De coronapandemie heeft een ongekende impact op onze maatschappij. De directe gevolgen van COVID-19 hebben ook in de eerste maanden van 2021 de levens van bijna iedere Nederlander bepaald. Berichtgeving over de aantallen besmettingen, sterftecijfers en overbelaste IC’s in ziekenhuizen domineerden de media. Langzamerhand lijkt de verspreiding van het coronavirus nu meer onder controle. Dankzij het toenemend aantal gevaccineerden lijkt het er gelukkig wel op dat het einde in zicht komt. Naar verwachting worden de maatregelingen in de komende maanden steeds meer los gelaten. Echter zal er nog steeds rekening moeten worden gehouden met maatregelen vanuit de Rijksoverheid. Daarnaast zal de coronacrisis ook op de lange termijn nog financiële en sociaal-maatschappelijke gevolgen hebben. De vraag is welke mogelijke toekomstige ontwikkelingen ons nog te wachten staan. En hoe kunnen we ons daar het beste op voorbereiden. Welke ontwikkelingen door de coronapandemie hebben een tijdelijk, en welke hebben een blijvend effect?
De verwachting is dat er in de loop van 2021 steeds meer versoepelingen komen. Dit kan leiden tot complexe vragen van inwoners en ondernemers. Op dit moment komen de vraagstukken m.b.t. corona via verschillende manieren binnen in de organisatie. Deze worden verzameld en besproken in de projectgroep corona. De vragen worden door de projectgroep behandeld met hulp van collega's die expertise hebben op het desbetreffende gebied. Bepaalde vragen worden afgestemd met de VRD om te zorgen dat er binnen Drenthe een eenduidig beleid is en/of vanwege de complexiteit van de vraag. De verwachting is dat de projectgroep corona na de zomer af gaat schalen en dat vragen weer in de lijn worden uitgezet.
In uitzonderlijke gevallen wordt er ontheffing verleend. Zo is er twee keer een ontheffing verleend aan families die graag nog een gezellig familieweekend wilden vieren met een terminaal ziek familielid. Als gemeente proberen we een ‘nabije’ gemeente te zijn. Dit doen we onder andere door verschillende doelgroepen een hart onder de riem te steken en door goed in contact te blijven met inwoners, ondernemers en verenigingen. Verder zijn er in het kader van Vitamine A dit jaar, evenals afgelopen december, leuke, coronaproof activiteiten georganiseerd en zijn er bloemen langsgebracht bij zorgcentra die hard zijn getroffen door corona. Naast leuke activiteiten en acties, worden verenigingen ook op praktische manieren ondersteund. Bij sportverengingen is een deel van de huur kwijtgescholden en dorpshuizen hebben een bedrag gekregen om gederfde inkomsten mee te compenseren. De Frisse Startregeling is in het leven geroepen om sociale activiteiten (financieel) te ondersteunen. Hier wordt volop gebruik van gemaakt. Tot het einde van 2021 kan er nog gebruik van worden gemaakt.
Toezicht/handhaving speelt een belangrijke rol sinds het begin van de crisis. In de eerste maanden van de crisis werd er intensief toezicht gehouden. Deze aanpak is in september/oktober van vorig jaar veranderd naar een zogeheten ‘piepsysteem’. Dat houdt in dat er gecontroleerd wordt bij meldingen en er af en toe zelf op pad gegaan wordt in de gemeente. Dit laatste is vooral bedoeld om in contact te blijven met ondernemers en bedrijven in de gemeente en te helpen waar nodig. Wanneer er wijzigingen optreden in de maatregelen, gaan we vaker op pad. Het algehele beeld is overigens dat de maatregelen goed worden nageleefd in de gemeente Aa en Hunze. Sporadisch wordt er handhavend opgetreden, meestal is het opgelost na een goed gesprek met ondernemer of bewoner. Tot nu toe zijn er geen dwangsommen opgelegd.
De gevolgen van de coronacrisis zijn overal in de samenleving merkbaar. Ook intern hebben we er natuurlijk mee te maken gehad. Er zijn een aantal collega's besmet geweest. Een aantal hiervan is hierdoor langdurig uit de running. Deze werkzaamheden worden opgevangen door andere collega's, wat bij een aantal teams resulteert in toegenomen werkdruk. Daarbovenop komen nog eens het thuiswerken en andere aanpassingen door de genomen maatregelen. Het algemene beeld wat betreft thuiswerken is dat het een aantal voordelen heeft, maar bijna iedereen geeft aan de collega’s en gesprekken bij het koffieapparaat te missen. Al met al is het werken binnen het gemeentehuis sterk veranderd voor alle medewerkers. De werkwijze aan de balie is bijvoorbeeld drastisch veranderd door alle maatregelen. Dit was wennen, maar loopt nu goed. Het werken op afspraak bevalt zelfs zo goed, dat we dit graag na de corona willen behouden. Bij de buitendienst en op het afvalbrengstation zijn de werkzaamheden nauwelijks veranderd, maar worden de maatregelen in acht genomen mede voor eigen veiligheid en hun voorbeeldfunctie.
Bij ICT zijn de werkzaamheden niet sterk veranderd, maar zijn er door het thuiswerken wel veel meer vragen en is er dus meer ondersteuning nodig. Hier wordt voor de komende periode extra personeel ingehuurd. Bij de backoffice zien we een toename in werkzaamheden. Er worden meer bouwvergunningen aangevraagd en ook het aantal telefoontjes is toegenomen. Daarnaast is er sprake van uitgesteld werk, bijvoorbeeld bij de frontoffice waar het aantal huwelijken op dit moment is teruggelopen. Hier wordt na de coronaperiode een flinke toename in aanvragen verwacht. Dat geldt ook voor de aanvragen voor evenementen. Ook dit zorgt voor een toegenomen werkdruk bij de organisatie.
De coronacrisis vraagt veel van zowel de samenleving als de gemeentelijke organisatie. De ogen zijn echter gericht op de toekomst. Wat de toekomst gaat brengen is onzeker, echter worden er herstelplannen gemaakt om de gevolgen van de coronacrisis te beperken. We houden oog voor de langetermijneffecten van de crisis op economisch en sociaal-maatschappelijk gebied. Daarover zijn we met u als gemeenteraad in gesprek. Daarnaast willen we de goede ontwikkelingen uit deze coronacrisis behouden. We zagen het afgelopen jaar de kracht, positiviteit en weerbaarheid van onze inwoners, ondernemers en verenigingen. Inwoners konden altijd terugvallen op een van de vele naoberschapsinitiatieven in de dorpen. De sociale cohesie binnen dorpen viel sowieso te prijzen: verenigingen en inwoners organiseerden ontzettend veel sociale, coronaproof activiteiten. Ook ondernemers en bedrijven toonden een enorme veerkracht en zaten niet bij de pakken neer. Al met al is er hoop voor een betere toekomst.