lange levertijden van materieel.  We hebben hier te maken met prijsstijging tussen de 15 en 25 en de verwachting is dat dit op korte termijn niet anders wordt.

Ondanks lopende overeenkomsten kan een ondernemer een beroep doen op ingebouwde veiligheidsventielen in wet- en regelgeving om in gesprek te gaan over abnormale prijsstijgingen die niet voorzien konden worden.  We hebben dus ook in onze 'going concern' activiteiten te maken met  prijsstijgingen  in het lopende jaar die niet meer passen binnen de in de begroting 2022 vastgestelde indexatie van 1,5%. een voorbeeld hiervan zijn de schoonmaakkosten. Hiervoor is in deze bestuursrapportage dan ook een bijstelling opgenomen. Naar verwachting zal dit op meerder terreinen in de loop van het jaar zichtbaar worden. Ook voor de begroting 2023 zal de invloed van de inflatie aanzienlijk zijn.

Om de kostenstijgingen binnen de perken te houden, proberen we daar waar mogelijk en verantwoord investeringen en werkzaamheden uit te stellen. Als voorbeeld hiervan noemen we bij wegenonderhoud de aanbesteding van het asfaltdeel.  Bij asfalt is valt de prijsverhoging extra hoog uit omdat de de grondstofprijs is gestegen en het een energie-intensief productieproces betreft.  Uitstel van werkzaamheden heeft wel invloed op de kwaliteit en zorgt ook voor (op termijn) hogere onderhoudskosten.

Ook binnen de energiekosten zullen de effecten zichtbaar worden. Voor 2022 lijkt dit nog beperkt te blijven doordat een groot deel van de energie al vorig jaar is ingekocht. In 2023 zal er naar verwachting sprake zijn van een significante stijging van de kosten. Het is op dit moment nog niet bekend wat de rijksoverheid aan maatregelen zal treffen om de stijging te perken. Het gaat dan om maatregelen op het gebied van energiebelasting  en BTW.

Maatregelen

Om de gevolgen van de inflatie enigszins te beperken, is het wenselijk om, daar waar mogelijk, maatregelen te nemen en/of keuzes te maken. We kunnen daarbij drie categorieën onderscheiden:

1. Het betreft lopende investeringen en/of werkzaamheden   
2. Er is inmiddels budget vastgesteld voor de investering of activiteit maar er is nog niet aanbesteed of gegund.
3. Er is nog geen budget vastgesteld of besluit genomen (wensenlijst 2023 e.v.)

Afhankelijk van de categorie kunnen verschillende maatregelen worden genomen:

Ad 1.  We stellen het budget bij en/of we proberen op de investering te versoberen. Onder bepaalde voorwaarde is het eventueel mogelijk om een lopend contract te beëindigen.       
Ad 2.  We maken een keuze of we al dan niet door gaan met de investering eventueel in een meer sobere uitvoering. We verhogen dan het budget.           
Ad 3.  We maken opnieuw de afweging omtrent nut en noodzaak maar zetten het voorlopig 'on hold'.

Begroting 2023

De begroting 2023 en de meerjarenraming 2024 -2025 bieden op dit moment geen ruimte om een inflatiepercentage van hoger dan 1,5% op te vangen zonder dat er keuzes worden gemaakt. We verwachten evenwel in de meicirculaire 2022 extra middelen om de hogere inflatie het hoofd te kunnen bieden. De maartbrief 2022 biedt wel uitzicht op extra middelen(accressen) in de jaren 2023 t/m 2025. De hoogte hiervan is nog niet exact in te schatten om dat naast de hogere accressen ook de herverdeling van het gemeentefonds nog een (negatief) effect heeft.

Conclusie

De huidige wereldsituatie leidt tot (grote) onzekerheden bij het opstellen van de begroting 2023 en de meerjarenraming 2024 t/m 2026.

Bij de behandeling van de begroting 2023 komen we hier bij uw raad op terug.