Financiële bijstellingen

0.1 Bestuur
Sponsoring
Vanuit het incidenteel beschikbaar gesteld budget voor sponsoring wordt een bedrag van € 10.000 ingezet voor de organisatie van de nationale sportweek Host-City. Het bedrag wordt overgeheveld naar het projectbudget op pijler 4 sportbeleid – en activering.

Contributie VNG
De verplichte jaarlijkse contributie aan de VNG is structureel € 10.000 hoger dan de raming.

Verhoging fractiebudgetten
De hoogte van de fractiebudgetten wordt in lijn gebracht met vergelijkbare gemeentes in de provincie. De extra structurele kosten bedragen € 11.130.

1.1 Crisisbeheersing en brandweer
Bluswatervulpunten
Het risico op natuurbranden neemt toe, waardoor een adequate bluswatervoorziening essentieel is. De inventarisatie van de VRD laat zien dat 2 extra bluswatervulpunten nodig zijn om volledige dekking qua bluswatervoorziening te waarborgen. Voor het boren van deze twee extra vulpunten is een incidenteel bedrag van € 14.000 nodig.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie
SPUK Tijdelijke onderwijshuisvesting ontheemden
Voor het bekostigen van de tijdelijke onderwijshuisvesting van ontheemden ontvangen we incidenteel een Specifieke Uitkering (SPUK) van € 45.000. Deze is neutraal in deze rapportage opgenomen. Dat wil zeggen dat we de kosten en de baten even hoog ramen. Als de gemaakte kosten lager zijn dan de rijksvergoeding moeten deze worden terugbetaald.

Opvang ontheemden Oekraïne
Voor de opvang van de ontheemden uit de Oekraïne ontvangen we een rijksvergoeding per bed per dag. Het totaal van de vergoeding wordt geraamd op €  7,7 mln. Hiervan is een bedrag van € 445.000 al opgenomen voor dekking van de kapitaallasten van het gebouw. (Papenvoort). Het overige deel ad € 7,255 mln wordt nu opgevoerd. Hiervan is een bedrag ad € 255.000 bestemd voor de overige structurele exploitatielasten van het gebouw en een bedrag ad € 7,0  mln is bestemd voor de overige incidentele lasten.  Omdat we op dit moment nog geen reële inschatting kunnen maken van de totale (incidentele) kosten gaan we vooralsnog uit van kostenneutraliteit. In de najaarsnota 2023 of bij de jaarrekening 2023 komen we hier bij uw raad op terug.  Opgemerkt kan nog worden dat de rijksvergoeding per beschikbare plaats over 2023 lager is dan die over 2022 en dat we extra kosten verwachten te moeten maken in  het geschikt maken van de gebouwen, voor overname en aanschaf van inventaris en in beheer en onderhoud van de aangekochte locatie.  Deels kunnen deze kosten ook worden gedekt uit de nieuw  te vormen bestemmingsreserve. (besluit bij de jaarstukken 2022). We willen werken met een 'gesloten boekhouding' voor de opvang op Papenvoort, uitgaven en risico's moeten worden (af)gedekt uit de vergoeding van het Rijk.

Crisisnoodopvang
De kosten voor de crisisnoodopvang worden door het Rijk betaald of vergoed. Hier ontstaat geen voordeel. We hebben de kosten en de vergoeding neutraal opgenomen. De kosten en de vergoeding worden ingeschat op € 500.000.

4.2 Onderwijshuisvesting
Schoolpleinrevolutie
We ontvangen van de provincie Drenthe incidenteel een bedrag ad € 40.000 in het kader van de schoolpleinrevolutie. Het bedrag is bedoeld voor aanleg van twee groene schoolpleinen binnen de gemeentegrenzen in samenwerking met het instituut voor natuur en – milieueducatie, kunst en cultuur en Sport Drenthe. Het bedrag dat per schoolplein beschikbaar is bedraagt € 20.000. Het wordt gebruikt voor de schoolpleinen bij de basisscholen in Eexterveen en Ekehaar. Het geheel wordt budgettair neutraal opgenomen. 

Nieuwbouw OBS de Kameleon Eexterveen
Voor nieuwbouw van de OBS de Kameleon is in de begroting 2022 een bedrag beschikbaar gesteld van in totaal € 1.796.000. In juni 2022 bleek dat  sprake was van een overschrijding op het oorspronkelijke budget,  met name veroorzaakt door indexering en extra kostenstijgingen op bouwmaterialen, inflatie en schaarste in de bouwwereld. De nieuwe doorberekening kwam uit op een bedrag van € 2.500.000. Vervolgens is er een bezuinigingsronde doorgevoerd en heeft de raad in de bestuursrapportage 2022 een extra budget toegekend van € 600.000 om het aanbestedingstraject in te kunnen gaan. 
Vorig jaar juni is richting de raad aangegeven dat het zeer reëel is dat bij een te houden aanbesteding wederom sprake zou zijn van een overschrijding van het bouwbudget. Op basis van de inschrijvingen bij de aanbesteding (mei 2023) blijkt dat inderdaad het geval. Er is een extra krediet nodig van € 200.000. Kapitaallasten € 6.000 (afschrijvingstermijn 40 jaar , rente 0,5%). De kapitaallasten worden gedekt uit het   budget onderwijshuisvesting.

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken
Nationaal Programma Onderwijs
Het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) is bedoeld om achterstanden in het onderwijs ontstaan door Corona weg te werken. Naast het onderwijs zelf ontvangen ook de gemeenten een bedrag om dit doel te helpen ondersteunen. De gemeente Aa en Hunze ontvangt over de periode 1 augustus 2021 t/m 31 juli 2023 (2 schooljaren) een bedrag ad € 228.346. Het bedrag wordt in maandelijks termijnen uitbetaald. Voor het jaar 2023 gaat incidenteel om een bedrag van € 66.600. We nemen dit bedrag budgettair neutraal op, zowel als inkomsten- als de uitgavenkant. De gelden mogen alleen voor het gestelde doel worden gebruikt.  We zetten de middelen zodanig in dat ze complementair zijn aan de inzet van de NPO gelden van de scholen zelf. 

Onderwijsachterstandenbeleid.
De rijksvergoeding voor onderwijsachterstandenbeleid is over 2023 lager dan in 2022. Het budget wordt daarom bijgesteld. Het betreft een structurele verlaging van € 27.048,-. Het lagere bedrag is nog steeds voldoende om de te maken kosten te dekken. Middelen die niet voor het doel worden uitgegeven, moeten worden terugbetaald.

SPUK voorschoolse educatie ontheemde peuters.
We ontvangen van de rijksoverheid een bedrag ad € 45.000 als specifieke uitkering (SPUK) ten behoeve van de voor-en vroegschoolse educatie van peuters van ontheemden. Dit bedrag wordt budgettair neutraal opgenomen zodat dit bedrag voor dit doel kan worden ingezet. Wat niet voor dit doel wordt uitgegeven moet worden terugbetaald.

5.6 Media
SPUK Informatiepunt digitale overheid
We ontvangen € 24.520 ter bekostiging van de realisatie en/of de instandhouding van de informatiepunten digitale overheid. Het gaat om een jaarlijkse bijdrage, zodat deze structureel kan worden opgenomen. De uitkering wordt doorbetaald aan de bibliotheek, omdat hier het informatiepunt wordt gerealiseerd.

 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie
SPUK programmakosten Inburgering
Ten behoeve van de onderwijsroutes in het kader van de Wet Inburgering ontvangen we over het jaar 2023 incidenteel een bedrag ad € 263.856. Deze uitkering wordt budgettair neutraal verwerkt. Het bedrag dat niet voor het doel wordt uitgegeven moet worden terugbetaald. 

6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen
Regiodeal Kinderen eerst 2023
Vanuit de Regiodeal ontvangen we voor de uitvoering van het project 'Kinderen eerst' nog een bedrag ad € 46.000 voor het jaar 2023. Dit bedrag is budgettair neutraal verwerkt.

Regiodeal Kansen 4 Kinderen 2023
Vanuit de regiodeal ontvangen we voor het project 'Kansen 4 Kinderen' nog een bedrag ad € 16.500 voor het jaar 2023. Dit bedrag is budgettair neutraal verwerkt.

6.3 Inkomensregelingen
Armoedebestrijding
Een aantal structurele uitgaven op het gebied van armoedebestrijding is de afgelopen jaren uit incidentele budgetten betaald. Te denken valt aan uitgaven voor de voedselbank, Humanitas thuisadministratie en het campingproject. Dit corrigeren we door een structureel bedrag van € 25.000 op te nemen. In de herijking van het armoedebeleid nemen we de verschillende regelingen onder de loep en komen we mogelijk tot een andere verdeling.

Werkplein Drentse Aa (WPDA)
De rijksinkomsten ten behoeve van de bijstandsuitkeringen inclusief zelfstandigen worden op het niveau gebracht van de ramingen van de WPDA. Per saldo betekent dit een voordeel van € 116.000.  Dit wordt vooralsnog incidenteel verwerkt in verband met de verwachte stijging van de kosten in 2024 als gevolg van de nieuwe CAO’s.

Energietoeslag voor minima 
Vooruitlopend op de uitbetaling van de energietoeslag voor de minima in 2023 hebben we in 2022  (decembercirculaire 2022) al een bedrag hiervoor ontvangen ad € 393.000. Dit was bedoeld om gemeenten de mogelijkheid te bieden om een deel van de energietoeslag 2023 al in 2022 uit te betalen. Wij hebben de betaling hiervan in 2023 uitgevoerd. De betaling van de 'eerste' € 500,-- aan de doelgroep heeft inmiddels plaatsgevonden. Uitvoering gebeurt door de WPDA.  Daarom wordt het bedrag nu opgevoerd ter dekking van de betaling 2023. Voor een eventuele uitbetaling van een tweede bedrag moet worden gewacht op nog vast te stellen rijksbeleid. 

7.1 Volksgezondheid
Gezond in de stad
Voor de decentralisatie uitkering Gezond in de Stad hebben we in 2022  in de decembercirculaire nog een bedrag ad € 12.000 ontvangen. Dit bedrag wordt nu toegevoegd  aan de projectmiddelen. Deze gelden worden ingezet rondom de eerste 1000 dagen van kinderen (Kansrijke Start). De middelen zijn toegekend gedurende de jaren 2020 t/m 2022.

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie
Afschrijving beschoeiing Grevelingskanaal
In de begroting is een investeringsbedrag opgenomen voor vervanging beschoeiing Grevelingskanaal. Het afschrijvingsbeleid van de gemeente is dat er voor het eerst wordt afgeschreven in het jaar volgend op het jaar dat het investeringsproject wordt afgesloten. Dat geldt ook voor dit project. Incidenteel voordeel op de afschrijving van € 37.000.

7.4 Milieubeheer
SPUK aanpak energiearmoede (tweede tranche 2022)
Met de SPUK-aanpak Energiearmoede zetten we in op drie sporen. 
1.    Een witgoedregeling waarmee de gemeente inwoners met een kleine portemonnee wil helpen bij het besparen op energie door het bekostigen van energiezuinige apparaten.   
2.    Het fix team dat vanuit de provincie Drenthe in samenwerking met alle Drentse gemeentes is opgezet. Het fix team helpt huishoudens, die wegens persoonlijke omstandigheden hier niet toe in staat zijn, met het aanbrengen van kleine energiebesparende maatregelen.
3.    Het overgebleven budget wordt besteed aan de bijdrage voor de isolatie subsidie van de provincie Drenthe die ook in samenwerking met alle Drentse gemeentes tot stand is gekomen. Deze subsidie start in september 2023. 
Er is in 2022 nog een tweede tranche in het kader van de SPUK aanpak energiearmoedebestrijding ontvangen ad € 334.916. Deze is in 2022 niet meer geraamd maar wordt nu in deze bestuursrapportage opgenomen. Het geheel verloopt budgettair neutraal. Bedragen die niet binnen de gestelde termijn voor het gestelde doel worden uitgeven moeten worden terugbetaald.
Ook ontvangen we in 2023 nog een derde tranche voor dit doel. Het betreft een bedrag ad € 178.039,-- Ook dit verloopt budgettair neutraal. 

Regiodeal energiearmoede
Vanuit de Regiodeal ontvangen we een bedrag van € 135.000 voor Proeftuin energiearmoede. Deze proeftuin richt zich op energiebesparing bij huishoudens die het financieel niet zo breed hebben. Het geheel verloopt budgettair neutraal. De uitgaven moeten worden verantwoord richting de subsidieverstrekker.

SPUK Uitvoeringskosten klimaatbeleid (Capaciteit Decentrale Overheden  voor Klimaat - en Energiebeleid (CDOKE))
We ontvangen van het rijk gedurende in ieder geval een periode van 3 jaren middelen ten behoeve van de uitvoeringskosten voor het klimaatbeleid. We mogen de uitgaven uitsmeren over een periode van 5 jaren. De verwachting is dat deze regeling in de toekomst verlengd zal worden.  De inkomsten en uitgaven worden daarom structureel in de begroting opgenomen. Dit biedt de mogelijkheid om personeel ook structureel in te zetten. De middelen moeten worden ingezet voor personele kosten. Het bedrag voor 2023 is € 532.000,-
In aansluiting hierop wordt het incidentele bedrag ad € 200.000 dat bij de begroting 2023 beschikbaar is gesteld, in de verwachting dat hiervoor rijksmiddelen beschikbaar zouden worden gesteld, weer gecorrigeerd.  Er is immers een rijksregeling opgesteld waarvan de gelden inmiddels beschikbaar zijn.

2.1 Verkeer en vervoer 
Afschrijving infrastructurele werken
In de begroting zijn investeringsbedragen opgenomen voor infrastructurele werken. Het afschrijvingsbeleid van de gemeente is dat er voor het eerst wordt afgeschreven in het jaar volgend op het jaar dat het investeringsproject wordt afgesloten. Voor een aantal werken uit voorgaande jaren geld dat ze nog niet zijn afgerond. Voor 2023 staan een aantal nieuwe investeringen op het programma. Het betreft  investeringen in fietspaden, reconstructies en openbare verlichting. Voor de projecten betekent dat een incidenteel voordeel op de afschrijving van € 100.000

Openbare verlichting
Ten opzichte van vorig jaar zijn de tarieven van elektriciteit gestegen. Later in het jaar bestaat er nog de mogelijkheid om de tarieven opnieuw vast te zetten en bestaat de mogelijkheid dat de tarieven dan weer zijn gedaald. Het gaat om een bedrag van € 120.000. Hiervan nemen we €  60.000 structureel en € 60.000 incidenteel op.

Vervanging materieel buitendienst
Voor vervanging van strooiers ivm gladheidsbestrijding beschikken we vanuit het vervangingsschema over een budget van € 251.000. De afgelopen periode zijn de prijzen in zodanige mate gestegen dat voor vervanging extra budget aangevraagd moet worden. Het gaat om een extra krediet van € 27.000 met een kapitaallast van € 2.835 (afschrijvingstermijn 10 jaar, rente 0,5%).

Holle Drift
In de begroting 2023 is een krediet opgenomen van € 105.000 voor het aanpassen van de verharding Holle Drift in Schipborg. In verband met prijsstijging van betonstenen, is het budget niet meer toereikend en moet dit worden verhoogd naar een totaalbedrag van € 125.000. Het project is inmiddels afgerond. De extra kapitaallasten bedragen € 600 (afschrijvingstermijn 40 jaar, rente 0,5%)

Verkeersveiligheid Asserstraat
In verband met langdurige verkeersproblematiek op de Asserstraat in Rolde in combinatie met nieuwe/recente ontwikkelingen in de omgeving van deze straat, wil de gemeente op korte termijn een verkeersplan op laten stellen die deze complexe problematiek aanpakt. Een goed participatietraject is hierbij noodzakelijk. Kosten incidenteel € 35.000.

Actualiseren GVVP
In de begroting 2023 is een budget van € 40.000 opgenomen voor het opstellen van een nieuw GVVP (gemeentelijk verkeers- en vervoersplan). Dit bedrag blijkt in de voorbereiding op de aanbesteding niet toereikend te zijn. Dit heeft een aantal oorzaken. Het onderdeel participatie vraagt meer tijd en aandacht. De omgevingsvisie is nog niet gereed zodat daar geen gebruik van kan worden gemaakt. Daarnaast spelen er steeds meer thema’s die ook een plek moeten krijgen in het GVVP daar waar dat in de vorige versie niet het geval was. Te denken valt aan duurzaamheid en klimaat, vervoersarmoede en elektrificatie van het vervoer. Hierdoor worden de kosten naar verwachting incidenteel € 30.000 hoger.

Reconstructie weg Anderen-Rolde
Op 25 mei 2023 heeft de aanbesteding plaatsgevonden van het werk 'Groot onderhoud wegvak Rolde - Anderen'. Het bedrag waarvoor de laagste inschrijver heeft ingeschreven ligt ruim boven de bestekraming en het beschikbare budget.  Dat heeft enerzijds te maken met het hanteren van hoge prijzen voor materiaal en anderzijds met het doorbereken van hogere personele kosten. 
We vinden het van belang dat de gekozen methode van het gebruik van grindkernen doorgaat, omdat dit kostenefficiënter is dan de traditionele methode van het afgraven van slechte grondlagen en omdat deze aanpak gunstig is voor het behoud van de aanwezige bomen.  Het beschikbare budget moet hiervoor met € 774.000 worden verhoogd.  Dit betekent een verhoging van de kapitaallasten met € 23.220 (afschrijvingstermijn 40 jaar, rente 0,5%). Met deze verhoging kan het proces worden voortgezet en kunnen de werkzaamheden na de komende bouwvak aanvangen.

5.1 Sportbeleid en activering
Combinatiefunctionarissen 
In verband met de invoering van de nieuwe brede SPUK (Specifieke Uitkering) voor sport en een gezonde leefstijl is de DU (Decentralisatie Uitkering) Combinatiefunctionering vervallen. Dat betekent dat de inkomst en de uitgaven die hiermee samenhangen ook komen te vervallen. De (oude) DU wordt gebruikt voor de kosten van de cultuurcombi (€ 17.000)(zie hierna ook taakveld 5.3) en de sportcombi (€ 86.000).

Host City
In 2023 zijn we samen met gemeente Borger Odoorn Host City van het Nationale Sportweek 2023 (NSW). Vanuit de gemeente Aa en Hunze wordt een bedrag van in totaal € 25.000 beschikbaar gesteld. € 10.000 uit budget sportsponsoring en € 15.000 als bijstelling in deze bestuursrapportage.

5.2 Sportaccommodaties
Indexatie huur inkomsten sportaccommodaties
Om verenigingen en inwoners financieel te ondersteunen is in het kader van de energiemaatregelen besloten om de huurinkomsten voor de gemeentelijke accommodaties niet te verhogen. In de begroting 2023 is de verhoging nog wel verwerkt.  In deze bestuursrapportage wordt de indexering gecorrigeerd. Een structureel nadeel van € 10.635.

Kunstmest sportvelden
Als gevolg van diverse oorzaken is de prijs van kunstmest enorm gestegen. Het is daardoor niet meer mogelijk dit binnen bestaande budgetten te dekken.  De extra kosten voor de sportvelden bedragen jaarlijks € 35.000.

Systeem update sporthallen
De systeemupdate (toegang en verhuur) van de sporthallen  en de implementatie  ervan valt € 30.000  duurder uit dan geraamd.  De oorzaak hiervan ligt men name in de sterke inflatie op het gebied van automatisering en het feit dat het nog een relatief oud budget betrof.  Dit betekent en stijging van de kapitaallasten  met € 6.150 (afschrijvingstermijn 5 jaar, rente 0,5%) 

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie
DU Combinatiefunctionarissen
In verband met de invoering van de nieuwe brede SPUK (Specifieke Uitkering) voor sport en een gezonde leefstijl is de DU (Decentralisatie Uitkering) Combinatiefunctionering vervallen. Dat betekent dat de inkomst en de uitgaven die hiermee samenhangen ook komen te vervallen. De (oude) DU wordt gebruikt voor de kosten van de cultuurcombi(€ 17.000) en de sportcombi( 86.000) (zie hier boven ook taakveld 5.1)

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie
MFC de Boerhoorn
De stichting MFC Boerhoorn geeft aan dat ook voor 2023 het resultaat negatief zal zijn. Het verwachte tekort is € 40.000. Dit is vergelijkbaar met 2022. De gemeente staat garant voor het tekort van MFC Boerhoorn in 2022 en 2023.

7.3 Afval
Naar aanleiding van de behandeling van het afvalbeleidsplan in de raad worden de openingstijden op het afvalbrengstation (ABS) verruimd en wordt dorpen de mogelijkheid geboden zelf een versnipperdag voor groenafval te organiseren. De extra kosten die hier mee gemoeid zijn bedragen resp. € 10.000 en € 2.250. De kosten worden voor 2023 incidenteel opgenomen en in 2024 structureel meegenomen in de begroting, zodat dit kan worden doorberekend in het tarief voor de afvalstoffenheffing. Het zal naar verwachting dan gaan om een verhoging van € 1,20 per huishouding.

7.4 Milieubeheer
RudD
Op basis van de begroting 2023 inclusief de recent aangeboden begrotingswijziging 2023 van de Regionale uitvoeringsdienst Drenthe komt de structurele bijdrage voor 2023 aan de RUdD afgerond op € 675.000,-.  Dit bedrag is € 90.000,- hoger dan de actuele raming in de gemeentebegroting 2023. Daarnaast is nog een bijdrage voor incidentele
meerwerkopdrachten ad € 85.000,- benodigd. Dit zijn opdrachten die uitstijgen boven het ‘normale’ reguliere werk.

7.5 Begraafplaatsen
Groenonderhoud begraafplaatsen
Er is een 'directieraming'  gemaakt voor het groenonderhoud op de begraafplaatsen van Anloo, Gieten, Gieterveen (Broek en Streek), Gasselte, Gasselternijveen, Rolde en Grolloo. Op basis hiervan en gelet op inschrijvingen bij een eerdere aanbestedingsprocedure, is het zeer aannemelijk dat er te weinig budget is om na aanbesteding te kunnen gunnen. Na toepassing van een indexatie lijkt een bijstelling van € 57.000 noodzakelijk. In de begroting 2023 is de raming ook aangepast met € 75.000. Het groenonderhoud werd in het verleden uitgevoerd door Alescon. De medewerkers zijn overgegaan naar de kernteams. De uitstroom van medewerkers van de kernteams gaat echter veel sneller dan de aanwas van nieuwe. Het gevolg is dat er binnen de kernteams onvoldoende capaciteit is om het groenonderhoud in de kernen te combineren met het groenonderhoud op de begraafplaatsen. Hierdoor moet er uitbesteed worden. Uitbesteding is duurder en brengt hoger kosten met zich mee. 

Ruimingswerkzaamheden begraafplaatsen
Voor ruimingswerkzaamheden (van oude graven) op de begraafplaatsen is budget benodigd. Het gaat om het ruimen van graven die jaarlijks worden teruggegeven aan de gemeente. De rechthebbenden hebben hier afstand van gedaan. De kosten hiervoor zijn nu  niet geraamd. Het gaat om een  structureel bedrag van  € 25.000 en incidenteel bedrag van € 75.000.  Het incidentele bedrag is bedoeld om een inhaalslag te kunnen maken. Het ruimen van graven geeft ruimte op de begraafplaatsen zodat deze weer uitgegeven kunnen worden.

8.3 Wonen en bouwen
Vergoeding overname grond Kruitstraat Gasselternijveen
Vanuit het faillissement van een bouwonderneming hebben we een stuk grond (weg, berm en sloot)overgenomen, Het voordelig resultaat van deze grondtransactie bedraagt € 70.000,-. Dit bedrag wordt rechtstreeks gestort in de VAR.

Voorbereidingskrediet Tiny Houses Gasselternijveen
Voor de uitvoering van de pilot Tiny Houses in Gasselternijveen is een voorbereidingskrediet noodzakelijk van € 35.000,-. Deze kosten kunnen worden terugverdiend door de noodzakelijke grond in erfpacht uit te geven. De (structurele) inkomsten zullen worden verwerkt als er voldoende belangstelling is en de pilot wordt geëffectueerd.

0.4 Ondersteuning organisatie

Afschrijving materieel buitendienst
In de begroting zijn investeringsbedrag en opgenomen voor materieel van de buitendienst. Het afschrijvingsbeleid van de gemeente is dat er voor het eerst wordt afgeschreven in het jaar volgend op het jaar dat het investeringsproject wordt afgesloten. O.a. door de lange levertijden lopen investeringen in materieel vertraging op en zijn ze nog niet afgerond. Voor 2023 staan een aantal nieuwe investeringen op het programma. Conform ons afschrijvingsbeleid leiden deze  dit jaar nog niet tot kapitaallasten.  Voor 2023  betekent dit een incidenteel voordeel op de afschrijving van € 225.000

Afschrijving nieuwbouw huisvesting buitendienst
In de begroting is een investeringsbedrag opgenomen voor nieuwbouw huisvesting buitendienst. Het afschrijvingsbeleid van de gemeente is dat er voor het eerst wordt afgeschreven in het jaar volgend op het jaar dat het investeringsproject wordt afgesloten. Dat geldt ook voor dit project. Incidenteel voordeel € 43.000

Vervanging materieel Kernteams
Voor vervanging van materieel van de buitendienst inclusief de kernteams is in de begroting een bedrag opgenomen van € 642.000. Het beschikbare budget is door prijsstijgingen niet voldoende en wordt  verhoogd met een bedrag van € 182.000. De structurele extra kapitaallasten bedragen € 18.660 (afschrijving € 17.750 en rente € 910). Het betreft de vervanging van schaftwagens, caddy’s en transporters.

Kleding buitendienst
Voor buitendienst inclusief de kernteams komt nieuw kleding. Bij de aanbesteding wordt nadrukkelijk gekeken naar het duurzaamheidsvraagstuk. Waar en door wie wordt het geproduceerd en gebeurt dat wel tegen een eerlijke kostprijs. De kosten voor de aanschaf van bedrijfskleding zijn daarnaast fors hoger geworden. De verwachting is dat de kosten na aanbesteding zullen stijgen met € 30.000.

Ontwikkeling loonbudget
Het loonbudget is de laatste tijd behoorlijk aan veranderingen onderhevig. We hebben te maken met  fors hogere loonkosten als gevolg van de nieuwe afgesloten CAO  en herwaardering van verschillende (clusters van) functies. Met name de nieuwe CAO heeft grote impact. In de nieuwe CAO die van kracht is van 2 januari 2023 tot 1 januari 2024 stijgen de salarissen voor elke medewerker met eerst € 240 per maand naar rato van het dienstverband en daarna met 2%.  Een salarisverhoging van in totaal rond de 8%. De totale verhoging van de loonsom ten opzichte van waar we in de begroting mee rekening hebben gehouden komt uit op € 750.000. Een bedrag van € 50.000 komt terug vanuit de bijdrage SDA voor samenwerking belastingen. Deze bijdrage is op genomen bij het taakveld 'overige baten en lasten belastingen'. Blijft over een netto verhoging van per saldo structureel € 700.000.
De verwachting is dat de meicirculaire 2023, aansluitend op hetgeen al in de  septembercirculaire 2022 is aangegeven, een fors hogere algemene uitkering geeft. Dat heeft te maken met compensatie van de loon- en prijsontwikkeling en de grote opgaves waar we samen met de rijksoverheid voor staan. In deze bestuursrapportage nemen we hiervoor een voorschot op van € 2 mln. (incidenteel en structureel). De hogere loonkosten van  netto in totaal € 700.000 kunnen hieruit worden gedekt.

Thuiswerkvergoeding 
In de nieuw afgesloten CAO is opgenomen dat de thuiswerkvergoeding met ingang van 1 mei 2023 structureel gaat naar € 3 per dag. De bijdrage was tot de nieuwe CAO incidenteel € 2 per dag. De totale vergoeding zal naar verwachting uitkomen op structureel € 30.000. De vergoeding was tot nu toe incidenteel.

Flexibel personeelsbudget
In de begroting is structureel een bedrag opgenomen van € 412.000 voor externe inhuur. Dit bedrag wordt met name ingezet inhuur als gevolg van vervanging bij ziekte. In de nieuwe CAO voor uitzendkrachten (de ABU, looptijd 2 januari 2023 tot 1 januari 2024) hebben de medewerkers voortaan recht op een vaste eindejaaruitkering. Ook is de indexering van de inleenvergoeding fors omhoog gegaan. De gemiddelde verhoging in 2023 is 18,1%.

Daarnaast komen er wettelijk steeds meer mogelijkheden voor ouders om voor een langere periode betaald ouderschapsverlof op te nemen. Omdat het een langere periode betreft zal er vaker sprake zijn van vervanging. De mogelijkheid is tot op heden niet opgenomen binnen het flexibel personeelsbudget. Het voorstel is om de raming van het flexibel personeelsbudget daarom met € 100.000 te verhogen.

Verzekeringen
Diverse verzekeringen als bijvoorbeeld brandverzekering, aansprakelijkheid, wagenpark en landmaterieel konden per 1 januari 2023 niet ongewijzigd worden gecontinueerd. Hierdoor is de premie gemiddeld met 5 % verhoogd. Daarnaast is sprake van een aantal mutaties. De raming wordt structureel met € 20.000 verhoogd.

Bijdrage VNG
De jaarlijkse verplichte GGU (Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering) bijdrage aan het VNG is structureel € 10.000 hoger dan de raming.

Automatisering
Als gevolg van de hoge inflatie zijn de budgetten met betrekking tot de huur en het onderhoud van de softwarepakketten niet meer toereikend. Dat geldt ook voor de inhuur van de noodzakelijke externe expertise op het gebied van met name veiligheid en privacy. De budgetten worden vooralsnog bijgesteld met resp. € 50.000 en  € 25.000.  Ook voor de implementatie van de ‘cloudgang’ van het beheerspakket Obsurv van team ruimtelijk beheer is incidenteel extra inhuur noodzakelijk voor 2023  en 2024, respectievelijk € 60.000 en € 120.000. Voor de implementatie en het weer op orde brengen van de data is binnen de organisatie geen capaciteit beschikbaar. Het bedrag voor 2024 wordt opgenomen in de begroting 2024.

0.5 Treasury
Rente kortlopende leningen
De rentekosten zijn € 100.000 lager dan geraamd als gevolg van een lager bedrag aan kortlopende leningen. Bij het berekenen van de rente moeten we ervan uitgegaan dat we al onze ambities geheel uitvoeren met de beschikbaar gestelde middelen en dat we daarvoor financiering (leningen) moeten aantrekken. In de praktijk is er echter sprake van vertraging in de uitvoering zodat er minder leningen behoeven te worden aangetrokken.
Bij het bepalen van de rente in de begroting hanteren we de richtlijnen conform het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)

Dividend Enexis
Op basis van het verwachte bedrijfsresultaat 2022 van Enexis zal de dividenduitkering € 20.000 lager zijn dan begroot. Dit is het derde jaar dat de uitkering lager is. Een structurele verlaging van het dividend € 20.000 is daarom reëel. Daarnaast is in 2022 een bedrijfsonderdeel verkocht. Incidenteel een voordeel € 140.000.

Rente investeringen
Als zich een mutatie in de kapitaallasten voordoet vanuit een investering worden de afschrijvingslasten rechtstreeks op de betreffende pijler gecorrigeerd. De rentelasten worden vervolgens budgettair neutraal verrekend binnen het onderdeel treasury. In deze bestuursrapportage  gaat het om een totaalbedrag ad € 6.165,--

0.64 Belastingen overige
Software belastingapplicatie
Aanbesteding voor een nieuwe belastingapplicatie heeft geen nieuwe leverancier opgeleverd dan de huidige. Daarom is het contract met de huidige leverancier verlengd. De aanbesteding is duurder uitgevallen dan vooraf ingeschat. Dit heeft vooral te maken met kostenontwikkeling algemeen en binnen de ICT in het bijzonder. Voor 2023 betekent dit een incidenteel nadeel van € 50.000. De raming wordt daarnaast structureel met € 44.000 verhoogd.
Een bedrag van € 40.000 (incidenteel) en € 34.000 (structureel) komt terug vanuit de bijdrage SDA voor samenwerking belastingen.

0.7 Algemene Uitkering (AU)  en overige uitkeringen gemeentefonds
Ontwikkeling Algemene uitkering
De septembercirculaire 2022 was positiever dan de meicirculaire 2022. Dit wordt normaal gesproken niet structureel verwerkt omdat we wachten op de nieuwe bedragen uit  een volgende meicirculaire. Omdat de verwachting is dat de meicirculaire 2023 ten minste de hogere bedragen uit de septembercirculaire 2022 gaat volgen en we als gemeente worden geconfronteerd met hogere lasten als gevolg van inflatie en CAO nemen we hierop een voorschot van € 2.000.000. Uitgesplitst in € 1.500.000 structureel en € 500.000 incidenteel.
In een aparte brief informeren we uw raad over de hoofdlijnen van de meicirculaire 2023 omdat de verschijningsdatum hiervan niet aansluit op het besluitvormingsproces van de bestuursrapportage. 

DU Combinatiefunctionarisen
In verband met het instellen van een nieuwe brede SPUK voor sport, cultuur en gezonde leefstijl  is de DU (decentralisatie uitkering) combinatiefunctionarissen komen te vervallen. Dat betekent dat de AU met een bedrag ad € 103.000 wordt verlaagd. Om het geheel budgettair neutraal te kunnen verwerken is de uitgavenkant op cultuur en sport ook verlaagd met resp. € 17.000 en € 86.000.

 0.8 Overige baten en lasten
Bijdrage SDA
De stijging van de loonkosten voor het taakveld belastingen wordt voor 80% vergoed door de samenwerkende gemeenten in het SDA verband. Structureel € 50.000. Voor een toelichting op de ontwikkeling van het loonbudget zie toelichting bij taakveld ondersteuning organisatie.

4.99 Mutatie reserves
Reserve risico’s sociale wetgeving ambtenaren
In 2022 is een bedrag onttrokken uit de reserve. Na onttrekking vanuit de jaarrekening 2022 resteert € 0. De reserve wordt jaarlijks aangevuld tot een maximum plafond van € 100.000. In 2023 gaat het om een incidentele toevoeging van € 100.000.